ਰਾਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਬੇਦੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ -- ਆਪਨੇ ਦੁੱਖ ਮੁਝੇ ਦੇ ਦੋ
ਆਪਨੇ ਦੁੱਖ ਮੁਝੇ ਦੇ ਦੋ (ਕਹਾਣੀ)
ਰਾਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਬੇਦੀ
ਰਾਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਬੇਦੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਬੀਨ ਕਹਾਣੀਕਾਰ ਹਨ.ਉਰਦੂ ਸਾਹਿਤ ਵਿਚ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਭਾਰੀ ਯੋਗਦਾਨ ਹੈ.ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਰਚਨੇਈ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਦੀ ਬਲੰਦੀ ਦੀ ਝਲਕ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਲੰਬੀ ਉਰਦੂ ਕਹਾਣੀ( ਗੁਰਮੁਖੀ ਵਿੱਚ ਲਿਪੀਅੰਤਰ ) ਤੋਂ ਵੇਖੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ.
ਇੰਦੂ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਬਾਰ ਇਕ ਨਜ਼ਰ ਊਪਰ ਦੇਖਤੇ ਹੂਏ ਫਿਰ ਆਂਖੇਂ ਬੰਦ ਕਰ ਲੀਂ ਔਰ ਸਿਰਫ਼ ਇਤਨਾ ਸਾ ਕਿਹਾ। ‘‘ਜੀ’’ ਉਸੇ ਖ਼ੁਦ ਅਪਨੀ ਅਵਾਜ਼ ਕਿਸੀ ਪਾਤਾਲ ਸੇ ਆਈ ਹੂਈ ਸੁਨਾਈ ਦੀ।
ਦੇਰ ਤੱਕ ਕੁਛ ਐਸਾ ਹੀ ਹੋਤਾ ਰਹਾ ਔਰ ਫਿਰ ਹੌਲੇ ਹੌਲੇ ਬਾਤ ਚੱਲ ਨਕਲੀ। ਅਬ ਜੋ ਚਲੀ ਸੋ ਚਲੀ। ਵੋਹ ਥਮਨੇ ਹੀ ਮੇਂ ਨਾ ਆਤੀ ਥੀ। ਇੰਦੂ ਕੇ ਪਿਤਾ, ਇੰਦੂ ਕੀ ਮਾਂ, ਇੰਦੂ ਕੇ ਭਾਈ, ਮਦਨ ਕੇ ਭਾਈ ਬਹਿਨ, ਬਾਪ, ਉਨ ਕੀ ਰੇਲਵੇ ਸੈੱਲ ਸਰਵਿਸ ਕੀ ਨੌਕਰੀ, ਉਨ ਕੇ ਮਿਜ਼ਾਜ, ਕਪੜੋਂ ਕੀ ਪਸੰਦ, ਖਾਨੇ ਕੀ ਆਦਤ, ਸਭੀ ਕਾ ਜਾਇਜ਼ਾ ਲਿਆ ਜਾਨੇ ਲੱਗਾ। ਬੀਚ ਬੀਚ ਮੇ ਮਦਨ ਬਾਤ ਚੀਤ ਕੋ ਤੋੜ ਕਰ ਕੁਛ ਔਰ ਹੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹਤਾ ਥਾ ਲੇਕਿਨ ਇੰਦੂ ਤਰ੍ਹਾ ਦੇ ਜਾਤੀ ਥੀ। ਇੰਤਹਾਈ ਮਜਬੂਰੀ ਔਰ ਲਾਚਾਰੀ ਮੇਂ ਮਦਨ ਨੇ ਅਪਨੀ ਮਾਂ ਕਾ ਜਿਕਰ ਛੇੜ ਦੀਆ ਜੋ ਉਸੇ ਸਾਤ ਸਾਲ ਕੀ ਉਮਰ ਮੇਂ ਛੋੜ ਕਰ ਦਿਕ ਕੇ ਆਰਜ਼ੇ ਸੇ ਚਲਤੀ ਬਨੀ ਥੀ। ‘‘ਜਿਤਨੀ ਦੇਰ ਜ਼ਿੰਦਾ ਰਹੀ ਬਿਚਾਰੀ ’’ ਮਦਨ ਨੇ ਕਿਹਾ। ‘‘ਬਾਬੂ ਜੀ ਕੇ ਹਾਥ ਮੇਂ ਦਵਾਈ ਕੀ ਸ਼ੀਸ਼ੀਆਂ ਰਹੀਂ। ਹਮ ਅਸਪਤਾਲ ਕੀ ਸੀੜ੍ਹੀਉਂ ਪਰ ਔਰ ਛੋਟਾ ਪਾਸ਼ੀ ਘਰ ਮੇਂ ਚੀਵਨਟੀਉਂ ਕੇ ਬਲ ਪਰ ਸੁੱਤੇ ਰਹੇ ਔਰ ਆਖ਼ਿਰ ਇੱਕ ਦਿਨ.... 28 ਮਾਰਚ ਕੀ ਸ਼ਾਮ....’’ ਔਰ ਮਦਨ ਚੁੱਪ ਹੋ ਗਿਆ। ਚੰਦ ਹੀ ਲਮਹੋਂ ਮੇਂ ਵੋਹ ਰੋਨੇ ਸੇ ਜ਼ਰਾ ਇਧਰ ਔਰ ਘਿੱਘੀ ਸੇ ਜ਼ਰਾ ਉਧਰ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ। ਇੰਦੂ ਨੇ ਘਬਰਾ ਕਰ ਮਦਨ ਕਾ ਸਿਰ ਅਪਨੀ ਛਾਤੀ ਸੇ ਲਗਾ ਲਿਆ। ਇਸ ਰੋਨੇ ਨੇ ਪਲ ਭਰ ਮੇਂ ਇੰਦੂ ਕੋ ਆਪਨੇ ਪਨ ਸੇ ਇਧਰ ਔਰ ਬੇਗਾਨੇ ਪਨ ਸੇ ਉਧਰ ਪਹੁੰਚਾ ਦੀਆ ਥਾ.... ਮਦਨ ਇੰਦੂ ਕੇ ਬਾਰੇ ਮੇਂ ਔਰ ਭੀ ਜਾਨਨਾ ਚਾਹਤਾ ਥਾ ਲੇਕਿਨ ਇੰਦੂ ਨੇ ਉਸ ਕੇ ਹਾਥ ਪਕੜ ਲੀਏ ਔਰ ਕਿਹਾ। ‘‘ਮੈਂ ਤੋ ਪੜ੍ਹੀ ਲਿਖੀ ਨਹੀਂ ਨ ਹੂੰ ਜੀ.... ਪਰ ਮੈਂ ਨੇ ਮਾਂ ਬਾਪ ਦੇਖੇ ਹੈਂ, ਭਾਈ ਔਰ ਭਾਬੀਆਂ ਦੇਖੀ ਹੈਂ, ਬੀਸੀਉਂ ਔਰ ਲੋਗ ਦੇਖੇ ਹੈਂ। ਇਸ ਲੀਏ ਮੈਂ ਕੁਛ ਸਮਝਤੀ ਬੂਝਤੀ ਹੂੰ.... ਮੈਂ ਅਬ ਤੁਮ੍ਹਾਰੀ ਹੂੰ.... ਆਪਨੇ ਬਦਲੇ ਮੈਂ ਤੁਮ ਸੇ ਏਕ ਹੀ ਚੀਜ਼ ਮਾਂਗਤੀ ਹੂੰ।’’
ਰੋਤੇ ਵਕਤ ਔਰ ਉਸ ਕੇ ਬਾਅਦ ਭੀ ਇਕ ਨਸ਼ਾ ਸਾ ਥਾ। ਮਦਨ ਨੇ ਕੁਛ ਬੇਸਬਰੀ ਔਰ ????ਕੇ ਮਿਲੇ ਜੁਲੇ ਸ਼ਬਦੋਂ ਮੇਂ ਕਿਹਾ.... ‘‘ਕਿਆ ਮਾਂਗਤੀ ਹੋ? ਤੁਮ ਜੋ ਭੀ ਕਹੋਗੀ ਮੈਂ ਦੂੰਗਾ।’’
‘‘ਪੱਕੀ ਬਾਤ?’’ ਇੰਦੂ ਬੋਲੀ।
ਮਦਨ ਨੇ ਕੁਛ ਉਤਾਵਲੇ ਹੋ ਕਰ ਕਿਹਾ। ‘‘ਹਾਂ ਹਾਂ .... ਕਹਾ ਜੋ ਪੱਕੀ ਬਾਤ।’’
ਲੇਕਿਨ ਇਸ ਬੀਚ ਮੇਂ ਮਦਨ ਕੇ ਮਨ ਮੇਂ ਇਕ ਵਸੋਸਾ ਆਇਆ.... ਮੇਰਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਪਹਿਲੇ ਹੀ ਮੰਦਾ ਹੈ, ਅਗਰ ਇੰਦੂ ਕੋਈ ਐਸੀ ਚੀਜ਼ ਮਾਂਗ ਲੇ ਜੋ ਮੇਰੀ ਪਹੁੰਚ ਹੀ ਸੇ ਬਾਹਰ ਹੋ ਤੋ ਫਿਰ ਕਿਆ ਹੋਗਾ? ਲੇਕਿਨ ਇੰਦੂ ਨੇ ਮਦਨ ਕੇ ਸਖ਼ਤ ਔਰ ਫੈਲੇ ਹੂਏ ਹਾਥੋਂ ਕੋ ਆਪਨੇ ਮੁਲਾਇਮ ਹਾਥੋਂ ਸੇ ਸਮੇਟਤੇ ਹੂਏ ਉਨ ਪਰ ਆਪਨੇ ਗਾਲ ਰਖਤੇ ਹੂਏ ਕਿਹਾ।
‘‘ ਤੁਮ ਆਪਨੇ ਦੁੱਖ ਮੁਝੇ ਦੋ।’’
ਮਦਨ ਸਖ਼ਤ ਹੈਰਾਨ ਹੂਆ। ਸਾਥ ਹੀ ਆਪਨੇ ਆਪ ਪਰ ਇਕ ਬੋਝ ਉਤਰਤਾ ਹੂਆ ਮਹਿਸੂਸ ਹੂਆ । ਉਸ ਨੇ ਚਾਂਦਨੀ ਮੇਂ ਇਕ ਬਾਰ ਫਿਰ ਇੰਦੂ ਕਾ ਚਿਹਰਾ ਦੇਖਨੇ ਕੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀ ਲੇਕਿਨ ਵੋਹ ਕੁਛ ਨਾ ਜਾਨ ਪਾਇਆ। ਉਸ ਨੇ ਸੋਚਾ ਯੇ ਮਾਂ ਯਾ ਕਿਸੀ ਸਹੇਲੀ ਕਾ ਰਟਾ ਹੂਆ ਫ਼ਿਕਰਾ ਹੋਗਾ ਜੋ ਇੰਦੂ ਨੇ ਕਹਿ ਦਿਆ। ਜਭੀ ਯੇ ਜਲਤਾ ਹੂਆ ਆਂਸੂ ਮਦਨ ਕੇ ਹਾਥ ਕੀ ਪਸ਼ਤ ਪਰ ਗਿਰਾ। ਉਸ ਨੇ ਇੰਦੂ ਕੋ ਆਪਨੇ ਸਾਥ ਲਿਪਟਾਤੇ ਹੂਏ ਕਿਹਾ।
‘‘ਦੀਏ....!’’ ਲੇਕਿਨ ਇਨ ਸਬ ਬਾਤੋਂ ਨੇ ਮਦਨ ਸੇ ਉਸ ਕੀ ਬਹੀਮਤ ਛੀਨ ਲੀ ਥੀ।
ਮਹਿਮਾਨ ਇਕ ਇਕ ਕਰ ਕੇ ਸਬ ਰੁਖ਼ਸਤ ਹੂਏ । ਚਕਲੀ ਭਾਭੀ ਦੋ ਬਚੋਂ ਕੋ ਉਂਗਲੀਓਂ ਸੇ ਲਗਾਏ ਸੀੜ੍ਹੀਉਂ ਕੀ ਊਂਚ ਨੀਚ ਸੇ ਤੀਸਰਾ ਪੇਟ ਸੰਭਾਲਤੀ ਹੋਈ ਚੱਲ ਦੀ। ਦਰਿਆਬਾਦ ਵਾਲੀ ਫੂਫੀ ਜੋ ਆਪਨੇ ‘‘ਨੌਲਖੇ ‘‘ ਹਾਰ ਕੇ ਗੁੰਮ ਹੋ ਜਾਨੇ ਪਰ ਸ਼ੋਰ ਮਚਾਤੀ ਵਾਵੇਲਾ ਕਰਤੀ ਹੋਈ ਬੇ ਹੋਸ਼ ਹੋ ਗਈ ਥੀ ਔਰ ਜੋ ਗ਼ੁਸਲ ਖ਼ਾਨੇ ਮੇਂ ਪੜਾ ਹੂਆ ਮਿਲ ਗਿਆ ਥਾ, ਜਹੇਜ਼ ਮੇਂ ਸੇ ਆਪਨੇ ਹਿੱਸੇ ਕੇ ਤੀਨ ਕੱਪੜੇ ਲੇ ਕਰ ਚਲੀ ਗਈ। ਫਿਰ ਚਾਚਾ ਗਏ। ਜਿਨ ਕੋ ਉਨ ਕੇ ਜੇ ਪੀ ਹੋ ਜਾਨੇ ਕੀ ਖ਼ਬਰ ਤਾਰ ਕੇ ਜ਼ਰੀਏ ਮਿਲੀ ਥੀ ਔਰ ਜੋ ਸ਼ਾਇਦ ਬਦ ਹਵਾਸੀ ਮੇਂ ਮਦਨ ਕੀ ਬਜਾਏ ਦੁਲਹਨ ਕਾ ਮੂੰਹ ਚੂਮਨੇ ਚਲੇ ਥੇ।
ਘਰ ਮੇਂ ਬੂੜ੍ਹਾ ਬਾਪ ਰਹਿ ਗਿਆ ਥਾ ਔਰ ਛੋਟੇ ਬਹਿਨ ਭਾਈ। ਛੋਟੀ ਦੁਲਾਰੀ ਤੋ ਹਰ ਵਕਤ ਭਾਬੀ ਕੀ ਹੀ ਬਗ਼ਲ ਮੇਂ ਘੁਸੀ ਰਹਿਤੀ। ਗਲੀ ਮੁਹੱਲੇ ਕੀ ਕੋਈ ਔਰਤ ਦੁਲਹਨ ਕੋ ਦੇਖੇ ਯਾ ਨਾ ਦੇਖੇ। ਦੇਖੇ ਤੋ ਕਿਤਨੀ ਦੇਰ ਦੇਖੇ। ਯੇ ਸਬ ਉਸ ਕੇ ਇਖ਼ਤਿਆਰ ਮੇਂ ਥਾ। ਆਖ਼ਿਰ ਯੇ ਸਬ ਖ਼ਤਮ ਹੂਆ ਔਰ ਆਹਿਸਤਾ ਆਹਿਸਤਾ ਪੁਰਾਨੀ ਹੋਨੇ ਲੱਗੀ ਲੇਕਿਨ ਕਾਕਾ ਜੀ ਕੀ ਇਸ ਨਈ ਆਬਾਦੀ ਕੇ ਲੋਗ ਅਬ ਭੀ ਆਤੇ ਜਾਤੇ। ਮਦਨ ਤੋ ਉਸ ਕੇ ਸਾਮਨੇ ਰੁਕ ਜਾਤੇ ਔਰ ਕਿਸੀ ਭੀ ਬਹਾਨੇ ਸੇ ਅੰਦਰ ਚਲੇ ਆਤੇ। ਇੰਦੂ ਉਨਹੇਂ ਦੇਖਤੇ ਹੀ ਇਕ ਦੱਮ ਘੁੰਗਟ ਖੇਂਚ ਲੀਤੀ ਲੇਕਿਨ ਇਸ ਛੋਟੇ ਸੇ ਵਕਫ਼ੇ ਮੇਂ ਜੋ ਕੁਛ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਜਾਤਾ ਵੋਹ ਬਿਨਾ ਘੁੰਗਟ ਕੇ ਦਿਖਾਈ ਹੀ ਨਾ ਦੇ ਸਕਤਾ ਥਾ।
ਮਦਨ ਕਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਗੰਦੇ ਬਰੋਜ਼ੇ ਕਾ ਥਾ। ਕਹੀਂ ਬੜੀ ਸਪਲਾਈ ਵਾਲੇ ਦੋ ਤਿਨ ਜੰਗਲੋਂ ਮੇਂ ਚੀੜ ਔਰ ਦੇਵਦਾਰ ਕੇ ਪੇੜੋਂ ਕੀ ਜੰਗਲ ਮੇਂ ਆਗ ਨੇ ਆਲਿਆ ਥਾ ਔਰ ਵੋਹ ਧੜਾ ਧੜਾ ਜਲਤੇ ਹੂਏ ਖ਼ਾਕ ਸਿਆਹ ਹੋ ਕਰ ਰਹਿ ਗਏ ਥੇ।।
ਸ਼ਾਦੀ ਕੀ ਰਾਤ ਬਿਲਕੁਲ ਵੋਹ ਨਾ ਹੂਆ ਜੋ ਮਦਨ ਨੇ ਸੋਚਾ ਥਾ। ਜਬ ਚਕਲੀ ਭਾਬੀ ਨੇ ਫੁਸਲਾ ਕਰ ਮਦਨ ਕੋ ਬੀਚ ਵਾਲੇ ਕਮਰੇ ਮੇਂ ਧਕੇਲ ਦੀਆ ਤੋ ਇੰਦੂ ਸਾਮਨੇ ਸ਼ਾਲੋਂ ਮੇਂ ਲਿਪਟੀ ਅੰਧੇਰੇ ਕਾ ਭਾਗ ਬਨੀ ਜਾ ਰਹੀ ਥੀ। ਬਾਹਰ ਚਕਲੀ ਭਾਬੀ ਔਰ ਦਰਿਆ ਆਬਾਦ ਵਾਲੀ ਫੂਫੀ ਔਰ ਦੂਸਰੀ ਔਰਤੋਂ ਕੀ ਹੰਸੀ, ਰਾਤ ਕੇ ਖ਼ਾਮੋਸ਼ ਪਾਨੀਓਂ ਮੇਂ ਮਿਸਰੀ ਕੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਧੀਰੇ ਧੀਰੇ ਘੁਲ ਰਹੀ ਥੀ। ਔਰਤੇਂ ਸਬ ਯਹੀ ਸਮਝਤੀ ਥੀਂ ਕਿ ਇਤਨਾ ਬੜਾ ਹੋ ਜਾਨੇ ਪਰ ਭੀ ਮਦਨ ਕੁਛ ਨਹੀਂ ਜਾਨਤਾ। ਕਿਉਂਕਿ ਜਬ ਉਸੇ ਬੀਚ ਰਾਤ ਸੇ ਜਗਾਇਆ ਗਿਆ ਤੋ ਵੋਹ ਹੜਬੜਾ ਰਹਾ ਥਾ। ‘‘ਕਹਾਂ, ਕਹਾਂ ਲੀਏ ਜਾ ਰਹੀ ਹੋ ਮੁਝੇ?’’
ਉਨ ਔਰਤੋਂ ਕੇ ਆਪਨੇ ਆਪਨੇ ਦਿਨ ਬੀਤ ਚੁਕੇ ਥੇ ਪਹਿਲੀ ਰਾਤ ਕੇ ਬਾਰੇ ਮੇਂ ਉਨ ਕੇ ਸਰੀਰ ਸੋਹਰੋਂ ਨੇ ਜੋ ਕੁਛ ਕਹਾ ਔਰ ਮਾਨਾ ਥਾ ਉਸ ਕੀ ਗੂੰਜ ਉਨ ਕੇ ਕਾਨੋਂ ਮੇਂ ਬਾਕੀ ਨਾ ਰਹੀ ਥੀ । ਵੋਹ ਖ਼ੁਦ ਰਸ ਬੱਸ ਚੁੱਕੀ ਥੀਂ ਔਰ ਅਬ ਅਪਨੀ ਇਕ ਔਰ ਬਹਿਨ ਕੋ ਬਸਾਨੇ ਪਰ ਤੁਲੀ ਹੋਈ ਥੀਂ। ਜ਼ਮੀਨ ਕੀ ਯੇ ਬੇਟੀਆਂ ਮਰਦ ਕੋ ਤੋ ਯੂੰ ਸਮਝਤੀ ਥੀਂ ਜੈਸੇ ਬਾਦਲ ਕਾ ਟੁਕੜਾ ਹੈ ਜਿਸ ਕੀ ਤਰਫ਼ ਬਾਰਿਸ਼ ਕੇ ਲੀਏ ਮੂੰਹ ਉੱਠਾ ਕਰ ਦੇਖਨਾ ਹੀ ਪੜਤਾ ਹੈ। ਨਾ ਬਰਸੇ ਤੋ ਮਨਤੇਂ ਮਾਨਨੀ ਪੜਤੀ ਹੈਂ। ਚੜ੍ਹਾਵੇ ਚੜ੍ਹਾਨੇ ਪੜਤੇ ਹੈਂ। ਜਾਦੂ ਟੂਨੇ ਕਰਨੇ ਹੋਤੇ ਹੈਂ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਮਦਨ ਕਾਲਕਾ ਜੀ ਕੀ ਇਸ ਨਈ ਆਬਾਦੀ ਮੇਂ ਘਰ ਕੇ ਸਾਮਨੇ ਕੀ ਜਗ੍ਹਾ ਮੇਂ ਪੜਾ ਇਸੀ ਵਕਤ ਕਾ ਮੁੰਤਜ਼ਿਰ ਥਾ। ਫਿਰ ਸ਼ਾਮਤਿ ਆਮਾਲ ਪੜੋਸੀ ਸਿਬਤੇ ਕੀ ਭੈਂਸ ਉਸ ਕੀ ਖਾਟ ਹੀ ਕੇ ਪਾਸ ਬੰਧੀ ਥੀ ਜੋ ਬਾਰ ਬਾਰ ਫੰਕਾਰਤੀ ਹੋਈ ਮਦਨ ਕੋ ਸੁੰਘ ਲੀਤੀ ਥੀ ਔਰ ਵੋਹ ਹਾਥ ਉਠਾ ਉਠਾ ਕਰ ਉਸੇ ਦੂਰ ਰੱਖਨੇ ਕੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਤਾ। ਐਸੇ ਮੇਂ ਭਲਾ ਨੀਂਦ ਕਾ ਸਵਾਲ ਹੀ ਕਹਾਂ ਥਾ?
ਸਮੁੰਦਰ ਕੀ ਲਹਰੋਂ ਔਰ ਔਰਤ ਕੇ ਖ਼ੂਨ ਕੋ ਰਾਸਤਾ ਬਤਾਨੇ ਵਾਲਾ ਚਾਂਦ ਇਕ ਖਿੜਕੀ ਕੇ ਰਾਸਤੇ ਸੇ ਅੰਦਰ ਚਲਾ ਆਇਆ ਥਾ ਔਰ ਦੇਖ ਰਹਾ ਥਾ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਕੇ ਉਸ ਤਰਫ਼ ਖੜਾ ਮਦਨ ਅਗਲਾ ਕਦਮ ਕਹਾਂ ਰਖਤਾ ਹੈ। ਮਦਨ ਕੇ ਆਪਨੇ ਅੰਦਰ ਇਕ ਘੁਨ ਗਰਜ ਸੀ ਹੋ ਰਹੀ ਥੀ ਔਰ ਉਸੇ ਅਪਨਾ ਆਪ ਯੂੰ ਮਾਅਲੂਮ ਹੋ ਰਹਾ ਥਾ ਜੈਸੇ ਬਿਜਲੀ ਕਾ ਖੰਬਾ ਹੈ ਜਿਸੇ ਕਾਨ ਲਗਾਨੇ ਸੇ ਉਸੇ ਅੰਦਰ ਕੀ ਸਨਸਨਾਹਟ ਸੁਨਾਈ ਦੇ ਜਾਏਗੀ। ਕੁਛ ਦੇਰ ਯੂੰ ਹੀ ਖੜੇ ਰਹਿਨੇ ਕੇ ਬਾਅਦ ਉਸ ਨੇ ਆਗੇ ਬ਼ੜਾ ਕਰ ਪਲੰਗ ਕੋ ਖੈਂਚ ਕਰ ਚਾਂਦਨੀ ਮੇਂ ਕਰ ਦਿਆ ਤਾ ਕਿ ਦੁਲਹਨ ਕਾ ਚਿਹਰਾ ਤੋ ਦੇਖ ਸਕੇ। ਫਿਰ ਵੋਹ ਠਟਕ ਗਿਆ। ਜਬ ਉਸ ਨੇ ਸੋਚਾ.... ਇੰਦੂ ਮੇਰੀ ਬੀਵੀ ਹੈ। ਕੋਈ ਪਰਾਈ ਔਰਤ ਤੋ ਨਹੀਂ ਜਿਸੇ ਨਾ ਛੂਨੇ ਕਾ ਸਬਕ ਬਚਪਨ ਹੀ ਸੇ ਪੜ੍ਹਤਾ ਆਇਆ ਹੂੰ। ਸ਼ਾਲੂ ਮੇਂ ਲਿਪਟੀ ਹੋਈ ਦੁਲਹਨ ਕੋ ਦੇਖਤੇ ਹੂਏ ਉਸ ਨੇ ਫ਼ਰਜ਼ ਕਰ ਲੀਆ, ਵਹਾਂ ਇੰਦੂ ਕਾ ਮੂੰਹ ਹੋਗਾ। ਔਰ ਜਬ ਹਾਥ ਬੜ੍ਹਾ ਕਰ ਉਸ ਨੇ ਪਾਸ ਪੜੀ ਗੱਠੜੀ ਕੋ ਛੂਆ ਤੋ ਵਹੀਂ ਇੰਦੂ ਕਾ ਮੂੰਹ ਥਾ। ਮਦਨ ਨੇ ਸੋਚਾ ਥਾ ਵੋਹ ਅਸਾਨੀ ਸੇ ਮੁਝੇ ਅਪਨਾ ਆਪ ਨਾ ਦੇਖਨੇ ਦੇਗੀ ਲੇਕਿਨ ਇੰਦੂ ਨੇ ਐਸਾ ਨਾ ਕਿਆ। ਜੈਸੇ ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਸਾਲੋਂ ਸੇ ਵੋਹ ਭੀ ਇਸੀ ਲਮਹੇ ਕੀ ਮੁੰਤਜ਼ਿਰ ਹੋ ਔਰ ਕਿਸੀ ਖ਼ਿਆਲੀ ਭੈਂਸ ਕੇ ਸੂੰਘਤੇ ਰਹਿਨੇ ਸੇ ਉਸੇ ਭੀ ਨੀਂਦ ਨਾ ਆ ਰਹੀ ਹੋ। ਗ਼ਾਇਬ ਨੀਂਦ ਔਰ ਬੰਦ ਆਂਖੋਂ ਕਾ ਕੋਰਬ ਅੰਧੇਰੇ ਕੇ ਬਾਵਜੂਦ ਸਾਮਨੇ ਫੜਫੜਾਤਾ ਹੂਆ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਹਾ ਥਾ। ਠੋੜੀ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਤੇ ਹੂਏ ਆਮ ਤੌਰ ਪੇ ਚਿਹਰਾ ਲੰਬੂਤਰਾ ਹੋ ਜਾਤਾ ਹੈ ਲੇਕਿਨ ਯਹਾਂ ਤੋ ਸਭੀ ਗੋਲ ਥਾ। ਸ਼ਾਇਦ ਇਸੀ ਲੀਏ ਚਾਂਦਨੀ ਕੀ ਤਰਫ਼ ਗਾਲ ਔਰ ਹੋਂਟੋਂ ਕੇ ਬੀਚ ਇਕ ਸਾਏ ਦਾਰ ਖੂਹ ਸੀ ਬਨੀ ਹੋਈ ਥੀ। ਜੈਸੀ ਦੋ ਸਰ ਸਬਜ਼ ਔਰ ਸ਼ਾਦਾਬ ਟੀਲੋਂ ਕੇ ਬੀਚ ਹੋਤੀ ਹੈ। ਮਾਥਾ ਕੁਛ ਤੰਗ ਥਾ ਲੇਕਿਨ ਇਸ ਪਰ ਸੇ ਏਕਾ ਏਕੀ ਉੱਠਨੇ ਵਾਲੇ ਘੁੰਗਰਿਆਲੇ ਬਾਲ।
ਜਭੀ ਇੰਦੂ ਨੇ ਅਪਨਾ ਚਿਹਰਾ ਛੁੜਾ ਲਿਆ ਜੈਸੇ ਵੋਹ ਦੇਖਨੇ ਕੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਤੋ ਦੇਤੀ ਹੋ ਲੇਕਿਨ ਇਤਨੀ ਦੇਰ ਕੇ ਲੀਏ ਨਹੀਂ। ਆਖ਼ਿਰ ਸ਼ਰਮ ਕੀ ਭੀ ਤੋ ਕੋਈ ਹੱਦ ਹੋਤੀ ਹੈ। ਮਦਨ ਨੇ ਜ਼ਰਾ ਸਖ਼ਤ ਹਾਥੋਂ ਸੇ ਯੂੰ ਹੀ ਸੀ ਹੂੰ ਹਾਂ ਕਰਤੇ ਹੂਏ ਦੁਲਹਨ ਕਾ ਚਿਹਰਾ ਫਿਰ ਸੇ ਊਪਰ ਕੋ ਉਠਾ ਦੀਆ ਔਰ ਸ਼ਰਾਬੀ ਸੀ ਅਵਾਜ਼ ਮੇਂ ਕਿਹਾ। ‘‘ਇੰਦੂ!’’
ਇੰਦੂ ਕੁਛ ਡਰ ਸੀ ਗਈ। ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਮੇਂ ਪਹਿਲੀ ਬਾਰ ਕਿਸੀ ਅਜਨਬੀ ਨੇ ਉਸ ਕਾ ਨਾਮ ਇਸ ਅੰਦਾਜ਼ ਸੇ ਪੁਕਾਰਾ ਥਾ ਔਰ ਵੋਹ ਅਜਨਬੀ ਕਿਸੀ ਖ਼ੁਦਾਈ ਹੱਕ ਸੇ ਰਾਤ ਕੇ ਅੰਧੇਰੇ ਮੇਂ ਆਹਿਸਤਾ ਆਹਿਸਤਾ ਉਸ ਅਕੇਲੀ ਬੇ ਯਾਰ ਓ ਮਦਦਗਾਰ ਔਰਤ ਕਾ ਅਪਨਾ ਹੋਤਾ ਜਾ ਰਹਾ ਥਾ।।
‘‘ਮੈਂ ਨੇ ਤੋ ਅਭੀ ਸੇ ਚਾਰ ਸੂਟ ਔਰ ਕੁਛ ਬਰਤਨ ਅਲੱਗ ਕਰ ਡਾਲੇ ਹੈਂ ਇਸ ਕੇ ਲੀਏ" ਔਰ ਜਬ ਮਦਨ ਨੇ ਕੋਈ ਜਵਾਬ ਨਾ ਦੀਆ ਤੋ ਇਸੇ ਝੰਜੋੜਤੇ ਹੂਏ ਬੋਲੀ। ‘‘ਤੁਮ ਕਿਉਂ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਹੋਤੇ ਹੋ.... ਯਾਦ ਨਹੀਂ ਅਪਨਾ ਵਚਨ....? ਤੁਮ ਆਪਨੇ ਦੁੱਖ ਮੁਝੇ ਦੇ ਚੁੱਕੇ ਹੋ।’’
‘‘ਏਂ?’’ ਮਦਨ ਨੇ ਚੌਂਕਤੇ ਹੂਏ ਕਿਹਾ ਔਰ ਜੈਸੇ ਬੇ ਫ਼ਿਕਰ ਹੋ ਗਿਆ ਲੇਕਿਨ ਅਬ ਕੇ ਜਬ ਉਸ ਨੇ ਇੰਦੂ ਕੋ ਆਪਨੇ ਸਾਥ ਲਿਪਟਾਇਆ ਤੋ ਵਹਾਂ ਇਕ ਜਿਸਮ ਹੀ ਨਹੀਂ ਰਹ ਗਿਆ ਥਾ ਸਾਥ ਇਕ ਰੂਹ ਭੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਈ ਥੀ....
ਮਦਨ ਕੇ ਲੀਏ ਇੰਦੂ ਰੂਹ ਹੀ ਰੂਹ ਥੀ। ਇੰਦੂ ਕਾ ਜਿਸਮ ਭੀ ਥਾ ਲੇਕਿਨ ਵੋਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਕਿਸੀ ਨਾ ਕਿਸੀ ਵਜ੍ਹਾ ਸੇ ਮਦਨ ਕੀ ਨਜ਼ਰੋਂ ਸੇ ਓਝਲ ਹੀ ਰਹਾ। ਇਕ ਪਰਦਾ ਥਾ। ਖ਼ਾਬ ਕੇ ਤਾਰੋਂ ਸੇ ਬਨਾ ਹੂਆ । ਉਨਹੋਂ ਕੇ ਧੂਏਂ ਸੇ ਰੰਗੀਨ ਕਹਕਹੋਂ ਕੀ ਜ਼ਰਤਾਰੀ ਸੇ ਚਕਾਚੌਂਧ ਜੋ ਹਰ ਵਕਤ ਇੰਦੂ ਕੋ ਧਾਂਪੇ ਰਹਿਤਾ ਥਾ। ਮਦਨ ਕੀ ਨਗਾਹੋਂ ਔਰ ਉਸ ਕੇ ਹਾਥੋਂ ਕੇ ਦੁਸ਼ਾਸਨ ਸਦੀਉਂ ਸੇ ਇਸ ਦ੍ਰੋਪਦੀ ਕਾ ਚੀਰ ਹਰਨ ਕਰਤੇ ਆਏ ਥੇ ਜੋ ਕੀ ਅਰਫ਼ ਇ ਆਮ ਮੇਂ ਬੀਵੀ ਕਹਲਾਤੀ ਹੈ ਲੇਕਿਨ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇਸੇ ਆਸਮਾਨੋਂ ਸੇ ਥਾਨੋਂ ਕੇ ਥਾਨ, ਗਜ਼ੋਂ ਕੇ ਗਜ਼, ਕੱਪੜਾ ਨੰਗਾ ਪਿੰਡਾ ਨਪਨੇ ਕੇ ਲੀਏ ਮਿਲਤਾ ਆਇਆ ਥਾ। ਦੁਸ਼ਾਸਨ ਥੱਕ ਹਾਰ ਕੇ ਯਹਾਂ ਵਹਾਂ ਗਿਰੇ ਪੜੇ ਥੇ ਲੇਕਿਨ ਦ੍ਰੋਪਦੀ ਵਹੀਂ ਖੜੀ ਥੀਂ, ਇੱਜ਼ਤ ਔਰ ਪਾਕੀਜ਼ਗੀ ਕੀ ਇਕ ਸਫ਼ੈਦ ਔਰ ਬੇ ਦਾਗ਼ ਸਾੜੀ ਮੇਂ ਮਲਬੋਸ ਵੋਹ ਦੇਵੀ ਲੱਗ ਰਹੀ ਥੀ। ਔਰ .... ਮਦਨ ਕੇ ਲੋਟਤੇ ਹੂਏ ਹਾਥ ਖ਼ਜਾਲਤ ਕੇ ਪਸੀਨੇ ਸੇ ਤਰ ਹੂਏ , ਜਿਸੇ ਸੁਖਾਨੇ ਕੇ ਲੀਏ ਵੋਹ ਉਨਹੇਂ ਉਪਰ ਹਵਾ ਮੇਂ ਉੱਠਾ ਦੇਤਾ ਔਰ ਫਿਰ ਹਾਥ ਕੇ ਪੰਜੋਂ ਕੋ ਪੂਰੇ ਤੌਰ ਪਰ ਫੈਲਾਤਾ ਹੂਆ , ਇਕ ਤਸ਼ਨਜੀ ਕੈਫ਼ੀਅਤ ਮੇਂ ਅਪਨੀ ਆਂਖੋਂ ਕੀ ਫੈਲਤੀ ਫਟਤੀ ਹੋਈ ਪੁਤਲੀਉਂ ਕੋ ਸਾਮਨੇ ਰੱਖ ਦੇਤਾ ਔਰ ਫਿਰ ਉਂਗਲੀਓਂ ਕੇ ਬੀਚ ਮੇਂ ਸੇ ਝਾਂਕਤਾ.... ਇੰਦੂ ਕਾ ਮਰਮਰੀ ਜਿਸਮ ਖ਼ੁਸ਼ ਰੰਗ ਔਰ ਗੁਦਾਜ਼ ਸਾਮਨੇ ਪੜਾ ਹੋਤਾ। ਇਸਤਮਾਲ ਕੇ ਲੀਏ ਪਾਸ, ਅਬਤਜ਼ਾਲ ਕੇ ਲੀਏ ਦੂਰ.... ਕਭੀ ਜਬ ਇੰਦੂ ਕੀ ਨਾਕਾਬੰਦੀ ਹੋ ਜਾਤੀ ਤੋ ਇਸ ਕਿਸਮ ਕੇ ਫ਼ਿਕਰੇ ਹੋਤੇ....
‘‘ਹਾਏ ਜੀ ਘਰ ਮੇਂ ਛੋਟੇ ਬੜੇ ਹੈਂ। ਵੋਹ ਕਿਆ ਕਹਿਨਗੇ?’’
ਮਦਨ ਕਹਿਤਾ। ‘‘ਛੋਟੇ ਸਮਝਤੇ ਨਹੀਂ.... ਬੜੇ ਅਨਜਾਨ ਬਨ ਜਾਤੇ ਹੈਂ।’’
ਇਸੀ ਦੌਰਾਨ ਮੇਂ ਬਾਬੂ ਧਨੀ ਰਾਮ ਕੀ ਤਬਦੀਲੀ ਸਹਾਰਨਪੁਰ ਹੋ ਗਈ। ਵਹਾਂ ਵੋਹ ਰੇਲਵੇ ਮਿਲ ਸਰਵਿਸ ਮੇਂ ਸਿਲੇਕਸ਼ਨ ਗ੍ਰੇਡ ਕੇ ਹੈੱਡ ਕਲਰਕ ਹੋ ਗਏ। ਇਤਨਾ ਬੜਾ ਕਵਾਰਟਰ ਮਿਲਾ ਕਿ ਇਸ ਮੇਂ ਆਠ ਕੁਨਬੇ ਰਹਿ ਸਕਤੇ ਥੇ ਲੇਕਿਨ ਬਾਬੂ ਧਨੀ ਰਾਮ ਉਸ ਮੇਂ ਅਕੇਲੇ ਹੀ ਟਾਂਗੇਂ ਫੈਲਾਏ ਖੜੇ ਰਹਿਤੇ। ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਭਰ ਵੋਹ ਬਾਲ ਬਚੋਂ ਸੇ ਕਭੀ ਅਲਾਹਿਦਾ ਨਹੀਂ ਹੂਏ ਥੇ। ਸਖ਼ਤ ਘਰੇਲੂ ਕਿਸਮ ਕੇ ਆਦਮੀ। ਆਖ਼ਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਮੇਂ ਉਸ ਤਨਹਾਈ ਨੇ ਉਨ ਕੇ ਦਿਲ ਮੇਂ ਵਹਿਸ਼ਤ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀ ਲੇਕਿਨ ਮਜਬੂਰੀ ਥੀ, ਬੱਚੇ ਸਬ ਦਿੱਲੀ ਮੇਂ ਮਦਨ ਔਰ ਇੰਦੂ ਕੇ ਪਾਸ ਥੇ ਔਰ ਵਹੀਂ ਸਕੂਲ ਮੇਂ ਪੜ੍ਹਤੇ ਥੇ। ਸਾਲ ਕੇ ਖ਼ਾਤਮੇ ਸੇ ਪਹਿਲੇ ਉਨਹੇਂ ਬੀਚ ਮੇਂ ਉਠਾਨਾ ਉਨ ਕੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੇ ਲੀਏ ਅੱਛਾ ਨਾ ਥਾ। ਬਾਬੂ ਜੀ ਕੇ ਦਿਲ ਕੇ ਦੌਰੇ ਪੜਨੇ ਲੱਗੇ।
ਬਾਰੇ ਗਰਮੀ ਕੀ ਛੁੱਟੀਆਂ ਹੋਈਂ। ਇਨ ਕੇ ਬਾਰ ਬਾਰ ਲਿਖਨੇ ਪਰ ਮਦਨ ਨੇ ਇੰਦੂ ਕੋ ਕੁੰਦਨ, ਪਾਸ਼ੀ ਔਰ ਦੁਲਾਰੀ ਕੇ ਸਾਥ ਸਹਾਰਨਪੁਰ ਭੇਜ ਦਿਆ.... ਧਨੀ ਰਾਮ ਕੀ ਦੁਨੀਆ ਚਮਕ ਉੱਠੀ। ਕਹਾਂ ਉਨਹੇਂ ਦਫ਼ਤਰ ਕੇ ਕਾਮ ਕੇ ਬਾਅਦ ਫ਼ੁਰਸਤ ਹੀ ਫ਼ੁਰਸਤ ਥੀ ਔਰ ਕਹਾਂ ਅਬ ਕਾਮ ਹੀ ਕਾਮ ਥਾ। ਬੱਚੇ ਬਚੋਂ ਹੀ ਕੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਹਾਂ ਕੱਪੜੇ ਉਤਾਰਤੇ ਹੈਂ ਵਹੀਂ ਪੜੇ ਰਹਿਨੇ ਦੇਤੇ ਔਰ ਬਾਬੂ ਜੀ ਇਨਹੇਂ ਸਮੇਟਤੇ ਫਿਰਤੇ। ਆਪਨੇ ਮਦਨ ਸੇ ਦੂਰ ਅਲਸਾਨੀ ਹੋਈ ਰਤੀ, ਇੰਦੂ ਤੋ ਆਪਨੇ ਪਹਿਨਾਵੇ ਤੱਕ ਸੇ ਗ਼ਾਫ਼ਲ ਹੋ ਗਈ ਥੀ। ਵੋਹ ਰਸੋਈ ਮੇਂ ਯੂੰ ਫਿਰਤੀ ਥੀ ਜੈਸੇ ਕਾਂਜੀ ਹਾਊਸ ਮੇਂ ਗਾਏ, ਬਾਹਰ ਕੀ ਤਰਫ਼ ਮੂੰਹ ਉੱਠਾ ਉੱਠਾ ਕਰ ਆਪਨੇ ਮਾਲਿਕ ਕੋ ਢੂੰਡਾ ਕਰਤੀ ਹੋ। ਕਾਮ ਵਾਮ ਕਰਨੇ ਕੇ ਬਾਅਦ ਵੋਹ ਕਭੀ ਅੰਦਰ ਟਰੰਕੋਂ ਪਰ ਲੇਟ ਜਾਤੀ। ਕਭੀ ਬਾਹਰ ਕਨੇਰ ਕੇ ਬੂਟੇ ਕੇ ਪਾਸ ਔਰ ਕਭੀ ਆਮ ਕੇ ਪੇੜ ਤਲੇ ਜੋ ਆਂਗਨ ਮੇਂ ਖੜਾ ਸੈਂਕੜੋਂ ਹਜ਼ਾਰੋਂ ਦਿਲੋਂ ਕੋ ਥਾਮੇ ਹੂਏ ਥਾ।
ਸਾਵਨ ਭਾਦੋਂ ਮੇਂ ਢਲਨੇ ਲੱਗਾ। ਆਂਗਨ ਮੇਂ ਸੇ ਬਾਹਰ ਕਾ ਦਰੀਚਾ ਖਿਲਤਾ ਤੋ ਕੰਵਾਰੀਆਂ, ਨਈ ਬਿਆਹੀ ਹੋਈ ਲੜਕੀਆਂ ਪੀਂਘ ਬੜ੍ਹਾਤੇ ਹੂਏ ਗਾਤੀ... ਝੂਲਾ ਕਨਤੇ ਡਾਰੋ ਰੇ ਉਮਰੀਆਂ.... ਔਰ ਫਿਰ ਗੀਤ ਕੇ ਬੋਲ ਕੇ ਮੁਤਾਬਿਕ ਦੋ ਝੂਲਤੀਂ ਔਰ ਦੋ ਝੂਲਾਤੀਂ ਔਰ ਕਹੀਂ ਚਾਰ ਮਲ ਜਾਤੀਂ ਭੂਲ ਭਲਈਆਂ ਹੋ ਜਾਤੀਂ। ਅਧੇੜ ਉਮਰ ਕੀ ਬੂੜ੍ਹੀ ਔਰਤੇਂ ਇਕ ਤਰਫ਼ ਖੜੀ ਤਕਾ ਕਰਤੀਂ । ਇੰਦੂ ਕੋ ਮਾਅਲੂਮ ਹੋਤਾ ਜੈਸੇ ਵੋਹ ਭੀ ਇਨ ਮੇਂ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਜਭੀ ਵੋਹ ਮੂੰਹ ਫੇਰ ਲੇਤੀ ਔਰ ਠੰਡੀ ਸਾਸੇਂ ਭਰਤੀ ਹੋਈ ਸੋ ਜਾਤੀ। ਬਾਬੂ ਜੀ ਪਾਸ ਸੇ ਗੁਜ਼ਰਤੇ ਤੋ ਉਸੇ ਜਗਾਨੇ, ਉਠਾਨੇ ਕੀ ਜ਼ਰਾ ਭੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਨਾ ਕਰਤੇ।
ਮੈਸੂਰ ਔਰ ਆਸਾਮ ਕੀ ਤਰਫ਼ ਸੇ ਮੰਗਵਾਇਆ ਹੂਆ ਬੀਰੋਜ਼ਾ ਮਹਿੰਗਾ ਪੜਤਾ ਥਾ ਔਰ ਲੋਗ ਇਸੇ ਮਹਿੰਗੇ ਦਾਮੋਂ ਖ਼ਰੀਦਨੇ ਕੋ ਤਿਆਰ ਨਾ ਥੇ। ਇਕ ਤੋ ਆਮਦਨੀ ਕਮ ਹੋ ਗਈ ਥੀ। ਇਸ ਪਰ ਮਦਨ ਜਲਦੀ ਹੀ ਦੁਕਾਨ ਔਰ ਉਸ ਕੇ ਸਾਥ ਵਾਲਾ ਦਫ਼ਤਰ ਬੰਦ ਕਰਕੇ ਘਰ ਚਲਾ ਆਤਾ। ਘਰ ਪਹੁੰਚ ਕਰ ਉਸ ਕੀ ਸਾਰੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਯਹੀ ਹੋਤੀ ਕਿ ਸਬ ਖਾਏਂ ਪੀਏਂ ਔਰ ਆਪਨੇ ਆਪਨੇ ਬਸਤਰੋਂ ਮੇਂ ਦੁਬਕ ਜਾਏਂ । ਜਬ ਵੋਹ ਖਾਤੇ ਵਕਤ ਖ਼ੁਦ ਥਾਲੀਆਂ ਉੱਠਾ ਉੱਠਾ ਕਰ ਬਾਪ ਔਰ ਬਹਿਨ ਕੇ ਸਾਮਨੇ ਰਖਤਾ ਔਰ ਉਨ ਕੇ ਖਾ ਚੁੱਕਨੇ ਕੇ ਬਾਅਦ ਝੂਠੇ ਬਰਤਨੋਂ ਕੋ ਸਮੇਟ ਕਰ ਨਲ ਕੇ ਨੀਚੇ ਰੱਖ ਦੇਤਾ। ਸਬ ਸਮਝਤੇ ਬਹ। ਭਾਬੀ ਨੇ ਮਦਨ ਕੇ ਕਾਨ ਮੇਂ ਕੁਛ ਫੂੰਕਾ ਹੈ ਔਰ ਅਬ ਵੋਹ ਘਰ ਕੇ ਕਾਮ ਕਾਜ ਮੇਂ ਦਿਲਚਸਪੀ ਲੇਨੇ ਲੱਗਾ ਹੈ। ਮਦਨ ਸਬ ਸੇ ਬੜਾ ਥਾ। ਕੁੰਦਨ ਇਸ ਸੇ ਛੋਟਾ ਔਰ ਪਾਸ਼ੀ ਸਬ ਸੇ ਛੋਟਾ। ਜਬ ਕੁੰਦਨ ਭਾਬੀ ਕੇ ਸਵਾਗਤ ਮੇਂ ਸਬ ਕੇ ਇਕ ਸਾਥ ਬੈਠ ਕਰ ਖਾਨੇ ਪਰ ਇਸਰਾਰ ਕਰਤਾ ਤੋ ਬਾਪ ਧਨੀ ਰਾਮ ਵਹੀਂ ਡਾਂਟ ਦੇਤਾ।
‘‘ਖਾਓ ਤੁਮ। " ਵੋਹ ਕਹਿਤਾ ‘‘ ਵੋਹ ਭੀ ਖਾ ਲੇਂਗੇ " ਔਰ ਫਿਰ ਰਸੋਈ ਮੇਂ ਇਧਰ ਇਧਰ ਦੇਖਨੇ ਲਗਤਾ ਔਰ ਜਬ ਬਹੂ ਖਾਨੇ ਪੀਨੇ ਸੇ ਫ਼ਾਰਗ਼ ਹੋ ਜਾਤੀ ਔਰ ਬਰਤਨੋ ਕੀ ਤਰਫ਼ ਮੁਤੱਵਜਾ ਹੋਤੀ ਤੋ ਬਾਬੂ ਧਨੀ ਰਾਮ ਉਸੇ ਰੋਕਤੇ ਹੂਏ ਕਹਿਤੇ। ‘‘ਰਹਿਨੇ ਦੇ ਬਹੂ ਬਰਤਨ ਸੁਬਾ ਹੋ ਜਾਏਂਗੇ।’’
ਇੰਦੂ ਕਹਿਤੀ ‘‘ਨਹੀਂ ਬਾਬੂ ਜੀ.... ਮੈਂ ਅਭੀ ਕੀਏ ਦੇਤੀ ਹੂੰ ਝਪਾਕੇ ਸੇ।’’
ਤਬ ਬਾਬੂ ਧਨੀ ਰਾਮ ਇਕ ਲਰਜ਼ਤੀ ਹੋਈ ਅਵਾਜ਼ ਮੇਂ ਕਹਿਤੇ ‘‘ਮਦਨ ਕੀ ਮਾਂ ਹੋਤੀ ਬਹੂ, ਤੋ ਯੇ ਸਬ ਤੁਮਹੇਂ ਨਾ ਕਰਨੇ ਦੇਤੀ। ....?" ਔਰ ਇੰਦੂ ਇਕ ਦਮ ਆਪਨੇ ਹਾਥ ਰੋਕ ਲੀਤੀ।
ਛੋਟਾ ਪਾਸ਼ੀ ਭਾਬੀ ਸੇ ਸ਼ਰਮਾਤਾ ਥਾ। ਇਸ ਖ਼ਿਆਲ ਸੇ ਕਿ ਦੁਲਹਨ ਕੀ ਗੋਦ ਝੱਟ ਸੇ ਹਰੀ ਹੋ, ਚਮਕੀ ਭਾਬੀ ਔਰ ਦਰਿਆ ਬਾਦ ਵਾਲੀ ਫੂਫੀ ਨੇ ਇਕ ਰਸਮ ਮੇਂ ਪਾਸ਼ੀ ਹੀ ਕੋ ਇੰਦੂ ਕੀ ਗੋਦ ਮੇਂ ਡਾਲਾ ਥਾ। ਜਬ ਸੇ ਇੰਦੂ ਉਸੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਦਿਉਰ ਬਲਕਿ ਅਪਨਾ ਬੱਚਾ ਸਮਝਨੇ ਲੱਗੀ ਥੀ। ਜਬ ਭੀ ਵੋਹ ਪਿਆਰ ਸੇ ਪਾਸ਼ੀ ਕੋ ਆਪਨੇ ਬਾਜ਼ੂਓਂ ਮੇਂ ਲੇਨੇ ਕੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਤੀ ਤੋ ਵੋਹ ਘਬਰਾ ਉਠਤਾ ਔਰ ਅਪਨਾ ਆਪ ਛੜਾ ਕਰ ਦੋ ਹਾਥ ਕੀ ਦੂਰੀ ਪਰ ਖੜਾ ਹੋ ਜਾਤਾ। ਦੇਖਤਾ ਔਰ ਹੰਸਤਾ ਰਹਿਤਾ। ਪਾਸ ਆਤਾ ਤੋ ਦੂਰ ਹਟਤਾ। ਇੱਕ ਅਜੀਬ ਇਤਫ਼ਾਕ ਸੇ ਐਸੇ ਮੇਂ ਬਾਬੂ ਜੀ ਹਮੇਸ਼ਾ ਵਹੀਂ ਮੌਜੂਦ ਹੋਤੇ ਔਰ ਪਾਸ਼ੀ ਕੋ ਡਾਂਟਤੇ ਹੂਏ ਕਹਿਤੇ ‘‘ਅਰੇ ਜਾ ਨਾ .... ਭਾਬੀ ਪਿਆਰ ਕਰਤੀ ਹੈ ਅਭੀ ਸੇ ਮਰਦ ਹੋ ਗਿਆ ਤੂ ?’’ ਔਰ ਦੁਲਾਰੀ ਤੋ ਪਿੱਛਾ ਹੀ ਨਾ ਛੋੜਤੀ ਉਸ ਕਾ। ‘‘ਮੈਂ ਤੋ ਭਾਬੀ ਕੇ ਸਾਥ ਹੀ ਸੋਉਂਗੀ।’’ਕੇ ਇਸਰਾਰ ਨੇ ਬਾਬੂ ਕੱਜੀ ਕੇ ਅੰਦਰ ਕੋਈ ਜਨਾਰੋਧਨ ਜਗਾ ਦੀਆ ਥਾ। ਇਕ ਰਾਤ ਉਸ ਬਾਤ ਪਰ ਦੁਲਾਰੀ ਕੋ ਜ਼ੋਰ ਸੇ ਚੱਪਤ ਪੜੀ ਔਰ ਵੋਹ ਘਰ ਕੀ ਆਧੀ ਕੱਚੀ, ਆਧੀ ਪੱਕੀ ਨਾਲੀ ਮੇਂ ਜਾ ਗਿਰੀ। ਇੰਦੂ ਨੇ ਲਪਕਤੇ ਹੂਏ ਪਕੜਾ ਤੋ ਸਿਰ ਸੇ ਦੁਪੱਟਾ ਅੜ ਗਿਆ। ਬਾਲੋਂ ਕੇ ਫੂਲ ਔਰ ਚਿੜੀਆਂ, ਮਾਂਗ ਕਾ ਸਿੰਧੂਰ, ਕਾਨੋ ਕੇ ਕਰਨ ਫੂਲ ਸਬ ਨੰਗੇ ਹੋ ਗਏ। ‘‘ਬਾਬੂ ਜੀ’’। ਇੰਦੂ ਨੇ ਸਾਂਸ ਖੀਂਚਤੇ ਹੂਏ ਕਹਾ.... ਇਕ ਸਾਥ ਦੁਲਾਰੀ ਕੋ ਪਕੜਨੇ ਔਰ ਸਿਰ ਪਰ ਦੁਪੱਟਾ ਓੜ੍ਹਨੇ ਮੇਂ ਇੰਦੂ ਕੇ ਪਸੀਨੇ ਛੁੱਟ ਗਏ। ਉਸ ਬੇ ਮਾਂ ਬੱਚੀ ਕੋ ਛਾਤੀ ਸੇ ਲਗਾਏ ਹੂਏ ਇੰਦੂ ਨੇ ਉਸੇ ਇਕ ਐਸੇ ਬਿਸਤਰ ਮੇਂ ਸੁਲਾ ਦੀਆ ਜਹਾਂ ਸਿਰਹਾਨੇ ਹੀ ਸਿਰਹਾਨੇ , ਤਕੀ ਏ ਹੀ ਤਕੀਏ ਥੇ। ਨਾ ਕਹੀਂ ਪਾਇਨਤੀ ਥੀ ਨਾ ਕਾਠ ਕੇ ਬਾਜ਼ੂ। ਚੋਟ ਤੋ ਇਕ ਤਰਫ਼ ਕਹੀਂ ਕੋ ਚੁਭਨੇ ਵਾਲੀ ਚੀਜ਼ ਭੀ ਨਾ ਥੀ। ਫਿਰ ਇੰਦੂ ਕੀ ਉਂਗਲੀਆਂ ਦੁਲਾਰੀ ਕੇ ਫੋੜੇ ਜੈਸੇ ਸਿਰ ਪਰ ਚਲਤੀ ਹੂਈ ਉਸੇ ਦੁਖਾ ਭੀ ਰਹੀ ਥੀਂ ਔਰ ਮਜ਼ਾ ਭੀ ਦੇ ਰਹੀ ਥੀਂ। ਦੁਲਾਰੀ ਕੇ ਗਾਲੋਂ ਪਰ ਬੜੇ ਬੜੇ ਔਰ ਪਿਆਰੇ ਪਿਆਰੇ ਗੜ੍ਹੇ ਪੜਤੇ ਥੇ। ਇੰਦੂ ਨੇ ਇਨ ਗੜ੍ਹੋਂ ਕਾ ਜਾਇਜ਼ਾ ਲੀਤੇ ਹੂਏ ਕਿਹਾ ‘‘ਹਾਏ ਰੀ ਮਨੀ! ਤੇਰੀ ਸਾਸ ਮਰੇ, ਕੈਸੇ ਗੜ੍ਹੇ ਪੜ ਰਹੇ ਹੈਂ ਗਾਲੋਂ ਪਰ....!’’
ਮਨੀ ਨੇ ਮਨੀ ਕੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ। ‘‘ਗੜ੍ਹੇ ਤੁਮਹਾਰੇ ਭੀ ਤੋ ਪੜਤੇ ਹੈਂ ਭਾਬੀ।’’
‘‘ਹਾਂ ਮਨੁ!’’ ਇੰਦੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਔਰ ਇਕ ਠੰਡਾ ਸਾਂਸ ਲਿਆ।
ਮਦਨ ਕੋ ਕਿਸੀ ਬਾਤ ਪਰ ਗ਼ੁੱਸਾ ਥਾ। ਵੋਹ ਪਾਸ ਹੀ ਖੜਾ ਸਬ ਸੁਨ ਰਹਾ ਥਾ। ‘‘ਮੈਂ ਤੋ ਕਹਿਤਾ ਹੂੰ ਇਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੇ ਅਛਾ ਹੀ ਹੈ।’’
‘‘ਕਿਉਂ ਅਛਾ ਕਿਉਂ ਹੈ?’’ ਇੰਦੂ ਨੇ ਪੂਛਾ।
‘‘ਹਾਂ.... ਨਾ ਉੱਗੇ ਬਾਂਸ ਨਾ ਬਜੇ ਬਾਂਸੁਰੀ.... ਸਾਸ ਨਾ ਹੋ ਤੋ ਕੋਈ ਝਗੜਾ ਨਹੀਂ ਰਹਿਤਾ।’’ ਇੰਦੂ ਨੇ ਏਕਾ ਇੱਕੀ ਖ਼ਫ਼ਾ ਹੋਤੇ ਹੂਏ ਕਿਹਾ। ‘‘ਤੁਮ ਜਾਉ ਜੀ ਸੋ ਰਹੋ ਜਾਕਿਰ.... ਬੜੇ ਆਏ ਹੋ.... ਆਦਮੀ ਜੀਤਾ ਹੈ ਤੋ ਲੜਤਾ ਹੈ ਨਾ? ਮਰ ਘੱਟ ਕੀ ਚੁੱਪ ਚਾਪ ਸੇ ਝਗੜੇ ਭਲੇ। ਜਾਉ ਨਾ ਰਸੋਈ ਮੇਂ ਤੁਮਹਾਰਾ ਕਿਆ ਕਾਮ?’’
ਮਦਨ ਖਸਿਆਨਾ ਹੋ ਕਰ ਰਹਿ ਗਿਆ। ਬਾਬੂ ਧਨੀ ਰਾਮ ਕੀ ਡਾਂਟ ਸੇ ਬਾਕੀ ਬੱਚੇ ਤੋ ਪਹਿਲੇ ਹੀ ਆਪਨੇ ਆਪਨੇ ਬਸਤਰੋਂ ਮੇਂ ਯੂੰ ਜਾ ਪੜੇ ਥੇ ਜੈਸੇ ਦਫ਼ਤਰੋਂ ਮੇਂ ਛੁੱਟੀਆਂ ਸਟਾਰਟ ਹੋਤੀ ਹੈਂ।।
ਲੇਕਿਨ ਮਦਨ ਵਹੀਂ ਖੜਾ ਰਹਾ। ਇਹਤਿਆਜ ਨੇ ਉਸੇ ਢੀਟ ਔਰ ਬੇ ਸ਼ਰਮ ਬਨਾ ਦੀਆ ਥਾ ਲੇਕਿਨ ਇਸ ਵਕਤ ਜਬ ਇੰਦੂ ਨੇ ਭੀ ਉਸੇ ਡਾਂਟ ਦੀਆ ਤੋ ਵੋਹ ਰੋਹਾਂਸਾ ਹੋ ਕਰ ਅੰਦਰ ਚਲਾ ਗਿਆ।
ਦੇਰ ਤੱਕ ਮਦਨ ਬਸਤਰ ਮੇਂ ਪੜਾ ਕਸਮਸਾਤਾ ਰਹਾ ਲੇਕਿਨ ਬਾਬੂ ਜੀ ਕੇ ਖ਼ਿਆਲ ਸੇ ਇੰਦੂ ਕੋ ਅਵਾਜ਼ ਦੇਨੇ ਕੀ ਹਿੰਮਤ ਨਾ ਪੜਤੀ ਥੀ। ਉਸ ਕੀ ਬੇਸਬਰੀ ਕੀ ਹੱਦ ਹੋ ਗਈ ਥੀ। ਜਬ ਮਨੀ ਕੋ ਸੁਲਾਨੇ ਕੇ ਲੀਏ ਇੰਦੂ ਕੀ ਲੋਰੀ ਕੀ ਅਵਾਜ਼ ਸੁਨਾਈ ਦੀ....’’ਤੋ ਆ ਨਿੰਦਿਆ ਰਾਨੀ, ਬੁਰਾਈ ਮਸਤਾਨੀ।’’
ਵਹੀ ਲੋਰੀ ਜੋ ਦੁਲਾਰੀ ਮਨੀ ਕੋ ਸੁਲਾ ਰਹੀ ਥੀ, ਮਦਨ ਕੀ ਨੀਂਦ ਭਗਾ ਰਹੀ ਥੀ। ਆਪਨੇ ਆਪ ਸੇ ਬੇਜ਼ਾਰ ਹੋ ਕਰ ਉਸ ਨੇ ਜ਼ੋਰ ਸੇ ਚਾਦਰ ਸਿਰ ਪਰ ਖੈਂਚ ਲੀ। ਸਫ਼ੈਦ ਚਾਦਰ ਕੇ ਸਿਰ ਪਰ ਲਪੇਟਨੇ ਔਰ ਸਾਂਸ ਕੇ ਬੰਦ ਕਰਨੇ ਸੇ ਖ਼ਾਹ ਮਖ਼ਵਾਹ ਇਕ ਮੁਰਦੇ ਕਾ ਤਸੱਵਰ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਮਦਨ ਕੋ ਯੂੰ ਲੱਗਾ ਜੈਸੇ ਵੋਹ ਮਰ ਚੁੱਕਾ ਹੈ ਔਰ ਉਸ ਕੀ ਦੁਲਹਨ ਇੰਦੂ ਉਸ ਕੇ ਪਾਸ ਬੈਠੀ ਜ਼ੋਰ ਜ਼ੋਰ ਸੇ ਸਿਰ ਪੇਟ ਰਹੀ ਹੈ, ਦੀਵਾਰ ਕੇ ਸਾਥ ਕਲਾਈਆਂ ਮਾਰ ਮਾਰ ਕਰ ਚੂੜੀਆਂ ਤੋੜ ਰਹੀ ਹੈ ਔਰ ਫਿਰ ਬਾਹਰ ਲਪਕ ਜਾਤੀ ਹੈ ਔਰ ਬਾਂਹੀਂ ਉੱਠਾ ਉੱਠਾ ਕਰ ਅਗਲੇ ਮੁਹੱਲੇ ਕੇ ਲੋਗੋਂ ਸੇ ਫ਼ਰਿਆਦ ਕਰਤੀ ਹੈ। ‘‘ਲੋਗੋ! ਮੇਂ ਲੂਟ ਗਈ ’’ਅਬ ਉਸੇ ਦੁਪੱਟੇ ਕੀ ਪ੍ਰਵਾਹ ਨਹੀਂ। ਕਮੀਜ਼ ਕੀ ਪ੍ਰਵਾਹ ਨਹੀਂ। ਮਾਂਗ ਕਾ ਸਿੰਧੂਰ, ਬਾਲੋਂ ਕੇ ਫੂਲ ਔਰ ਚੂੜੀਆਂ, ਜਜ਼ਬਾਤ ਔਰ ਖ਼ਿਆਲਾਤ ਕੇ ਤੋਤੇ ਤੱਕ ਉੜ ਚੁੱਕੇ ਹੈਂ।
ਮਦਨ ਕੀ ਆਂਖੋਂ ਸੇ ਬੇਤਹਾਸ਼ਾ ਆਂਸੂ ਬਹਿ ਰਹੇ ਥੇ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਰਸੋਈ ਮੇਂ ਇੰਦੂ ਹੰਸ ਰਹੀ ਥੀ। ਪਲ ਭਰ ਮੇਂ ਆਪਨੇ ਸੁਹਾਗ ਕੇ ਉਜੜਨੇ ਔਰ ਫਿਰ ਬੱਸ ਜਾਨੇ ਸੇ ਬੇ ਖ਼ਬਰ। ਮਦਨ ਜਬ ਹਕਾਇਕ ਕੀ ਦੁਨੀਆ ਮੇਂ ਵਾਪਿਸ ਆਇਆ ਤੋ ਆਂਸੂ ਪੋਂਛਤੇ ਹੂਏ ਆਪਨੇ ਇਸ ਰੋਨੇ ਪਰ ਹੰਸਨੇ ਲੱਗਾ.... ਇਧਰ ਇੰਦੂ ਤੋ ਹੰਸ ਰਹੀ ਥੀ ਲੇਕਿਨ ਉਸ ਕੀ ਹੰਸੀ ਦੱਬੀ ਦੱਬੀ ਥੀ। ਬਾਬੂ ਜੀ ਕੇ ਖ਼ਿਆਲ ਸੇ ਵੋਹ ਕਭੀ ਉਚੀ ਅਵਾਜ਼ ਮੇਂ ਨਾ ਹੰਸਤੀ ਥੀ ਜੈਸੇ ਖਲਖਲਾਹਟ ਕੋਈ ਨੰਗਾ ਪਨ ਹੈ, ਖ਼ਾਮੋਸ਼ੀ, ਦੁਪੱਟਾ ਔਰ ਦੱਬੀ ਦੱਬੀ ਹੰਸੀ ਇਕ ਘੁੰਗਟ। ਫਿਰ ਮਦਨ ਨੇ ਇੰਦੂ ਕਾ ਇਕ ਖ਼ਿਆਲੀ ਬੁੱਤ ਬਨਾਇਆ ਔਰ ਉਸ ਸੇ ਬੀਸੀਉਂ ਬਾਤੇੰ ਕਰ ਡਾਲੀ। ਯੂੰ ਉਸ ਸੇ ਪਿਆਰ ਕਿਆ ਜੈਸੇ ਅਭੀ ਤੱਕ ਨਾ ਕਿਆ ਥਾ.... ਵੋਹ ਫਿਰ ਅਪਨੀ ਦੁਨੀਆ ਮੇਂ ਲੋਟਾ ਜਿਸ ਮੇਂ ਸਾਥ ਕਾ ਬਿਸਤਰ ਖ਼ਾਲੀ ਥਾ। ਉਸ ਨੇ ਹੋਲੇ ਸੇ ਅਵਾਜ਼ ਦੀ.... ਇੰਦੂ.... ਇਕ ਊਂਘ ਸੀ ਆਈ ਲੇਕਿਨ ਸਾਥ ਹੀ ਯੂੰ ਲਗਾ ਜੈਸੇ ਸ਼ਾਦੀ ਕੀ ਰਾਤ ਵਾਲੀ, ਪੜੋਸੀ ਸਿਬਤੇ ਕੀ ਭੈਂਸ ਮਨਾ ਕੇ ਪਾਸ ਫੰਕਾਰਨੇ ਲੱਗੀ ਹੈ। ਵੋਹ ਇਕ ਬੇ ਕੱਲੀ ਕੇ ਆਲਮ ਮੇਂ ਉੱਠਾ, ਫਿਰ ਰਸੋਈ ਕੀ ਤਰਫ਼ ਦੇਖਤੇ , ਸਿਰ ਕੋ ਖਜਾਤੇ ਹੂਏ ਦੋ ਤਿਨ ਜਮਾਈਆਂ ਲੇ ਕਰ ਲੇਟ ਗਿਆ.... ਸੌ ਗਿਆ....
ਮਦਨ ਜੈਸੇ ਕਾਨੂੰ ਕੋ ਕੋਈ ਸੰਦੇਸਾ ਦੇ ਕਰ ਸੋਇਆ ਥਾ। ਜਬ ਇੰਦੂ ਕੀ ਚੂੜੀਆਂ ਬਿਸਤਰ ਕੀ ਸਲੋਟੇਂ ਸਿੱਧੀ ਕਰਨੇ ਸੇ ਖਨਕ ਉਠੀਂ ਤੋ ਵੋਹ ਭੀ ਹੜਬੜਾ ਕਰ ਉਠ ਬੈਠਾ। ਯੂੰ ਇਕ ਦੱਮ ਜਾਗਨੇ ਮੇਂ ਮੁਹੱਬਤ ਕਾ ਜਜ਼ਬਾ ਔਰ ਭੀ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਗਿਆ ਥਾ। ਪਿਆਰ ਕੀ ਕਰੋਟੋਂ ਕੋ ਤੋੜੇ ਬਗ਼ੈਰ ਆਦਮੀ ਸੋ ਜਾਏ ਔਰ ਏਕਾ ਇੱਕੀ ਉੱਠੇ ਤੋ ਮੁਹੱਬਤ ਦੱਮ ਤੋੜ ਦੇਤੀ ਹੈ। ਮਦਨ ਕਾ ਸਾਰਾ ਬਦਨ ਅੰਦਰ ਕੀ ਆਗ ਸੇ ਫਨਕ ਰਹਾ ਥਾ। ਔਰ ਯਹੀ ਉਸ ਕੇ ਗ਼ੁੱਸੇ ਕਾ ਕਰਨ ਬਨ ਗਿਆ। ਜਬ ਉਸ ਨੇ ਬੋਖਲਾਏ ਹੂਏ ਅੰਦਾਜ਼ ਮੇਂ ਕਹਾ।
‘‘ਤੋ ਤੁਮ .... ਆਗੇਂ?’’
‘‘ਹਾਂ।’’
‘‘ਸੁਨੀ.... ਸੋ ਮਰ ਗਈ?’’
ਇੰਦੂ ਝੁਕੀ ਝੁਕੀ ਇਕ ਦੱਮ ਸਿੱਧੀ ਖੜੀ ਹੋ ਗਈ। ‘‘ਹਾਏ ਰਾਮ’’ ਉਸ ਨੇ ਹੈਬਤ ਪਰ ਉਂਗਲੀ ਰਖਤੇ ਹੂਏ ਹਾਥ ਮਲਤੇ ਹੂਏ ਕਿਹਾ। ‘‘ਕਿਆ ਕਹਿ ਰਹੇ ਹੋ.... ਮਰੇ ਕਿਉਂ ਬਿਚਾਰੀ। ਮਾਂ ਬਾਪ ਕੀ ਇਕ ਨਾ ਹੀ ਬੇਟੀ।’’
‘‘ਹਾਂ.... ਮਦਨ ਨੇ ਕਿਹਾ।“ਭਾਭੀ ਕੀ ਇਕ ਹੀ ਨਦ।’’ ਔਰ ਇਕ ਦੱਮ ਤਹਕਮਾਨਾ ਲਹਿਜਾ ਇਖ਼ਤਿਆਰ ਕਰਤੇ ਹੂਏ ਬੋਲਾ । ‘‘ਜ਼ਿਆਦਾ ਮੂੰਹ ਮਤ ਲਗਾਉ ਉਸ ਚੁੜੇਲ ਕੋ।’’
‘‘ਕਿਉਂ ਉਸ ਮੇਂ ਕਿਆ ਪਾਪ ਹੈ?’’
‘‘ਯਹੀ ਪਾਪ ਹੈ’’ ਮਦਨ ਨੇ ਔਰ ਚੜਤੇ ਹੂਏ ਕਿਹਾ। ‘‘ਵੋਹ ਪਿੱਛਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਛੋੜਤੀ ਤੁਮਹਾਰਾ। ਜਬ ਦੇਖੋ ਜੋਂਕ ਕੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚਿਮਟੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਦਫ਼ਾਨ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੋਤੀ।’’
‘‘ਹਾ.... " ਇੰਦੂ ਨੇ ਮਦਨ ਕੀ ਚਾਰਪਾਈ ਪਰ ਬੀਠਤੇ ਹੂਏ ਕਿਹਾ। ‘‘ਬਹਨੋਂ ਔਰ ਬੀਟੀਉਂ ਕੋ ਯੂੰ ਤੋ ਧਤਕਾਰਨਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹਿਏ। ਬਿਚਾਰੀ ਦੋ ਦਿਨ ਕੀ ਮਹਿਮਾਨ।। ਆਜ ਨਹੀਂ ਤੋ ਕਲ। ਕਲ ਨਹੀਂ ਤੋ ਪਰਸੋਂ। ਇਕ ਦਿਨ ਤੋ ਚੱਲ ਹੀ ਦੇਗੀ।’’ ਉਸ ਕੇ ਬਾਅਦ ਇੰਦੂ ਕੁਛ ਕਹਿਨਾ ਚਾਹਤੀ ਥੀ ਲੇਕਿਨ ਵੋਹ ਚੁੱਪ ਹੋ ਗਈ। ਉਸ ਕੀ ਆਂਖੋਂ ਕੇ ਸਾਮਨੇ ਆਪਨੇ ਮਾਂ ਬਾਪ, ਭਾਈ ਬਹਿਨ ਚਚਾ ਭੀ ਘੁਮ ਗਏ। ਕਭੀ ਵੋਹ ਭੀ ਉਨ ਕੀ ਦੁਲਾਰੀ ਥੀ। ਜੋ ਪਲਕ ਝਪਕਤੇ ਹੀ ਨਿਆਰੀ ਹੋ ਗਈ। ਔਰ ਫਿਰ ਦਿਨ ਰਾਤ ਉਸ ਕੇ ਨਕਾਲੇ ਜਾਨੇ ਕੀ ਬਾਤੀਂ ਹੋਨੇ ਲੱਗੇਂ। ਜੈਸੇ ਘਰ ਮੇਂ ਕੋਈ ਬੜੀ ਸੀ ਬਾਹਨੀ ਹੈ ਜਿਸ ਮੇਂ ਕੋਈ ਨਾਗਨ ਰਹਿਤੀ ਹੈ ਔਰ ਜਬ ਤੱਕ ਵੋਹ ਪਕੜ ਕਰ ਫੇਂਕ ਵਾਈ ਨਹੀਂ ਜਾਤੀ ਘਰ ਕੇ ਲੋਗ ਆਰਾਮ ਕੀ ਨੀਂਦ ਸੋ ਨਹੀਂ ਸਕਤੇ। ਦੂਰ ਦੂਰ ਸੇ ਕੀਲਨੇ ਵਾਲੇ, ਲੱਥਨ ਕਰਨੇ ਵਾਲੇ, ਦਾਤ ਛੋੜਨੇ ਵਾਲੇ ਮਾਂਦਰੀ ਬਲਵਾਏ ਗਏ ਔਰ ਬੜੇ ਧਤੂਰੇ ਔਰ ਮੋਤੀ ਸਾਗਰ। ਆਖ਼ਿਰ ਇੱਕ ਦਿਨ ਉੱਤਰ ਪੱਛਮ ਕੀ ਤਰਫ਼ ਸੇ ਲਾਲ ਆਂਧੀ ਆਈ ਜੋ ਸਾਫ਼ ਹੋਈ ਤੋ ਇਕ ਲਾਰੀ ਖੜੀ ਥੀ ਜਿਸ ਮੇਂ ਗੋਟੇ ਕਨਾਰੀ ਮੇਂ ਲਿਪਟੀ ਹੋਈ ਇਕ ਦੁਲਹਨ ਬੈਠੀ ਥੀ। ਪਿੱਛੇ ਘਰ ਮੇਂ ਇਕ ਸੁਰ ਪਰ ਵਜਤੀ ਹੋਈ ਸ਼ਹਿਨਾਈ ਬੀਨ ਕੀ ਅਵਾਜ਼ ਮਾਅਲੂਮ ਹੋ ਰਹੀ ਥੀ। ਫਿਰ ਇਕ ਧਚਕੇ ਕੇ ਸਾਥ ਲਾਰੀ ਚੱਲ ਦੀ।
ਮਦਨ ਨੇ ਕੁਛ ਬਰਾਫ਼ਰੋਖ਼ਤਗੀ ਕੇ ਆਲਮ ਮੇਂ ਕਿਹਾ.... ‘‘ ਤੁਮ ਔਰਤੇਂ ਬੜੀ ਚਾਲਾਕ ਹੋਤੀ ਹੋ। ਅਭੀ ਕੱਲ ਹੀ ਇਸ ਘਰ ਮੇਂ ਆਈ ਹੋ ਔਰ ਯਹਾਂ ਕੇ ਸਬ ਲੋਗ ਤੁਮਹੇਂ ਹਮ ਸੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਿਆਰ ਕਰਨੇ ਲੱਗੇ ਹੈਂ?’’
‘‘ਹਾਂ!’’ ਇੰਦੂ ਨੇ ਅਸਬਾਤ ਮੇਂ ਕਿਹਾ।
‘‘ਯੇ ਸਬ ਝੂਠ ਹੈ.... ਯੇ ਹੋ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਕਤਾ।’’
‘‘ਤਮਹਾਰ ਮਤਲਬ ਹੈ ਮੈਂ ...’’
‘‘ਦਿਖਾਵਾ ਹੈ ਯੇ ਸਬ .... ਹਾਂ!’’
‘‘ਅੱਛਾ ਜੀ?’’ ਇੰਦੂ ਨੇ ਆਂਖੋਂ ਮੇਂ ਆਂਸੂ ਲਾਤੇ ਹੂਏ ਕਿਹਾ। ‘‘ਯੇ ਸਬ ਦਿਖਾਵਾ ਹੈ ਮੇਰਾ?" ਔਰ ਇੰਦੂ ਉਠ ਕਰ ਆਪਨੇ ਬਿਸਤਰ ਮੇਂ ਚਲੀ ਗਈ। ਔਰ ਸਿਰਹਾਨੇ ਮੇਂ ਮੂੰਹ ਛੁਪਾ ਕਰ ਸਿਸਕੀਆਂ ਭਰਨੇ ਲੱਗੀ। ਮਦਨ ਉਸੇ ਮਨਾਨੇ ਵਾਲਾ ਹੀ ਥਾ ਕਿ ਇੰਦੂ ਖ਼ੁਦ ਹੀ ਉਠ ਕਰ ਮਦਨ ਕੇ ਪਾਸ ਆ ਗਈ ਔਰ ਸਖ਼ਤੀ ਸੇ ਉਸ ਕਾ ਹਾਥ ਪਕੜਤੇ ਹੂਏ ਬੋਲੀ। ‘‘ਤੁਮ ਜੋ ਹਰ ਵਕਤ ਜਲੀ ਕੱਟੀ ਕਹਿਤੇ ਰਹਿਤੇ ਹੋ.... ਹੂਆ ਕਿਆ ਹੈ ਤੁਮਹੇਂ?’’ " ਮੁਝੇ ਤੁਮ ਸੇ ਕੁਛ ਨਹੀਂ ਲੇਨਾ।’’
‘‘ਤੁਮਹੇਂ ਕੁਛ ਨਹੀਂ ਲੇਨਾ ਮੁਝੇ ਤੋ ਲੇਨਾ ਹੈ।’’ ਇੰਦੂ ਬੋਲੀ।" ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਭਰ ਲੇਨਾ ਹੈ" ਔਰ ਵੋਹ ਛੀਨਾ ਝਪਟੀ ਕਰਨੇ ਲੱਗੀ।
ਮਦਨ ਉਸੇ ਧਤਕਾਰਤਾ ਥਾ ਔਰ ਵੋਹ ਉਸ ਸੇ ਲਿਪਟ ਲਿਪਟ ਜਾਤੀ ਥੀ। ਵੋਹ ਉਸ ਮਛਲੀ ਕੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਥੀ ਜੋ ਬਹਾਉ ਮੇਂ ਬਹਿ ਜਾਨੇ ਕੀ ਬਜਾਏ ਆਬਸ਼ਾਰ ਕੇ ਤੇਜ਼ ਧਾਰੇ ਕੋ ਕਾਟਤੀ ਹੋਈ ਉਪਰ ਹੀ ਉਪਰ ਪਹੁੰਚਨਾ ਚਾਹਤੀ ਹੋ।
ਚੁਟਕੀਆਂ ਲੀਤੇ ਹੂਏ , ਹਾਥ ਪਕੜਤੀ, ਰੋਤੀ ਹੰਸਤੀ ਵੋਹ ਕਹਿ ਰਹੀ ਥੀ....
‘‘ਫਿਰ ਮੁਝੇ ਫਾਫਾ ਕੁੱਟਨੀ ਕਹੋਗੇ?’’
‘‘ਵੋਹ ਤੋ ਸਭੀ ਔਰਤੇਂ ਹੋਤੀ ਹੈਂ।’’
‘‘ਠਹਿਰੋ.... ਤੁਮ੍ਹਾਰੀ ਤੋ....’’ ਯੂੰ ਮਾਅਲੂਮ ਹੂਆ ਜੈਸੇ ਇੰਦੂ ਕੋਈ ਗਾਲੀ ਦੇਨੇ ਵਾਲੀ ਹੋ.... ਔਰ ਉਸ ਨੇ ਮੂੰਹ ਮੇਂ ਕੁਛ ਮਨਮਨਾਇਆ ਭੀ। ਮਦਨ ਨੇ ਮੁੜਤੇ ਹੂਏ ਕਹਾ। ‘‘ਕਿਆ ਕਹਾ?’’ ਔਰ ਇੰਦੂ ਨੇ ਅਬ ਕੀ ਸੁਨਾਈ ਦੇਨੇ ਵਾਲੀ ਅਵਾਜ਼ ਮੇਂ ਦੁਹਰਾਇਆ। ਮਦਨ ਖਿਲਖਲਾ ਕਰ ਹੰਸ ਪੜਾ। ਅਗਲੇ ਹੀ ਲਮਹੇ ਇੰਦੂ ਮਦਨ ਕੇ ਬਾਜੂਉਂ ਮੇਂ ਥੀ ਔਰ ਕਹਿ ਰਹੀ ਥੀ ‘‘ਤੁਮ ਮਰਦ ਲੋਗ ਕਿਆ ਜਾਨੋ ?.... ਜਿਸ ਸੇ ਪਿਆਰ ਹੋਤਾ ਹੈ ਉਸ ਕੋ ਸਭੀ ਅਜ਼ੀਜ਼ ਪਿਆਰੇ ਮਾਅਲੂਮ ਹੋਤੇ ਹੈਂ। ਕਿਆ ਬਾਪ ਕਿਆ ਭਾਈ ਔਰ ਕਿਆ ਬਹਿਨ....’’ ਔਰ ਏਕਾ ਏਕੀ ਕਹੀਂ ਦੂਰ ਸੇ ਦੇਖਤੇ ਹੂਏ ਬੋਲੀ। ‘‘ਮੈਂ ਤੋ ਦੁਲਾਰੀ ਮਨੀ ਕਾ ਬਿਆਹ ਕਰੂੰਗੀ।’’
‘‘ਹੱਦ ਹੋ ਗਈ’’ ਮਦਨ ਨੇ ਕਿਹਾ। ‘‘ਅਭੀ ਇਕ ਹਾਥ ਕੀ ਹੋਈ ਨਹੀਂ ਔਰ ਬਿਆਹ ਕੀ ਸੋਚਨੇ ਲੱਗੇਂ।’’
‘‘ਤੁਮਹੇਂ ਇਕ ਹਾਥ ਕੀ ਲਗਤੀ ਹੈ ਨਾ?’’ ਇੰਦੂ ਬੋਲੀ ਔਰ ਫਿਰ ਆਪਨੇ ਹਾਥ ਮਦਨ ਕੀ ਆਂਖੋਂ ਪਰ ਰਖਤੇ ਹੂਏ ਕਹਿਨੇ ਲੱਗੀ। ‘‘ਜ਼ਰਾ ਆਂਖੇਂ ਬੰਦ ਕਰੋ ਔਰ ਫਿਰ ਖੋਲੋ।’’ ਮਦਨ ਨੇ ਸੱਚ ਮੁੱਚ ਹੀ ਆਂਖੇਂ ਬੰਦ ਕਰਲੀਂ ਔਰ ਜਬ ਕੁਛ ਦੇਰ ਤੱਕ ਨਾ ਖੋਲੀਂ ਤੋ ਇੰਦੂ ਬੋਲੀ। ‘‘ਅਬ ਖੋਲੋ ਭੀ.... ਇਤਨੀ ਦੇਰ ਮੇਂ ਤੋ ਮੈਂ ਬੂੜ੍ਹੀ ਹੋ ਜਾਊਂਗੀ। ਜਭੀ ਮਦਨ ਨੇ ਆਂਖੇਂ ਖੋਲ ਦੀਂ। ਲਮਹਾ ਭਰ ਕੇ ਲੀਏ ਇਸੇ ਯੂੰ ਲੱਗਾ ਜੈਸੇ ਸਾਮਨੇ ਇੰਦੂ ਨਹੀਂ ਮਨੀ ਬੈਠੀ ਹੈ ਔਰ ਵੋਹ ਖੋ ਸਾ ਗਿਆ। ਬਲਕਿ ਮੌਕਾ ਨਾ ਪਾ ਕਰ ਉਸ ਸ਼ਲਵਾਰ ਕੋ ਜੋ ਬਹੂ ਧੋਤੀ ਸੇ ਬਦਲ ਆਤੀ ਔਰ ਜਿਸੇ ਵੋਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਅਪਨੀ ਸਾਸ ਵਾਲੇ ਪੁਰਾਨੇ ਸੰਦਲ ਕੇ ਸੰਦੂਕ ਪਰ ਫੈਂਕ ਦੇਤੀ, ਉੱਠਾ ਕਰ ਖੂੰਟੀ ਪਰ ਲਟਕਾ ਦੇਤੀ । ਏਸੇ ਮੇਂ ਉਨਹੇਂ ਸਬ ਸੇ ਨਜਰੇਂ ਬਚਾਨਾ ਪੜਤੀ ਲੇਕਿਨ ਅਭੀ ਸ਼ਲਵਾਰ ਕੋ ਸਮੇਟ ਕਰ ਮੁੜਤੇ ਹੀ ਤੋ ਨੀਚੇ ਕੋਨੇ ਮੇਂ ਨਿਗਾਹ ਬਹੂ ਕੇ ਮਹਿਰਮ ਪਰ ਪੜ ਜਾਤੀ। ਤਬ ਉਨ ਕੀ ਹਿੰਮਤ ਜਵਾਬ ਦੇ ਜਾਤੀ ਔਰ ਵੋਹ ਸ਼ਤਾਬੀ ਕਮਰੇ ਸੇ ਨਿਗਲ ਭਾਗਤੇ। ਜੈਸੇ ਸਾਂਪ ਕਾ ਬੱਚਾ ਬਿਲ ਸੇ ਬਾਹਰ ਆ ਗਿਆ ਹੋ। ਫਿਰ ਬਰਆਮਦੇ ਮੇਂ ਉਨ ਕੀ ਅਵਾਜ਼ ਸੁਨਾਈ ਦੇਨੇ ਲੱਗੀ। ਓਮ ਨਮੋਮ ਭੋਤੇ ਦਾ ਸੌ ਦੀਵਾ....
ਅੜੋਸ ਪੜੋਸ ਕੀ ਔਰਤੋਂ ਨੇ ਬਾਬੂ ਜੀ ਕੀ ਖ਼ੂਬਸੂਰਤੀ ਕੀ ਦਾਸਤਾਨੇਂ ਦੂਰ ਦੂਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾ ਦੀ ਥੀਂ। ਜਬ ਕੋਈ ਔਰਤ ਬਾਬੂ ਜੀ ਕੇ ਸਾਮਨੇ ਬਹੂ ਕੇ ਪਿਆਰੇ ਪਨ ਔਰ ਸੁਡੌਲ ਜਿਸਮ ਕੀ ਬਾਤੇਂ ਕਰਤੀ ਤੋ ਵੋਹ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਸੇ ਫੂਲ ਜਾਤੇ ਔਰ ਕਹਿਤੇ ‘‘ਹਮ ਤੋ ਧੰਨ ਹੋ ਗਏ, ਅੰਮੀ ਚੰਦ ਕੀ ਮਾਂ! ਸ਼ੁਕਰ ਹੈ ਹਮਾਰੇ ਘਰ ਮੇਂ ਭੀ ਕੋਈ ਸਿਹਤ ਵਾਲਾ ਜੀਵ ਆਇਆ।’’ ਔਰ ਯੇ ਕਹਿਤੇ ਹੂਏ ਉਨ ਕੀ ਨਗਾਹੇਂ ਕਹੀਂ ਦੂਰ ਪਹੁੰਚ ਜਾਤੀਂ । ਜਹਾਂ ਦਿਕ ਕੇ ਆਰਜ਼ੇ ਥੇ। ਦਵਾਈ ਕੀ ਸ਼ੀਸ਼ੀਆਂ, ਅਸਪਤਾਲ ਕੀ ਸੀੜ੍ਹੀਆਂ ਯਾ ਚੀਵਨਟੀਉਂ ਕੇ ਬਲ, ਨਿਗਾਹ ਕਰੀਬ ਆਤੀ ਤੋ ਮੋਟੇ ਮੋਟੇ ਗਦਰਾਏ ਹੂਏ ਜਿਸਮ ਵਾਲੇ ਕਈ ਬੱਚੇ ਬਗ਼ਲ ਮੇਂ ਜਾਂਘ ਪਰ, ਗਰਦਨ ਪਰ ਚੜ੍ਹਤੇ ਉਤਰਤੇ ਹੂਏ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਤੇ ਔਰ ਐਸਾ ਮਾਅਲੂਮ ਹੋਤਾ ਜੈਸੇ ਅਭੀ ਔਰ ਆ ਰਹੇ ਹੈਂ। ਪਹਿਲੂ ਪਰ ਲੇਟੀ ਹੋਈ ਬਹੂ ਕੀ ਕਮਰ ਜ਼ਮੀਨ ਕੇ ਸਾਥ ਔਰ ਕੋਲ੍ਹੇ ਛੱਤ ਕੇ ਸਾਥ ਲੱਗ ਰਹੇ ਹੈਂ ਔਰ ਵੋਹ ਧੜਾ ਧੜ ਬੱਚੇ ਜਨਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਔਰ ਇਨ ਬਚੋਂ ਕੀ ਉਮਰ ਮੇਂ ਕੋਈ ਫ਼ਰਕ ਨਹੀਂ। ਕੋਈ ਬੜਾ ਹੈ ਨਾ ਛੋਟਾ। ਸਭੀ ਇਕ ਸੇ.... ਜੁੜਵਾਂ.... ਤਵਾਮ .... ਓਮ ਨਮੋ ਭਗੋਤੇ....
ਆਸ ਪਾਸ ਕੇ ਸਬ ਲੋਗ ਜਾਨ ਗਏ ਥੇ। ਇੰਦੂ ਬਾਬੂ ਜੀ ਕੀ ਚਹੇਤੀ ਬਹੂ ਹੈ। ਚੁਨਾਂਚਿ ਦੁੱਧ ਔਰ ਛਾਛ ਕੇ ਮਟਕੇ ਧਨੀ ਰਾਮ ਕੇ ਘਰ ਆਨੇ ਲੱਗੇ ਔਰ ਫਿਰ ਇਕ ਦੱਮ ਸਲਾਮ ਦੀਨ ਗੁੱਜਰ ਨੇ ਫ਼ਰਮਾਇਸ਼ ਕਰਦੀ। ਇੰਦੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ‘‘ਬੀਬੀ ਮੇਰਾ ਬੇਟਾ ਆਰ। ਐਮ। ਇਸ ਮੇਂ ਕੁਲੀ ਰਖਵਾ ਦੋ। ਅੱਲ੍ਹਾ ਤੁਮ ਕੋ ਇੱਛਾ ਦੇਗਾ। ‘‘ ਇੰਦੂ ਕੇ ਇਸ਼ਾਰੇ ਕੀ ਦੇਰ ਥੀ ਕਿ ਸਲਾਮ ਦੀਨ ਕਾ ਬੇਟਾ ਨੋਕਰ ਹੋ ਗਿਆ। ਵੋਹ ਭੀ ਸਾਰਟਰ, ਜੋ ਨਾ ਹੋ ਸਕਾ ਉਸ ਕੀ ਕਿਸਮਤ, ਆਸਾਮੀਆਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਾ ਥੀਂ।
ਬਹੂ ਕੇ ਖਾਨੇ ਪੀਨੇ ਔਰ ਉਸ ਕੀ ਸਿਹਤ ਕਾ ਬਾਬੂ ਜੀ ਖ਼ਿਆਲ ਰਖਤੇ ਥੇ। ਦੁੱਧ ਪੀਨੇ ਸੇ ਇੰਦੂ ਕੋ ਚਿੜ ਥੀ। ਵੋਹ ਰਾਤ ਕੇ ਵਕਤ ਖ਼ੁਦ ਦੁੱਧ ਕੋ ਬਾਲਾਈ ਮੇਂ ਫੈਂਟ, ਗਲਾਸ ਮੇਂ ਡਾਲ, ਬਹੂ ਕੋ ਪਲਾਨੇ ਕੇ ਲੀਏ ਉਸ ਕੀ ਖੱਟੀਆ ਕੇ ਪਾਸ ਆ ਜਾਤੇ। ਇੰਦੂ ਆਪਨੇ ਆਪ ਕੋ ਸਮੇਟਤੇ ਹੂਏ ਉਠਤੀ ਔਰ ਕਹਿਤੀ।’’ਨਹੀਂ ਬਾਬੂ ਜੀ ਮੁਝ ਸੇ ਨਹੀਂ ਪੀਆ ਜਾਤਾ।’’
‘‘ਤੇਰਾ ਤੋ ਸਸੁਰ ਭੀ ਪੀਏਗਾ। ‘‘ ਵੋਹ ਮਜ਼ਾਕ ਸੇ ਕਹਿਤੇ।
‘‘ਤੋ ਫਿਰ ਆਪ ਪੀ ਲੀਜੀਏ ਨਾ।’’ ਇੰਦੂ ਹੰਸਤੀ ਹੋਈ ਜਵਾਬ ਦੇਤੀ ਔਰ ਬਾਬੂ ਜੀ ਇਕ ਮਸਨੂਈ ਗ਼ੁੱਸੇ ਸੇ ਬਰਸ ਪੜਤੇ। ‘‘ ਤੂ ਚਾਹਤੀ ਹੈ ਬਾਅਦ ਮੇਂ ਤੇਰੀ ਭੀ ਵਹੀ ਹਾਲਤ ਹੋ ਜੋ ਤੇਰੀ ਸਾਸ ਕੀ ਹੋਈ?’’
"ਹੂੰ.... ਹੂੰ...." ਇੰਦੂ ਲਾਡ ਸੇ ਰੂਠਨੇ ਲੱਗੀ। ਆਖ਼ਿਰ ਕਿਉਂ ਨਾ ਰੂਠਤੀ। ਵੋਹ ਲੋਗ ਨਹੀਂ ਰੂਠਤੇ ਜਿਨ੍ਹੀਂ ਮਨਾਨੇ ਵਾਲਾ ਕੋਈ ਨਾ ਹੋ ਲੇਕਿਨ ਯਹਾਂ ਮਨਾਨੇ ਵਾਲੇ ਸਬ ਥੇ, ਰੂਠਨੇ ਵਾਲਾ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ। ਜਬ ਇੰਦੂ ਬਾਬੂ ਜੀ ਕੇ ਹਾਥ ਸੇ ਗਲਾਸ ਨਾ ਲੀਤੀ ਤੋ ਵੋਹ ਇਸੇ ਖੱਟੀਆ ਕੇ ਪਾਸ ਸਿਰਹਾਨੇ ਕੇ ਨੀਚੇ ਰੱਖ ਦੇਤੇ.... ਔਰ ‘‘ਲੇ ਯੇ ਪੜਾ ਹੈ’’ , ਤੇਰੀ ਮਰਜ਼ੀ ਹੈ ਤੋ ਪੀ .... ਨਹੀਂ ਮਰਜ਼ੀ ਤੋ ਨਾ ਪੀ....’’ ਕਹਿਤੇ ਹੂਏ ਚੱਲ ਦੇਤੇ।
ਆਪਨੇ ਬਿਸਤਰ ਪਰ ਪਹੁੰਚ ਕਰ ਧਨੀ ਰਾਮ ਦੁਲਾਰੀ ਮਨੀ ਕੇ ਪਾਸ ਖੇਲਨੇ ਲਗਤੇ। ਦੁਲਾਰੀ ਕੋ ਬਾਬੂ ਜੀ ਕੇ ਨੰਗੇ ਪਿੰਡੇ ਕੇ ਸਾਥ ਪਿੰਡਾ ਘਸਾਨੇ ਔਰ ਫਿਰ ਪੇਟ ਪਰ ਮੂੰਹ ਰੱਖ ਕਰ ਫਨਕੜਾ ਫਲਾਨੇ ਕੀ ਆਦਤ ਥੀ। ਆਜ ਜਬ ਬਾਬੂ ਜੀ ਔਰ ਮਨੀ ਯੇ ਖੇਲ ਖੇਲ ਰਹੇ ਥੇ। ਹੰਸ ਹੰਸਾ ਰਹੇ ਥੇ, ਤੋ ਮਨੀ ਨੇ ਭਾਬੀ ਕੀ ਤਰਫ਼ ਦੇਖਤੇ ਹੂਏ ਕਹਾ। ‘‘ਦੁੱਧ ਤੋ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋ ਜਾਏਗਾ ਬਾਬੂ ਜੀ। ਭਾਬੀ ਤੋ ਪੀਤੀ ਹੀ ਨਹੀਂ।’’
‘‘ਪੀਏਗੀ ਜ਼ਰੂਰ ਪੀਏਗੀ ਬੇਟਾ....’’ ਬਾਬੂ ਜੀ ਨੇ ਦੂਸਰੇ ਹਾਥ ਸੇ ਪਾਸ਼ੀ ਕੋ ਲਿਪਟਾਤੇ ਹੂਏ ਕਿਹਾ। ‘‘ਔਰਤੇਂ ਘਰ ਕੀ ਕਿਸੀ ਚੀਜ਼ ਕੋ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋਤੇ ਨਹੀਂ ਦੇਖ ਸਕਤੀਂ ।’’
ਅਭੀ ਯੇ ਫ਼ਿਕਰਾ ਬਾਬੂ ਜੀ ਕੇ ਮੂੰਹ ਹੀ ਮੇਂ ਹੋਤਾ ਕਿ ਇਕ ਤਰਫ਼ ਸੇ ‘‘ਹਸ਼.... ਹੈ ਖ਼ਸਮ ਖਾਲੀ’’ ਕੀ ਅਵਾਜ਼ ਆਨੇ ਲਗਤੀ। ਪਤਾ ਚਲਤਾ ਬਹੂ ਬਿੱਲੀ ਕੋ ਭਗਾ ਰਹੀ ਹੈ ਔਰ ਫਿਰ ਗ਼ਟ ਗ਼ਟ ਸੀ ਸੁਨਾਏ ਦੇਤੀ ਔਰ ਸਬ ਜਾਨ ਲੀਤੇ ਬਹੂ.... ਭਾਬੀ ਨੇ ਦੁੱਧ ਪੀ ਲਿਆ। ਮੇਂ ਦੇਰ ਕੇ ਬਾਅਦ ਕੁੰਦਨ ਬਾਬੂ ਜੀ ਕੇ ਪਾਸ ਆਤਾ ਔਰ ਕਹਿਤਾ ‘‘ਬਾਊ ਜੀ.... ਭਾਬੀ ਰੋ ਰਹੀ ਹੈ।’’।
‘‘ਹਾਈਂ?’’ ਬਾਬੂ ਜੀ ਕਹਿਤੇ ਔਰ ਫਿਰ ਉਠ ਕਰ ਅੰਧੇਰੇ ਮੇਂ ਦੂਰ ਉਸੀ ਤਰਫ਼ ਦੇਖਨੇ ਲਗਤੇ ਜਿਧਰ ਬਹੂ ਕੀ ਚਾਰਪਾਈ ਪੜੀ ਹੋਤੀ। ਕੁਛ ਦੇਰ ਯੂੰ ਹੀ ਬੈਠੇ ਰਹਿਨੇ ਕੇ ਬਾਅਦ ਵੋਹ ਫਿਰ ਲੇਟ ਜਾਤੇ ਔਰ ਕੁਛ ਸਮਝਤੇ ਹੂਏ ਕੁੰਦਨ ਸੇ ਕਹਿਤੇ। ‘‘ਜਾ.... ਤੋ ਸੋ ਜਾ.... ਵੋਹ ਭੀ ਸੋ ਜਾਏਗੀ ਆਪਨੇ ਆਪ।’’
ਔਰ ਫਿਰ ਲੇਟਤੇ ਹੂਏ ਬਾਬੂ ਧਨੀ ਰਾਮ ਆਸਮਾਨ ਪਰ ਖੁੱਲੇ ਹੂਏ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਕੇ ਗੁਲਜ਼ਾਰ ਕੋ ਦੇਖਨੇ ਲਗਤੇ ਔਰ ਆਪਨੇ ਮਨ ਮੇਂ ਭਗਵਾਨ ਸੇ ਪੂਛਤੇ....’’ ਚਾਂਦੀ ਕੇ ਇਨ ਖਿਲਤੇ ਬੰਦ ਹੂਏ ਹੂਏ .... ਫੂਲੋਂ ਮੇਂ ਮੇਰਾ ਫੂਲ ਕਹਾਂ ਹੈ ?’’ ਔਰ ਫਿਰ ਪੂਰਾ ਆਸਮਾਨ ਉਨਹੇਂ ਦਰਦ ਕਾ ਏਕ ਦਰਿਆ ਦਿਖਾਈ ਦੇਨੇ ਲਗਤਾ ਔਰ ਕਾਨੋਂ ਮੇਂ ਮੁਸਲਸਲ ਏਕ ਹਾਉ ਕੀ ਅਵਾਜ਼ ਸੁਨਾਈ ਦੇਤੀ ਜਿਸੇ ਸੁਨਤੇ ਹੂਏ ਵੋਹ ਕਹਿਤੇ। "ਜਬ ਸੇ ਦੁਨੀਆ ਬਨੀ ਹੈ ਇਨਸਾਨ ਕਿਤਨਾ ਰੋਇਆ ਹੈ!’’ ਔਰ ਰੋਤੇ ਰੋਤੇ ਸੋ ਜਾਤੇ।
ਇੰਦੂ ਕੇ ਜਾਨੇ ਸੇ ਬੀਸ ਪਚੀਸ ਰੋਜ਼ ਹੀ ਮੇਂ ਮਦਨ ਨੇ ਵਾਵੇਲਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਲਿਖਾ । ਮੈਂ ਬਾਜ਼ਾਰ ਕੀ ਰੋਟੀਆਂ ਖਾਤੇ ਖਾਤੇ ਤੰਗ ਆ ਗਿਆ ਹੂੰ। ਮੁਝੇ ਕਬਜ਼ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਗੁਰਦੇ ਕਾ ਦਰਦ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਫਿਰ ਜੈਸੇ ਦਫ਼ਤਰ ਕੇ ਲੋਗ ਛੁੱਟੀ ਕੀ ਅਰਜ਼ੀ ਕੇ ਸਾਥ ਡਾਕਟਰ ਕਾ ਸਰਟੀਫ਼ਕੀਟ ਭੇਜ ਦੇਤੇ ਹੈਂ। ਮਦਨ ਨੇ ਬਾਬੂ ਜੀ ਕੋ ਏਕ ਦੂਸਰੇ ਸੇ ਤਸਦੀਕ ਕੀ ਛੁੱਟੀ ਲਿਖਵਾ ਭੇਜੀ। ਇਸ ਪਰ ਭੀ ਜਬ ਕੁਛ ਨਾ ਹੂਆ ਤੋ ਇਕ ਡਬਲ ਤਾਰ.... ਜਵਾਬੀ।
ਜਵਾਬੀ ਤਾਰ ਕੇ ਪੈਸੇ ਮਾਰੇ ਗਏ ਲੇਕਿਨ ਬਲਾ ਸੇ। ਇੰਦੂ ਔਰ ਬੱਚੇ ਲੋਟ ਆਏ ਥੇ। ਮਦਨ ਨੇ ਇੰਦੂ ਸੇ ਦੋ ਦਿਨ ਸੀਧੇ ਮੂੰਹ ਬਾਤ ਹੀ ਨਾ ਕੀ। ਯੇ ਦੁੱਖ ਭੀ ਇੰਦੂ ਹੀ ਕਾ ਥਾ। ਇਕ ਦਿਨ ਮਦਨ ਕੋ ਅਕੇਲੇ ਮੇਂ ਪਾ ਕਰ ਵੋਹ ਪਕੜ ਬੈਠੀ ਔਰ ਬੋਲੀ। ‘‘ਇਤਨਾ ਮੂੰਹ ਫੁਲਾਏ ਬੈਠੇ ਹੋ.... ਮੈਂ ਨੇ ਕਿਆ ਕੀਆ ਹੈ?’’
ਮਦਨ ਨੇ ਆਪਨੇ ਆਪ ਕੋ ਛੁੜਾਤੇ ਹੂਏ ਕਹਾ। ‘‘ਛੋੜ.... ਦੂਰ ਹੋ ਜਾ ਮੇਰੀ ਆਂਖੋਂ ਸੇ .... ਕਮੀ....’’
‘‘ਯਹੀ ਕਹਿਨੇ ਕੇ ਲੀਏ ਇਤਨੀ ਦੂਰ ਸੇ ਬਲਵਾਇਆ ਹੈ ?’’
‘‘ਹਾਂ!’’
‘‘ਹਟਾਉ ਅਬ।’’
‘‘ਖ਼ਬਰਦਾਰ.... ਯੇ ਸਬ ਤੁਮਹਾਰਾ ਹੀ ਕਿਆ ਧਰਾ ਹੈ ਜੋ ਤੁਮ ਆਨਾ ਚਾਹਤੀ ਤੋ ਕਿਆ ਬਾਬੂ ਜੀ ਰੋਕ ਲੀਤੇ?’’
ਇੰਦੂ ਨੇ ਬੇ ਬੱਸੀ ਸੇ ਕਿਹਾ। ‘‘ਹਾਏ ਜੀ.... ਤੁਮ ਬਚੋਂ ਕੀ ਸੀ ਬਾਤੇਂ ਕਰਤੇ ਹੋ। ਮੈਂ ਉਨਹੇਂ ਭਲਾ ਕੈਸੇ ਕਹਿ ਸਕਤੀ ਥੀ? ਸੱਚ ਪੁੱਛੋ ਤੋ ਤੁਮ ਨੇ ਮੁਝੇ ਬੁਲਵਾ ਕਰ ਬਾਬੂ ਜੀ ਪਰ ਤੋ ਬੜਾ ਜੁਲਮ ਕੀਆ ਹੈ।’’
‘‘ਕਿਆ ਮਤਲਬ ?’’
‘‘ਮਤਲਬ ਕੁਛ੍ਹ ਨਹੀਂ.... ਉਨ ਕਾ ਜੀ ਬਹੂਤ ਲੱਗਾ ਹੂਆ ਥਾ ਬਾਲ ਬਚੋਂ ਮੇਂ।’’
‘‘ਔਰ ਮੇਰਾ ਜੀ?’’
‘‘ਤੁਮਹਾਰਾ ਜੀ? .... ਤੁਮ ਤੋ ਕਹੀਂ ਭੀ ਲੱਗਾ ਸਕਤੇ ਹੋ।" ਇੰਦੂ ਨੇ ਸ਼ਰਾਰਤ ਸੇ ਕਿਹਾ ਔਰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੇ ਮਦਨ ਕੀ ਤਰਫ਼ ਦੇਖਾ ਕਿ ਉਸ ਕੀ ਮਦਾਫ਼ਾਤ ਕੀ ਸਾਰੀ ਕੋਤੇਂ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗੀਂ। ਯੂੰ ਭੀ ਉਸੇ ਕਿਸੀ ਅੱਛੇ ਸੇ ਬਹਾਨੇ ਕੀ ਤਲਾਸ਼ ਥੀ। ਉਸ ਨੇ ਇੰਦੂ ਕੋ ਪਕੜ ਕਰ ਸੀਨੇ ਸੇ ਲੱਗਾ ਲਿਆ। ਔਰ ਬੋਲਾ । ‘‘ਬਾਬੂ ਜੀ ਤੁਮ ਸੇ ਬਹੂਤ ਖ਼ੁਸ਼ ਥੇ?’’
‘‘ਹਾਂ’’ ਇੰਦੂ ਬੋਲੀ। ‘‘ਇਕ ਦਿਨ ਮੈਂ ਜਾਗੀ ਤੋ ਦੇਖਾ ਸਿਰਹਾਨੇ ਖੜੇ ਮੁਝੇ ਦੇਖ ਰਹੇ ਹੈਂ।’’
‘‘ਯੇ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਤਾ।’’
‘‘ਅਪਨੀ ਕਸਮ!’’
‘‘ਅਪਨੀ ਕਸਮ ਨਹੀਂ.... ਮੇਰੀ ਕਸਮ ਖਾਓ।’’
‘‘ਤੁਮ੍ਹਾਰੀ ਕਸਮ ਤੋ ਮੈਂ ਨਹੀਂ ਖਾਤੀ.... ਕੋਈ ਕੁਛ ਭੀ ਦੇ।’’
‘‘ਹਾਂ!’’ ਮਦਨ ਨੇ ਸੋਚਤੇ ਹੂਏ ਕਹਾ। ‘‘ਕਿਤਾਬੋਂ ਮੇਂ ਇਸੇ ਸੈਕਸ ਕਹਿਤੇ ਹੈਂ।’’
‘‘ਸੈਕਸ?’’ ਇੰਦੂ ਨੇ ਪੁਛਾ ਵੋਹ ਕਿਆ ਹੋਤਾ ਹੈ?।
‘‘ਵਹੀ ਜੋ ਮਰਦ ਔਰ ਔਰਤ ਕੇ ਬੀਚ ਹੋਤਾ ਹੈ।’’
‘‘ਹਾਏ ਰਾਮ!’’ ਇੰਦੂ ਨੇ ਇਕ ਦੱਮ ਪਿੱਛੇ ਹਟਤੇ ਹੂਏ ਕਿਹਾ। ‘‘ਗੰਦੇ ਕਹੀਂ ਕੇ .... ਸ਼ਰਮ ਨਹੀਂ ਆਈ ਬਾਬੂ ਜੀ ਕੇ ਬਾਰੇ ਮੇਂ ਐਸਾ ਸੋਚਤੇ ਹੂਏ ?’’
‘‘ਤੋ ਬਾਬੂ ਜੀ ਕੋ ਨਾ ਆਈ ਤੁਝੇ ਦੇਖਤੇ ਹੂਏ ?’’
‘‘ਕਿਉਂ?’’ ਇੰਦੂ ਨੇ ਬਾਬੂ ਜੀ ਕੀ ਤਰਫ਼ ਦਾਰੀ ਕਰਤੇ ਹੂਏ ਕਿਹਾ। ‘‘ਵੋਹ ਅਪਨੀ ਬਹੂ ਕੋ ਦੇਖ ਕਰ ਖ਼ੁਸ਼ ਹੋ ਰਹੇ ਹੋਂਗੇ।’’
‘‘ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ। ਜਬ ਬਹੂ ਤੁਮ ਜੈਸੀ ਹੋ।’’
‘‘ਤੁਮਹਾਰਾ ਮਨ ਗੰਦਾ ਹੈ ।" ਇੰਦੂ ਨੇ ਨਫ਼ਰਤ ਸੇ ਕਹਾ। ਇਸ ਲੀਏ ਤੁਮਹਾਰਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਭੀ ਗੰਦੇ ਬਰੋਜ਼ੇ ਕਾ ਹੈ। ਤੁਮ੍ਹਾਰੀ ਕਿਤਾਬੇਂ ਸਬ ਗੰਦਗੀ ਸੇ ਭਰੀ ਪੜੀ ਹੈਂ। ਤੁਮਹੇਂ ਔਰ ਤੁਮ੍ਹਾਰੀ ਕਿਤਾਬੋਂ ਕੋ ਇਸ ਕੇ ਸਿਵਾ ਕੁਛ ਦਿਖਾਈ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ। ਏਸੇ ਤੋ ਜਬ ਮੇਂ ਬੜੀ ਹੋ ਗਈ ਥੀ ਤੋ ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਨੇ ਮੁਝ ਸੇ ਅਧਿਕ ਪਿਆਰ ਕਰ ਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿਆ ਥਾ। ਤੋ ਕਿਆ ਵੋਹ ਭੀ.... ਵੋਹ ਥਾ ਨਗੋੜਾ.... ਜਿਸ ਕਾ ਤੁਮ ਅਭੀ ਨਾਮ ਲੇ ਰਹੇ ਥੇ।’’ ਔਰ ਫਿਰ ਇੰਦੂ ਬੋਲੀ। ‘‘ਬਾਬੂ ਜੀ ਕੋ ਯਹਾਂ ਬੁਲਾ ਲੋ। ਉਨ ਕਾ ਵਹਾਂ ਜਰਾ ਭੀ ਜੀ ਨਹੀਂ ਲਗਤਾ। ਵੋਹ ਦੁਖੀ ਹੋਂਗੇ ਤੋ ਕਿਆ ਤੁਮ ਦੁਖੀ ਨਹੀਂ ਹੋਂਗੇ?’’
ਮਦਨ ਆਪਨੇ ਬਾਪ ਸੇ ਬਹੂਤ ਪਿਆਰ ਕਰਤਾ ਥਾ। ਘਰ ਮੇਂ ਮਾਂ ਕੀ ਮੌਤ ਨੇ ਬੜਾ ਹੋਨੇ ਕੇ ਕਾਰਨ ਸਬ ਸੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਅਸਰ ਮਦਨ ਪਰ ਹੀ ਕਿਆ ਥਾ। ਉਸੇ ਅੱਛੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੇ ਯਾਦ ਥਾ। ਮਾਂ ਕੇ ਬਿਮਾਰ ਰਹਿਨੇ ਕੇ ਬਾਇਸ ਜਬ ਭੀ ਉਸ ਕੀ ਮੌਤ ਕਾ ਖ਼ਿਆਲ ਮਦਨ ਕੇ ਦਿਲ ਮੇਂ ਆਤਾ ਤੋ ਆਂਖੇਂ ਮੁੰਦ ਕਰ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ.... ਓਮ ਨਮੋ ਭਗੋਤੇ ਦਾ ਸੋਵੀਵਾ। ਓਮ ਨਮੋ.... ਅਬ ਵੋਹ ਨਹੀਂ ਚਾਹਤਾ ਥਾ ਕਿ ਬਾਪ ਕੀ ਛਤਰ ਛਾਇਆ ਭੀ ਸਿਰ ਸੇ ਉਠ ਜਾਏ। ਖ਼ਾਸ ਤੌਰ ਪਰ ਏਸੇ ਮੇਂ ਜਬ ਕਿ ਵੋਹ ਆਪਨੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਕੋ ਭੀ ਜਮਾ ਨਹੀਂ ਪਾਇਆ ਥਾ। ਉਸ ਨੇ ਗ਼ੈਰ ਯਕੀਨੀ ਲਹਿਜੇ ਮੇਂ ਇੰਦੂ ਸੇ ਸਿਰਫ਼ ਇਤਨਾ ਕਹਾ। ‘‘ਅਭੀ ਰਹਿਨੇ ਦੋ ਬਾਬੂ ਕੋ। ਸ਼ਾਦੀ ਕੇ ਬਾਅਦ ਹਮ ਦੋਨੋਂ ਪਹਿਲੀ ਬਾਰ ਆਜ਼ਾਦੀ ਕੇ ਸਾਥ ਮਿਲ ਸਕਤੇ ਹੈਂ।’’
ਤੀਸਰੇ ਚੌਥੇ ਰੋਜ਼ ਬਾਬੂ ਜੀ ਕਾ ਆਂਸੂਉਂ ਮੇਂ ਡੁੱਬਾ ਹੂਆ ਖ਼ਤ ਆਇਆ। ਮੇਰੇ ਪਿਆਰੇ ਮਦਨ ਕੇ ਤਖ਼ਾਤਬ ਮੇਂ ਮੇਰੇ ਪਿਆਰੇ ਕੇ ਅਲਫ਼ਾਜ਼ ਸ਼ੋਰ ਪਾਨੀਓਂ ਮੇਂ ਧੁੱਲ ਗਏ ਥੇ। ਲਿਖਾ ਥਾ। ‘‘ਬਹੂ ਕੇ ਯਹਾਂ ਹੋਨੇ ਪਰ ਮੇਰੇ ਤੋ ਵਹੀ ਪੁਰਾਨੇ ਦਿਨ ਲੋਟ ਆਏ ਥੇ, ਤੁਮ੍ਹਾਰੀ ਮਾਂ ਕੇ ਦਿਨ, ਜਬ ਹਮਾਰੀ ਨਈ ਸ਼ਾਦੀ ਹੋਈ ਥੀ ਤੋ ਵੋਹ ਭੀ ਐਸੀ ਹੀ ਅੱਲ੍ਹੜ ਥੀ। ਐਸੇ ਮੇਂ ਉਤਾਰੇ ਹੂਏ ਕੱਪੜੇ ਇੱਧਰ ਉੱਧਰ ਫੈਂਕ ਦੇਤੀ। ਔਰ ਪਿਤਾ ਜੀ ਸਮੇਟਤੇ ਫਿਰਤੇ। ਵਹੀ ਸੰਦਲ ਕਾ ਸੰਦੂਕ, ਵਹੀ ਬੀਸਵੇਂ ਖ਼ਲਜਨ.... ਮੇਂ ਬਾਜ਼ਾਰ ਜਾ ਰਹਾ ਹੂੰ। ਆ ਰਹਾ ਹੂੰ। ਮੇਂ ਨਹੀਂ ਤੋ ਦਹੀ ਬੜੇ ਯਾ ਰਬੜੀ ਲਾ ਰਹਾ ਹੂੰ। ਅਬ ਘਰ ਮੇਂ ਕੋਈ ਨ੍ਹੀਂ। ਵੋਹ ਜਗ੍ਹਾ ਜਹਾਂ ਸੰਦਲ ਕਾ ਸੰਦੂਕ ਪੜਾ ਥਾ, ਖ਼ਾਲੀ ਹੈ....’’ ਔਰ ਫਿਰ ਇਕ ਆਧ ਸਤਰ ਔਰ ਧੁੱਲ ਗਈ ਥੀ। ਆਖ਼ਿਰ ਮੇਂ ਲਿਖਾ ਥਾ। ‘‘ਦਫ਼ਤਰ ਸੇ ਲੋਟਤੇ ਸਮੇ, ਯਹਾਂ ਕੇ ਬੜੇ ਬੜੇ ਅੰਧੇ ਕਮਰੋਂ ਮੇਂ ਦਾਖ਼ਲ ਹੋਤੇ ਹੂਏ ਮੇਰੇ ਮਨ ਮੇਂ ਇਕ ਹੋਲ ਸਾ ਉਠਤਾ ਹੈ। ....’’ ਔਰ ਫਿਰ.... ‘‘ਬਹੂ ਕਾ ਖ਼ਿਆਲ ਰੱਖਨਾ। ਉਸੇ ਕਿਸੀ ਐਸੀ ਵੈਸੀ ਦਾਆ ਕੇ ਹਵਾਲੇ ਮਤ ਕਰਨਾ।’’
ਇੰਦੂ ਨੇ ਦੋਨੋਂ ਹਾਥੋਂ ਸੇ ਚਿੱਠੀ ਪਕੜ ਲੀ। ਸਾਂਸ ਖੈਂਚ ਲੀ, ਆਂਖੇਂ ਫੈਲਾਤੀ ਸ਼ਰਮ ਸੇ ਪਾਨੀ ਪਾਨੀ ਹੋਤੀ ਹੋਈ ਬੋਲੀ। ‘‘ਮੈਂ ਮਰ ਗਈ। ਬਾਬੂ ਜੀ ਕੋ ਕੇਸੇ ਪਤਾ ਚੱਲ ਗਿਆ?’’
ਮਦਨ ਨੇ ਚਿੱਠੀ ਛੁੜਾਤੇ ਹੂਏ ਕਿਹਾ। ‘‘ਬਾਬੂ ਜੀ ਕਿਆ ਕਹਿਤੇ ਹੈਂ?.... ਦੁਨੀਆ ਦੇਖੀ ਹੈ। ਹਮੇਂ ਪੈਦਾ ਕਿਆ ਹੈ।"
‘‘ਹਾਂ ਮਗਰ।’’ ਇੰਦੂ ਬੋਲੀ। ‘‘ਅਭੀ ਦਿਨ ਹੀ ਕੇ ਹੂਏ ਹੈਂ।’’ਔਰ ਫਿਰ ਉਸ ਨੇ ਇਕ ਤੇਜ਼ ਸੀ ਨਜ਼ਰ ਆਪਨੇ ਪੇਟ ਪਰ ਡਾਲੀ ਜਿਸ ਨੇ ਅਭੀ ਬੜ੍ਹਨਾ ਭੀ ਸ਼ੁਰੂ ਨਹੀਂ ਕਿਆ ਥਾ ਔਰ ਜੈਸੇ ਬਾਬੂ ਜੀ ਯਾ ਕੋਈ ਔਰ ਦੇਖ ਰਹਾ ਹੋ। ਉਸ ਨੇ ਸਾੜੀ ਕਾ ਪਲੂ ਇਸ ਪਰ ਖੈਂਚ ਲਿਆ ਔਰ ਕੁਛ ਸੋਚਨੇ ਲੱਗੀ। ਜਭੀ ਏਕ ਚਮਕ ਸੀ ਉਸ ਕੇ ਚਿਹਰੇ ਪਰ ਆਈ ਔਰ ਵੋਹ ਬੋਲੀ।’’ਤੁਮ੍ਹਾਰੀ ਸੁਸਰਾਲ ਸੇ ਸ਼ੀਰਨੀ ਆਏਗੀ।’’
‘‘ਮੇਰੀ ਸੁਸਰਾਲ?’’...." ਔਰ ਹਾਂ।" ਮਦਨ ਨੇ ਰਾਸਤਾ ਪਾਤੇ ਹੂਏ ਕਿਹਾ। ‘‘ਕਿਤਨੀ ਸ਼ਰਮ ਕੀ ਬਾਤ ਹੈ। ਅਭੀ ਛੇ ਆਠ ਮਹੀਨੇ ਸ਼ਾਦੀ ਕੇ ਹੂਏ ਹੈਂ ਔਰ ਚਲਾ ਆ ਰਹਾ ਹੈ। ‘‘ਔਰ ਉਸ ਨੇ ਇੰਦੂ ਕੇ ਪੇਟ ਕੀ ਤਰਫ਼ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਿਆ।
ਮਦਨ ਕੀ ਟਾਂਗੇਂ ਅਭੀ ਤੱਕ ਕਾਂਪ ਰਹੀ ਥੀਂ। ਉਸ ਵਕਤ ਖ਼ੌਫ਼ ਸੇ ਨਹੀਂ.... ਤਸੱਲੀ ਸੇ।
‘‘ਚਲਾ ਆਇਆ ਹੈ ਯਾ ਤੁਮ ਲਾਏ ਹੋ?’’
‘‘ਤੁਮ.... ਯੇ ਸਬ ਕਸੂਰ ਤੁਮਹਾਰਾ ਹੈ। ਕੁਛ ਔਰਤੇਂ ਹੋਤੀ ਹੀ ਐਸੀ ਹੈਂ।’’
‘‘ਤੁਮਹੇਂ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ?’’
‘‘ਇਕ ਦੱਮ ਨਹੀਂ’’
‘‘ਕਿਉਂ?’’
‘‘ਚਾਰ ਦਿਨ ਤੋ ਮਜ਼ੇ ਲੇ ਲੀਤੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਕੇ।’’
‘‘ਕਿਆ ਯੇ ਜਿੰਦਗੀ ਕਾ ਮਜਾ ਨਹੀਂ?’’ ਇੰਦੂ ਨੇ ਸਦਮਾ ਜ਼ਦਾ ਲਹਿਜੇ ਮੇਂ ਕਿਹਾ। ਮਰਦ ਔਰਤ ਸ਼ਾਦੀ ਕਿਸ ਲੀਏ ਕਰਤੇ ਹੈਂ? ਭਗਵਾਨ ਨੇ ਬਿਨ ਮਾਂਗੇ ਦੇ ਦਿਆ ਨਾ? ਪੁੱਛੋ ਉਨ ਸੇ ਜਿਨ ਕੇ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ। ਫਿਰ ਵੋਹ ਕਿਆ ਕੁਛ ਕਰਤੀ ਹੈਂ।ਪੀਰੋਂ ਫ਼ਕੀਰੋਂ ਕੇ ਪਾਸ ਜਾਤੀ ਹੈਂ। ਸਮਾਧੀਉਂ, ਮਜਾਰੋਂ ਪਰ ਚੋਟੀਆਂ ਬਾਂਧਤੀ ਹੈਂ, ਸ਼ਰਮ ਵ ਹਯਾ ਤਜ ਕਰ ਦਰਿਆਉਂ ਕੇ ਕਿਨਾਰੇ ਨੰਗੀ ਹੋ ਕਰ ਸਰਕੰਡੇ ਕਾਟਤੀ, ਸ਼ਮਸਾਨੋਂ ਮੇਂ ਮਸਾਂ ਜਗਾਤੀ।’’
‘‘ਅੱਛਾ! ਅੱਛਾ!’’ ਮਦਨ ਬੋਲਾ । ‘‘ਤੁਮ ਨੇ ਬਖਾਨ ਹੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿਆ। ਔਲਾਦ ਕੇ ਲੀਏ ਥੋੜੀ ਉਮਰ ਪੜੀ ਥੀ।?’’
‘‘ਹੋਗਾ ਤੋ!’’ ਇੰਦੂ ਨੇ ਸਰਜ਼ਨਸ਼ ਕੇ ਅੰਦਾਜ਼ ਮੇਂ ਉਂਗਲੀ ਉਠਾਤੇ ਹੂਏ ਕਿਹਾ।’’ਜਬ ਤੁਮ ਇਸੇ ਹਾਥ ਭੀ ਮਤ ਲਗਾਨਾ। ਵੋਹ ਤੁਮਹਾਰਾ ਨਹੀਂ, ਮੇਰਾ ਹੋਗਾ। ਤੁਮਹੇਂ ਤੋ ਇਸ ਕੀ ਜਰੂਰਤ ਨਹੀਂ, ਪਰ ਇਸ ਕੇ ਦਾਦਾ ਕੋ ਬਹੂਤ ਹੈ। ਯੇ ਮੇਂ ਜਾਨਤੀ ਹੂੰ।’’
ਔਰ ਫਿਰ ਕੁਛ ਖ਼ਜਲ, ਕੁਛ ਸਦਮਾ ਜ਼ਦਾ ਹੋ ਕਰ ਇੰਦੂ ਨੇ ਅਪਨਾ ਮੂੰਹ ਦੋਨੋਂ ਹਾਥੋਂ ਸੇ ਛੁਪਾ ਲਿਆ। ਵੋਹ ਸੋਚਤੀ ਥੀ ਪੇਟ ਮੇਂ ਉਸ ਨਨ੍ਹੀ ਸੀ ਜਾਨ ਕੋ ਪਾਲੀਨੇ ਕੇ ਸਿਲਸਿਲੇ ਮੇਂ, ਉਸ ਜਾਨ ਕਾ ਹੋਤਾ ਸੋਤਾ ਥੋੜੀ ਬਹੂਤ ਹਮਦਰਦੀ ਤੋ ਕਰੇਗਾ ਹੀ ਲੇਕਿਨ ਮਦਨ ਚੁੱਪ ਚਾਪ ਬੈਠਾ ਰਹਾ। ਇਕ ਲਫ਼ਜ਼ ਭੀ ਉਸ ਨੇ ਮੂੰਹ ਸੇ ਨਾ ਨਿਕਾਲਾ। ਇੰਦੂ ਨੇ ਚਿਹਰੇ ਪਰ ਸੇ ਹਾਥ ਉੱਠਾ ਕਰ ਬਦਨ ਕੀ ਤਰਫ਼ ਦੇਖਾ ਔਰ ਹੋਨੇ ਵਾਲੀ ਪਹਲੂਟਨ ਕੇ ਖ਼ਾਸ ਅੰਦਾਜ਼ ਮੇਂ ਬੋਲੀ। ‘‘ ਵੋਹ ਤੋ ਜੋ ਕੁਛ ਮੇਂ ਕਹਿ ਰਹੀ ਹੂੰ ਸਬ ਪੀਛੇ ਹੋਗਾ। ਪਹਿਲੇ ਤੋ ਮੈਂ ਬਚੂੰਗੀ ਹੀ ਨਹੀਂ.... ਮੁਝੇ ਬਚਪਨ ਸੇ ਵਹਿਮ ਹੈ ਇਸ ਬਾਤ ਕਾ।’’
ਮਦਨ ਭੀ ਜੈਸੇ ਖ਼ਾਇਫ਼ ਹੋ ਗਿਆ.... ਯੇ ਖ਼ੂਬਸੂਰਤ ‘‘ਚੀਜ਼’’ ਜੋ ਹਾਮਲਾ ਹੋ ਜਾਨੇ ਕੇ ਬਾਅਦ ਔਰ ਭੀ ਖ਼ੂਬਸੂਰਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਮਰ ਜਾਏਗੀ? ਇਸ ਨੇ ਪਿੱਠ ਕੀ ਤਰਫ਼ ਸੇ ਇੰਦੂ ਕੋ ਥਾਮ ਲਿਆ ਔਰ ਫਿਰ ਖੈਂਚ ਕਰ ਆਪਨੇ ਬਾਜ਼ਉਂ ਮੇਂ ਲੇ ਆਇਆ ਔਰ ਬੋਲਾ । ‘‘ਤੁਝੇ ਕੁਛ ਨਾ ਹੋਗਾ ਇੰਦੂ.... ਮੈਂ ਤੋ ਮੌਤ ਕੇ ਮੂੰਹ ਸੇ ਭੀ ਛੀਨ ਕਰ ਲੇ ਆਊਂ ਗਾ ਤੁਝੇ.... ਅਬ ਸਾਵਤਰੀ ਕੀ ਨਹੀਂ, ਸਿਆ ਦਾਨ ਕੀ ਬਾਰੀ ਹੈ....’’
ਮਦਨ ਸੇ ਲਿਪਟ ਕਰ ਇੰਦੂ ਭੂਲ ਹੀ ਗਈ ਕਿ ਉਸ ਕਾ ਅਪਨਾ ਭੀ ਕੋਈ ਦੁੱਖ ਹੈ....
ਉਸ ਕੇ ਬਾਅਦ ਬਾਬੂ ਜੀ ਨੇ ਕੁਛ ਨਾ ਲਿਖਾ । ਅਲਬੱਤਾ ਸਹਾਰਨਪੁਰ ਸੇ ਏਕ ਸਾਰਟਰ ਆਇਆ ਜਿਸ ਨੇ ਸਿਰਫ਼ ਇਤਨਾ ਬਿਤਾਇਆ ਕਿ ਬਾਬੂ ਜੀ ਕੋ ਫਿਰ ਸੇ ਦੌਰੇ ਪੜਨੇ ਲੱਗੇ ਹੈਂ। ਇਕ ਦੌਰੇ ਮੇਂ ਤੋ ਵੋਹ ਕਰੀਬ ਕਰੀਬ ਚੱਲ ਹੀ ਬਸੈ ਥੇ। ਮਦਨ ਡਰ ਗਿਆ। ਇੰਦੂ ਰੋਨੇ ਲੱਗੀ। ਸਾਰਟਰ ਕੇ ਚਲੇ ਜਾਨੇ ਕੇ ਬਾਅਦ ਹਮੇਸ਼ਾ ਕੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਦਨ ਨੇ ਆਂਖੇਂ ਮੁੰਦ ਲੀ ਔਰ ਮਨ ਹੀ ਮਨ ਮੇਂ ਪੜ੍ਹਨੇ ਲੱਗਾ.... ਓਮ ਨਮੋ ਭਗੋਤੇ....
ਦੂਸਰੇ ਰੋਜ਼ ਹੀ ਮਦਨ ਨੇ ਬਾਪ ਕੋ ਚਿੱਠੀ ਲਿਖੀ.... ਬਾਬੂ ਜੀ! ਚਲੇ ਆਉ.... ਬੱਚੇ ਬਹੂਤ ਯਾਦ ਕਰਤੇ ਹੈਂ ਔਰ ਆਪ ਕੀ ਬਹੂ ਭੀ .... ‘‘ ਲੇਕਿਨ ਆਖ਼ਰੀ ਨੌਕਰੀ ਥੀ। ਆਪਨੇ ਬੱਸ ਕੀ ਬਾਤ ਥੋੜੀ ਥੀ। ਧਨੀ ਰਾਮ ਕੇ ਖ਼ਤ ਕੇ ਮੁਤਾਬਿਕ ਵੋਹ ਚਿੱਠੀ ਕਾ ਬੰਦੋਬਸਤ ਕਰ ਰਹੇ ਥੇ.... ਉਨ ਕੇ ਬਾਰੇ ਮੇਂ ਦਿਨ ਬਾ ਦਿਨ ਮਦਨ ਕਾ ਅਹਿਸਾਸ ਜੁਰਮ ਬੜ੍ਹਨੇ ਲੱਗਾ।’’ਅਗਰ ਮੈਂ ਇੰਦੂ ਕੋ ਵਹੀਂ ਰਹਿਨੇ ਦੇਤਾ ਤੋ ਮੇਰਾ ਕਿਆ ਬਿਗੜ ਜਾਤਾ....?’’
ਵਿਜੇ ਦਸ਼ਮੀ ਸੇ ਏਕ ਰਾਤ ਪਹਿਲੇ ਮਦਨ ਅਜ਼ਤਰਾਬ ਕੇ ਆਲਮ ਮੇਂ ਬੀਚ ਵਾਲੇ ਕਮਰੇ ਕੇ ਬਾਹਰ ਬਰਆਮਦੇ ਮੇਂ ਟਹਿਲ ਰਹਾ ਥਾ ਕਿ ਅੰਦਰ ਸੇ ਰੋਨੇ ਕੀ ਅਵਾਜ਼ ਆਈ ਔਰ ਵੋਹ ਚੌਂਕ ਕਰ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਕੀ ਤਰਫ਼ ਲਪਕਾ। ਬੇਗਮ ਦਾਆ ਬਾਹਰ ਆਈ ਔਰ ਬੋਲੀ। ‘‘ਮੁਬਾਰਕ ਹੋ। ਮੁਬਾਰਕ ਹੋ ਬਾਬੂ ਜੀ.... ਲੜਕਾ ਹੂਆ ਹੈ ।’’
‘‘ਲੜਕਾ ?’’ ਮਦਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਔਰ ਫਿਰ ਮਤਫ਼ਕਰਾਨਾ ਲਹਿਜੇ ਮੇਂ ਬੋਲਾ । ‘‘ ਬੀਬੀ ਕੈਸੀ ਹੈ?’’।
ਬੇਗਮ ਬੋਲੀ। ‘‘ਖ਼ੈਰ ਮਿਹਰ ਹੈ.... ਮੈਂ ਨੇ ਅਭੀ ਤੱਕ ਉਸੇ ਲੜਕੀ ਹੀ ਬਤਾਈ ਹੈ.... ਜ਼ਚਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖ਼ੁਸ਼ ਹੋ ਜਾਏ ਤੋ ਉਸ ਕੀ ਆਨੋਲ ਨਹੀਂ ਗਿਰਤੀ ਨਾ।’’
‘‘ਤੋ....’’ ਮਦਨ ਨੇ ਬੇਵਕੂਫ਼ੋਂ ਕੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਂਖੇਂ ਝਪਕਤੇ ਹੂਏ ਕਿਹਾ ਔਰ ਕਮਰੇ ਮੇਂ ਜਾਨੇ ਕੇ ਲੀਏ ਆਗੇ ਬੜ੍ਹਾ। ਬੇਗਮ ਨੇ ਉਸੇ ਵਹੀਂ ਰੋਕ ਦੀਆ ਔਰ ਕਹਿਨੇ ਲੱਗੀ। ‘‘ਤੁਮਹਾਰਾ ਅੰਦਰ ਕਿਆ ਕਾਮ?’’ ਔਰ ਫਿਰ ਏਕਾ ਏਕੀ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਭੀੜ ਕਰ ਅੰਦਰ ਲਪਕ ਗਈ ਯਾ ਸ਼ਾਇਦ ਇਸ ਲੀਏ ਕਿ ਜਬ ਕੋਈ ਇਸ ਦੁਨੀਆ ਮੇਂ ਆਤਾ ਹੈ ਤੋ ਇਰਦ ਗਿਰਦ ਕੇ ਲੋਗੋਂ ਕੀ ਯਹੀ ਹਾਲਤ ਹੋਤੀ ਹੈ। ਮਦਨ ਨੇ ਸੁਨ ਰਖਾ ਥਾ ਜਬ ਲੜਕਾ ਪੈਦਾ ਹੋਤਾ ਹੈ ਤੋ ਘਰ ਕੇ ਦਰ ਓ ਦੀਵਾਰ ਲਰਜ਼ਨੇ ਲਗਤੇ ਹੈਂ। ਗੋਯਾ ਡਰ ਰਹੇ ਹੈਂ ਕਿ ਬੜਾ ਹੋ ਕਰ ਹਮੇਂ ਬੇਚੇਗਾ ਯਾ ਰੱਖੇਗਾ। ਮਦਨ ਨੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕਿਆ ਕਿ ਜੈਸੇ ਸੱਚ ਮੁੱਚ ਹੀ ਦੀਵਾਰੇਂ ਕਾਂਪ ਰਹੀ ਥੀਂ.... ਜ਼ਚਗੀ ਕੇ ਲੀਏ ਚਕਲੀ ਭਾਬੀ ਤੋ ਨਾ ਆਈ ਥੀਂ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਕਾ ਅਪਨਾ ਬੱਚਾ ਤੋ ਬਹੂਤ ਛੋਟਾ ਥਾ ਅਲਬੱਤਾ ਦਰਿਆ ਆਬਾਦ ਵਾਲੀ ਫੂਫੀ ਜ਼ਰੂਰ ਪਹੁੰਚੀ ਥੀਂ ਜਿਸ ਨੇ ਪੈਦਾਇਸ਼ ਕੇ ਵਕਤ ਰਾਮ, ਰਾਮ, ਰਾਮ, ਰਾਮ ਕੀ ਰਟ ਲੱਗਾ ਦੀ ਥੀ ਔਰ ਅਬ ਵਹੀ ਰਟ ਮੱਧਮ ਹੋ ਰਹੀ ਥੀ।
ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਭਰ ਮਦਨ ਕੋ ਅਪਨਾ ਆਪ ਇਸ ਕਦਰ ਫ਼ਜ਼ੂਲ ਔਰ ਬੇਕਾਰ ਨਾ ਲੱਗਾ ਥਾ। ਇਤਨੇ ਮੇਂ ਫਿਰ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਖੁੱਲਾ ਔਰ ਫੂਫੀ ਨਕਲੀ। ਬਰਆਮਦੇ ਕੀ ਬਿਜਲੀ ਕੀ ਮੱਧਮ ਰੌਸ਼ਨੀ ਮੇਂ ਉਸ ਕਾ ਚਿਹਰਾ ਭੂਤ ਕੇ ਚਿਹਰੇ ਕੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਕ ਦੱਮ ਦੂਧੀਆ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਹਾ ਥਾ। ਮਦਨ ਨੇ ਉਸ ਕਾ ਰਾਸਤਾ ਰੋਕਤੇ ਹੂਏ ਕਿਹਾ.... ‘‘ਇੰਦੂ ਠੀਕ ਹੈ ਨਾ ਫੂਫੀ।’’ ‘‘ਠੀਕ ਹੈ ਠੀਕ ਹੈ ਠੀਕ ਹੈ!" ਫੂਫੀ ਨੇ ਤਿਨ ਚਾਰ ਬਾਰ ਕਿਹਾ ਔਰ ਫਿਰ ਅਪਨਾ ਲਰਜ਼ਤਾ ਹੂਆ ਹਾਥ ਮਦਨ ਕੇ ਸਿਰ ਪਰ ਰੱਖ ਕਰ ਉਸੇ ਨੀਚਾ ਕਿਆ, ਚੂਮਾ ਔਰ ਬਾਹਰ ਲਪਕ ਗਈ....’’
ਫੂਫੀ ਬਰਆਮਦੇ ਕੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਮੇਂ ਸੇ ਬਾਹਰ ਜਾਤੀ ਹੋਈ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਹੀ ਥੀ। ਵੋਹ ਬੈਠਕ ਮੇਂ ਪਹੁੰਚੀ ਜਹਾਂ ਬਾਕੀ ਬੱਚੇ ਸੋ ਰਹੇ ਥੇ। ਫੂਫੀ ਨੇ ਏਕ ਏਕ ਕੇ ਸਿਰ ਪਰ ਪਿਆਰ ਸੇ ਹਾਥ ਫੇਰਾ ਔਰ ਫਿਰ ਛੱਤ ਕੀ ਤਰਫ਼ ਆਂਖੇਂ ਉੱਠਾ ਕਰ ਮੂੰਹ ਮੇਂ ਕੁਛ ਬੋਲੀ ਔਰ ਫਿਰ ਨਿਢਾਲ ਸੀ ਹੋ ਕਰ ਮਨੀ ਕੇ ਪਾਸ ਲੇਟ ਗਈ ਓਂਧੀ.... ਉਸ ਕੇ ਫੜਕਤੇ ਹੂਏ ਸ਼ਾਨੋਂ ਸੇ ਪਤਾ ਚੱਲ ਰਹਾ ਥਾ ਜੈਸੇ ਰੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਮਦਨ ਹੈਰਾਨ ਹੂਆ .... ਫੂਫੀ ਤੋ ਕਈ ਜ਼ਚਗੀਉਂ ਸੇ ਗੁਜ਼ਰ ਚੁੱਕੀ ਹੈ, ਫਿਰ ਕਿਉਂ ਉਸ ਕੀ ਰੂਹ ਕਾਂਪ ਉੱਠੀ ਹੈ.... ਫਿਰ ਉਧਰ ਕੇ ਕਮਰੇ ਸੇ ਹਰਮਲ ਕੀ ਬੋ ਬਾਹਰ ਲਪਕੀ। ਧੂਏਂ ਕਾ ਇਕ ਗ਼ੁਬਾਰ ਸਾ ਆਇਆ। ਜਿਸ ਨੇ ਮਦਨ ਕਾ ਅਹਾਤਾ ਕਰ ਲੀਆ। ਉਸ ਕਾ ਸਿਰ ਚਕਰਾ ਗਿਆ। ਜਭੀ ਬੇਗਮ ਦਾਆ ਕੱਪੜੇ ਮੇਂ ਕੁਛ ਲਪੇਟੇ ਹੂਏ ਬਾਹਰ ਨਕਲੀ। ਕੱਪੜੇ ਪਰ ਖ਼ੂਨ ਹੀ ਖ਼ੂਨ ਥਾ। ਜਿਸ ਮੇਂ ਕੁਛ ਕਤਰੇ ਨਿਕਲ ਕਰ ਫ਼ਰਸ਼ ਪਰ ਗੁਰ ਗਏ। ਮਦਨ ਕੇ ਹੋਸ਼ ਉੜ ਗਏ। ਉਸੇ ਮਾਅਲੂਮ ਨਾ ਥਾ ਕਾ ਵੋਹ ਨ ਕਹਾ ਹੈ। ਆਂਖੇਂ ਖੁੱਲੀ ਹੋਈ ਥੀਂ ਔਰ ਕੁਛ ਦਿਖਾਈ ਨਾ ਦੇ ਰਹਾ ਥਾ। ਬੀਚ ਮੇਂ ਇੰਦੂ ਕੀ ਏਕ ਨਰ ਘੱਲੀ ਸੀ ਅਵਾਜ਼ ਆਈ। "ਹਾਏ.... ਏ....’’ ਔਰ ਫਿਰ ਬੱਚੇ ਕੇ ਰੋਨੇ ਕੀ ਅਵਾਜ਼।
ਤਿੰਨ ਚਾਰ ਦਿਨ ਮੇਂ ਬਹੂਤ ਕੁਛ ਹੂਆ । ਮਦਨ ਨੇ ਘਰ ਕੇ ਇਕ ਤਰਫ਼ ਗੜ੍ਹਾ ਖੋਦ ਕਰ ਆਨੋਲ ਕੋ ਦਬਾ ਦੀਆ। ਕਿਤੋਂ ਕੋ ਅੰਦਰ ਆਨੇ ਸੇ ਰੋਕਾ ਲੇਕਿਨ ਉਸੇ ਕੁਛ ਯਾਦ ਨਾ ਥਾ। ਉਸੇ ਯੂੰ ਲੱਗਾ ਜੈਸੇ ਹਰਮਲ ਕੀ ਬੋ ਦਿਮਾਗ਼ ਮੇਂ ਬੱਸ ਜਾਨੇ ਕੇ ਬਾਅਦ ਆਜ ਹੀ ਉਸੇ ਹੋਸ਼ ਆਇਆ ਹੈ, ਕਮਰੇ ਮੇਂ ਵੋਹ ਇਕੇਲਾ ਹੀ ਥਾ ਔਰ ਇੰਦੂ.... ਨੰਦ ਔਰ ਜਸੋਧਾ ... ਔਰ ਦੂਸਰੀ ਤਰਫ਼ ਨੰਦ ਲਾਲ.... ਇੰਦੂ ਨੇ ਬੱਚੇ ਕੀ ਤਰਫ਼ ਦੇਖਾ ਔਰ ਕੁਛ ਟੋਹ ਲੇਨੇ ਕੇ ਸੇ ਅੰਦਾਜ਼ ਮੇਂ ਬੋਲੀ। ‘‘ਬਾਲਕ ਤੁਮ ਹੀ ਪਰ ਗਿਆ ਹੈ।’’
‘‘ਹੋਗਾ।’’ ਮਦਨ ਨੇ ਇਕ ਅਚਟਤੀ ਹੋਈ ਨਜ਼ਰ ਬੱਚੇ ਪਰ ਡਾਲਤੇ ਹੂਏ ਕਿਹਾ। ‘‘ਮੈਂ ਤੋ ਕਹਿਤਾ ਹੂੰ ਸ਼ੁਕਰ ਹੈ ਭਗਵਾਨ ਕਾ ਕਿ ਤੁਮ ਬਚ ਗਈਂ ।’’
‘‘ਹਾਂ!’’ ਇੰਦੂ ਬੋਲੀ। ‘‘ਮੈਂ ਤੋ ਸਮਝਤੀ ਥੀ....’’
‘‘ਸ਼ੁਭ ਸ਼ੁਭ ਬੋਲੋ।’’ਮਦਨ ਨੇ ਇਕ ਦੱਮ ਇੰਦੂ ਕੀ ਬਾਤ ਕਾਟਤੇ ਹੂਏ ਕਿਹਾ। ‘‘ਯਹਾਂ ਤੋ ਜੋ ਕੁਛ ਹੂਆ ਹੈ.... ਮੈਂ ਤੋ ਅਬ ਤੁਮਹਾਰੇ ਪਾਸ ਭੀ ਨਹੀਂ ਫਟਕੂੰਗਾ ।’’ ਔਰ ਮਦਨ ਨੇ ਜ਼ਬਾਨ ਦਾਤੋਂ ਤਲੇ ਦਬਾ ਲੀ।’’
‘‘ਤੋਬਾ ਕਰੋ।’’ ਇੰਦੂ ਬੋਲੀ।
ਮਦਨ ਨੇ ਉਸੀ ਦੱਮ ਕਾਨ ਆਪਨੇ ਹਾਥ ਸੇ ਪਕੜ ਲੀਏ .... ਔਰ ਇੰਦੂ ਨਹੀਫ਼ ਅਵਾਜ਼ ਮੇਂ ਹੰਸਨੇ ਲੱਗੀ।
ਬੱਚਾ ਹੋਨੇ ਕੇ ਕਈ ਰੋਜ਼ ਤੱਕ ਇੰਦੂ ਕੀ ਨਾਫ਼ ਠਿਕਾਨੇ ਪਰ ਨਾ ਆਈ। ਵੋਹ ਘੁਮ ਘੁਮ ਕਰ ਉਸ ਬੱਚੇ ਕੀ ਤਲਾਸ਼ ਕਰ ਰਹੀ ਥੀ ਜੋ ਅਬ ਉਸ ਸੇ ਪੂਰੇ, ਬਾਹਰ ਕੀ ਦੁਨੀਆ ਮੇਂ ਜਾ ਕਰ ਅਪਨੀ ਅਸਲੀ ਮਾਂ ਕੋ ਭੂਲ ਗਿਆ ਥਾ। ਅਬ ਸਬ ਕੁਛ ਠੀਕ ਥਾ ਔਰ ਇੰਦੂ ਸ਼ਾਂਤੀ ਸੇ ਇਸ ਦੁਨੀਆ ਕੋ ਤੱਕ ਰਹੀ ਥੀ.... ਮਾਅਲੂਮ ਹੋਤਾ ਥਾ ਇਸ ਨੇ ਮਦਨ ਹੀ ਕੇ ਨਹੀਂ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਕੇ ਗਨਾਹਗਾਰੋਂ ਕੇ ਗੁਨਾਹ ਮੁਆਫ਼ ਕਰ ਦਏ ਹੈਂ ਔਰ ਦੇਵੀ ਬਨ ਕਰ ਦਿਆ ਔਰ ਕਰੁਨਾ ਕੇ ਪ੍ਰਸਾਦ ਬਾਂਟ ਰਹੀ ਹੈ.... ਮਦਨ ਨੇ ਇੰਦੂ ਕੇ ਮੂੰਹ ਕੀ ਤਰਫ਼ ਦਿਖਾ ਔਰ ਸੋਚਨੇ ਲੱਗਾ। ਇਸ ਸਾਰੇ ਖ਼ੂਨ ਖ਼ਰਾਬੇ ਕੇ ਬਾਅਦ ਮੇਂ ਦੁਬਲੀ ਹੋ ਕਰ ਇੰਦੂ ਔਰ ਭੀ ਅੱਛੀ ਲੱਗਨੇ ਲੱਗੀ ਹੈ.... ਜਭੀ ਏਕਾ ਏਕੀ ਇੰਦੂ ਨੇ ਦੋਨੋਂ ਹਾਥ ਅਪਨੀ ਛਾਤੀਉਂ ਪਰ ਰੱਖ ਲੀਏ ।
‘‘ ਕੀਆ ਹੂਆ ?’’ ਮਦਨ ਨੇ ਪੁਛਾ।
‘‘ਕੁਛ ਨਹੀਂ। ਇੰਦੂ ਥੋੜਾ ਸਾ ਉੱਠਨੇ ਕੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਕੇ ਬੋਲੀ। ‘‘ਇਸੇ ਭੂਕ ਲੱਗੀ ਹੈ’’ ਔਰ ਉਸ ਨੇ ਬੱਚੇ ਕੀ ਤਰਫ਼ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਿਆ।
‘‘ਇਸੇ?.... ਭੂਕ?’’.... ਮਦਨ ਨੇ ਪਹਿਲੇ ਬੱਚੇ ਕੀ ਤਰਫ਼ ਔਰ ਫਿਰ ਇੰਦੂ ਕੀ ਤਰਫ਼ ਦੇਖਤੇ ਹੂਏ ਕਿਹਾ ‘‘ਤੁਮਹੇਂ ਕੈਸੇ ਪਤਾ ਚਲਾ?’’
‘‘ਦੇਖਤੇ ਨਹੀਂ’’ ਇੰਦੂ ਨੀਚੇ ਕੀ ਤਰਫ਼ ਨਿਗਾਹ ਕਰਤੇ ਹੂਏ ਬੋਲੀ। ‘‘ਸਬ ਕੁਛ ਗਿਲਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।’’
ਮਦਨ ਨੇ ਗ਼ੋਰ ਸੇ ਢਿੱਲੇ ਢਾਲੇ ਗਲੇ ਕੀ ਤਰਫ਼ ਦੇਖਾ । ਝਰ ਝਰ ਦੁੱਧ ਬਹਿ ਰਹਾ ਥਾ ਔਰ ਇਕ ਖ਼ਾਸ ਕਿਸਮ ਕੀ ਬੋ ਆ ਰਹੀ ਥੀ। ਫਿਰ ਇੰਦੂ ਨੇ ਬੱਚੇ ਕੀ ਤਰਫ਼ ਹਾਥ ਬੜ੍ਹਾਤੇ ਹੂਏ ਕਿਹਾ।
‘‘ਇਸੇ ਮੁਝੇ ਦੇ ਦੋ!’’
ਮਦਨ ਨੇ ਹਾਥ ਪੰਘੂੜੇ ਕੀ ਤਰਫ਼ ਬੜ੍ਹਾਇਆ ਔਰ ਉਸੀ ਦੱਮ ਖੈਂਚ ਲਿਆ। ਫਿਰ ਕੁਛ ਹਿੰਮਤ ਸੇ ਕਾਮ ਲੀਤੇ ਹੂਏ ਉਸ ਨੇ ਬੱਚੇ ਕੋ ਯੂੰ ਉਠਾਇਆ ਜੈਸੇ ਵੋਹ ਕੋਈ ਮਰਾ ਹੂਆ ਚੂਹਾ ਹੈ। ਆਖ਼ਿਰ ਉਸ ਨੇ ਬੱਚੇ ਕੋ ਇੰਦੂ ਕੀ ਗੋਦ ਮੇਂ ਦੇ ਦਿਆ। ਇੰਦੂ ਮਦਨ ਕੀ ਤਰਫ਼ ਦੇਖਤੇ ਹੂਏ ਬੋਲੀ। ‘‘ਤੁਮ ਜਾਉ.... ਬਾਹਰ।’’
‘‘ਕਿਉਂ?’’.... ਬਾਹਰ ਕਿਉਂ ਜਾਊਂ?’’ ਮਦਨ ਨੇ ਪੁਛਾ।
‘‘ਜਾਉ ਨਾ। ਇੰਦੂ ਨੇ ਕੁਛ ਮਚਲਤੇ, ਕੁਛ ਸ਼ਰਮਾਤੇ ਹੂਏ ਕਿਹਾ।’’ਤੁਮਹਾਰੇ ਸਾਮਨੇ ਮੈਂ ਦੁੱਧ ਨਹੀਂ ਪਿਲਾ ਸਕੂੰਗੀ।’’
‘‘ਅਰੇ?" ਮਦਨ ਹੈਰਤ ਸੇ ਬੋਲਾ " ਮੇਰੇ ਸਾਮਨੇ ?.... ਨਹੀਂ ਪਿਲਾ ਸਕੋਗੀ।’’ ਔਰ ਫਿਰ ਨਾਸਮਝੀ ਕੇ ਅੰਦਾਜ਼ ਮੇਂ ਸਿਰ ਕੋ ਝਟਕਾ ਦੇ ਕਰ ਬਾਹਰ ਕੀ ਤਰਫ਼ ਚੱਲ ਨਿਕਲਾ। ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਕੇ ਪਾਸ ਪਹੁੰਚ ਕਰ ਉਸ ਨੇ ਮੁੜਤੇ ਹੂਏ ਇੰਦੂ ਪਰ ਇਕ ਨਿਗਾਹ ਡਾਲੀ। ਇਤਨੀ ਖ਼ੂਬਸੂਰਤ ਇੰਦੂ ਆਜ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਲੱਗੀ ਥੀ।
ਬਾਬੂ ਧਨੀ ਰਾਮ ਛੁੱਟੀ ਪਰ ਘਰ ਲੋਟੇ ਤੋ ਵੋਹ ਪਹਿਲੇ ਸੇ ਆਧੇ ਦਿਖਾਈ ਪੜਤੇ ਥੇ। ਜਬ ਇੰਦੂ ਨੇ ਪੋਤਾ ਉਨ ਕੀ ਗੋਦ ਮੇਂ ਦੀਆ ਤੋ ਵੋਹ ਖਿਲ ਉੱਠੇ। ਉਨ ਕੇ ਪੇਟ ਕੇ ਅੰਦਰ ਕੋਈ ਫੋੜਾ ਨਿਕਲ ਆਇਆ ਥਾ ਜੋ ਚੌਬੀਸ ਘਟਨੇ ਉਨਹੇਂ ਸੂਲੀ ਪਰ ਲਟਕਾਏ ਰਖਤਾ। ਅਗਰ ਮੁਨਾ ਰੋਤਾ ਤੋ ਬਾਬੂ ਜੀ ਕੀ ਇਸ ਸੇ ਦਸ ਗੁਨਾ ਬੁਰੀ ਹਾਲਤ ਹੋਤੀ।
ਕਈ ਇਲਾਜ ਕੀਏ ਗਏ। ਬਾਬੂ ਜੀ ਕੇ ਆਖ਼ਰੀ ਇਲਾਜ ਮੇਂ ਡਾਕਟਰ ਨੇ ਅਧਨੀ ਕੇ ਬਰਾਬਰ ਪੰਦਰਾ ਬੀਸ ਗੋਲੀਆਂ ਰੋਜ਼ ਖਾਨੇ ਕੋ ਦੀਂ। ਪਹਿਲੇ ਹੀ ਦਿਨ ਉਨਹੇਂ ਇਤਨਾ ਪਸੀਨਾ ਆਇਆ ਕਿ ਦਿਨ ਮੇਂ ਤਿਨ ਤਿਨ ਚਾਰ ਚਾਰ ਬਾਰ ਕੱਪੜੇ ਬਦਲਨੇ ਪੜੇ। ਹਰ ਬਾਰ ਮਦਨ ਕੱਪੜੇ ਉਤਾਰ ਕਰ ਬਾਲਟੀ ਮੇਂ ਨਚੋੜਤਾ। ਸਿਰਫ਼ ਪਸੀਨੇ ਸੇ ਹੀ ਬਾਲਟੀ ਇੱਕ ਚੌਥਾਈ ਹੋ ਗਈ ਥੀ। ਰਾਤ ਉਨਹੇਂ ਮਤਲੀ ਸੀ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਨੇ ਲੱਗੀ ਥੀ ਔਰ ਉਨਹੋਂ ਨੇ ਪੁਕਾਰਾ....’’ ਬਹੂ ਜ਼ਰਾ ਦਾਤਨ ਤੋ ਦੇਨਾ ਜ਼ਾਇਕਾ ਬਹੂਤ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋ ਰਹਾ ਹੈ’’। ਬਹੂ ਭਾਗੀ ਹੋਈ ਗਈ ਔਰ ਦਾਤਨ ਲੇ ਕਰ ਆਈ। ਬਾਬੂ ਜੀ ਉਠ ਕਰ ਦਾਤਨ ਚਬਾ ਹੀ ਰਹੇ ਥੇ ਕਿ ਇਕ ਉਬਕਾਈ ਆਈ। ਸਾਥ ਹੀ ਖ਼ੂਨ ਕਾ ਪਰਨਾਲਾ ਲੇ ਆਈ। ਬੇਟੇ ਨੇ ਵਾਪਸ ਸਿਰਹਾਨੇ ਕੀ ਤਰਫ਼ ਲਟਾਇਆ ਤੋ ਉਨ ਕੀ ਪੁਤਲੀਆਂ ਫਿਰ ਚੁੱਕੀ ਥੀਂ ਔਰ ਕੋਈ ਹੀ ਦੱਮ ਮੇਂ ਵੋਹ ਉਪਰ ਆਸਮਾਨ ਕੇ ਗੁਲਜ਼ਾਰ ਮੇਂ ਪਹੁੰਚ ਚੁੱਕੇ ਥੇ ਜਹਾਂ ਉਨਹੋਂ ਨੇ ਅਪਨਾ ਫੂਲ ਪਹਿਚਾਨ ਲਿਆ ਥਾ....
ਮੁਨੇ ਕੋ ਪੈਦਾ ਹੂਏ ਕੋਲ ਬੀਸ ਪਚੀਸ ਰੋਜ਼ ਹੂਏ ਥੇ। ਇੰਦੂ ਨੇ ਮੂੰਹ ਨੋਚ ਕਰ, ਸਿਰ ਔਰ ਛਾਤੀ ਪੀਟ ਪੀਟ ਕਰ ਖ਼ੁਦ ਕੋ ਨੀਲਾ ਕਰ ਲੀਆ। ਮਦਨ ਕੇ ਸਾਮਨੇ ਵਹੀ ਮੰਜ਼ਰ ਥਾ ਜੋ ਉਸ ਨੇ ਤਸੱਵਰ ਮੇਂ ਆਪਨੇ ਮਰਨੇ ਪਰ ਦੇਖਾ ਥਾ। ਫ਼ਰਕ ਸਿਰਫ਼ ਇਤਨਾ ਥਾ ਕਿ ਇੰਦੂ ਨੇ ਚੂੜੀਆਂ ਤੋੜਨੇ ਕੀ ਬਜਾਏ ਉਤਾਰ ਕਰ ਰੱਖ ਦੀ ਥੀਂ। ਸਿਰ ਪਰ ਰਾਖ ਨਹੀਂ ਡਾਲੀ ਥੀ ਲੇਕਿਨ ਜ਼ਮੀਨ ਪਰ ਸੇ ਮਿੱਟੀ ਲੱਗ ਜਾਨੇ ਔਰ ਬਾਲੋਂ ਕੇ ਬਿਖਰ ਜਾਨੇ ਸੇ ਚਿਹਰਾ ਭਿਆਨਕ ਹੋ ਗਿਆ ਥਾ। ‘‘ਲੋਗੋ! ਮੈਂ ਲੂਟ ਗਈ।’’ ਕੀ ਜਗ੍ਹਾ ਉਸ ਨੇ ਇਕ ਦਿਲਦੋਜ਼ ਅਵਾਜ਼ ਮੇਂ ਚਲਾਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦੀਆ ਥਾ। ‘‘ਲੋਗੋ! ਹਮ ਲੂਟ ਗਏ!’’
ਘਰ ਬਾਰ ਕਾ ਕਿਤਨਾ ਬੋਝ ਮਦਨ ਪਰ ਆ ਪੜਾ ਥਾ। ਅਬ ਕਾ ਅਭੀ ਮਦਨ ਕੋ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਨਾ ਥਾ। ਸੁਬਾ ਹੋਨੇ ਤੱਕ ਉਸ ਕਾ ਦਿਲ ਲਪਕ ਕਰ ਮੂੰਹ ਮੇਂ ਆ ਗਿਆ। ਵੋਹ ਸ਼ਾਇਦ ਬਚ ਨਾ ਪਾਤਾ ਅਗਰ ਵੋਹ ਘਰ ਕੇ ਬਾਹਰ ਬਦਰੋ ਕੇ ਕਿਨਾਰੇ ਸੈੱਲ ਚੜ੍ਹੀ ਮਿੱਟੀ ਪਰ ਊਂਧਾ ਲੇਟ ਕਰ ਆਪਨੇ ਦਿਲ ਕੋ ਠਿਕਾਨੇ ਪਰ ਨਾ ਲਾਤਾ.... ਧਰਤੀ ਮਾਂ ਨੇ ਛਾਤੀ ਸੇ ਲੱਗਾ ਕਰ ਆਪਨੇ ਬੱਚੇ ਕੋ ਬਚਾ ਲੀਆ ਥਾ। ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ ਕੁੰਦਨ, ਦੁਲਾਰੀ ਮਨੀ, ਪਾਸ਼ੀ ਯੂੰ ਚਿਲਾ ਰਹੇ ਥੇ ਜੈਸੇ ਘੋਂਸਲੇ ਪਰ ਸ਼ਿਕਰੇ ਕੇ ਹਮਲੇ ਪਰ ਚਿੜੀਆ ਕੇ ਬੋਟ ਚੋਂਚੇਂ ਉੱਠਾ ਉੱਠਾ ਕਰ ਚੀਂ ਚੀਂ ਕਰਤੇ ਹੈਂ। ਉਨਹੇਂ ਅਗਰ ਕੋਈ ਪ੍ਰੋਂ ਕੇ ਅੰਦਰ ਸਮੈਟਤੀ ਹੈ ਤੋ ਇੰਦੂ....
ਨਾਲੀ ਕੇ ਕਿਨਾਰੇ ਪੜੇ ਪੜੇ ਮਦਨ ਨੇ ਸੋਚਾ ਅਬ ਤੋ ਯੇ ਦੁਨੀਆ ਮੇਰੇ ਲੀਏ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਕਿਆ ਮੈਂ ਜੀ ਸਕੂੰਗਾ? ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਮੇਂ ਕਭੀ ਹੰਸ ਭੀ ਸਕੂੰਗਾ? ਵੋਹ ਉੱਠਾ ਔਰ ਉਠ ਕਰ ਘਰ ਕੇ ਅੰਦਰ ਚਲਾ ਆਇਆ।
ਸੀੜ੍ਹੀਉਂ ਕੇ ਨੀਚੇ ਗ਼ੁਸਲ ਖ਼ਾਨਾ ਥਾ ਜਿਸ ਮੇਂ ਘੁਸ ਕਰ ਅੰਦਰ ਸੇ ਕਿਵਾੜ ਬੰਦ ਕਰਤੇ ਹੂਏ ਮਦਨ ਨੇ ਇਕ ਬਾਰ ਫਿਰ ਉਸ ਸਵਾਲ ਕੋ ਦੁਹਰਾਇਆ.... ‘‘ਮੈਂ ਕਭੀ ਹੰਸ ਭੀ ਸਕੂੰਗਾ?’’ ਔਰ ਵੋਹ ਖਿਲ ਖਿਲਾ ਕਰ ਹੰਸ ਰਹਾ ਥਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਸ ਕੇ ਬਾਪ ਕੀ ਲਾਸ਼ ਅਭੀ ਪਾਸ ਹੀ ਬੈਠਕ ਮੇਂ ਪੜੀ ਥੀ।
ਬਾਪ ਕੋ ਆਗ ਮੇਂ ਹਵਾਲੇ ਕਰਨੇ ਸੇ ਪਹਿਲੇ ਮਦਨ ਅਰਥੀ ਪਰ ਪੜੇ ਹੂਏ ਜਿਸਮ ਕੇ ਸਾਮਨੇ ਡੰਡੌਤ ਕੇ ਅੰਦਾਜ਼ ਮੇਂ ਲੇਟ ਗਿਆ। ਯੇ ਉਸ ਕਾ ਆਪਨੇ ਜਨਮ ਦਾਤਾ ਕੋ ਆਖ਼ਰੀ ਪ੍ਰਨਾਮ ਥਾ। ਤਿਸ ਪਰ ਭੀ ਵੋਹ ਰੋ ਨਾ ਰਹਾ ਥਾ। ਉਸ ਕੀ ਯੇ ਹਾਲਤ ਦੇਖ ਕਰ ਮਾਤਮ ਮੇਂ ਸ਼ਰੀਕ ਹੋਨੇ ਵਾਲੇ ਰਿਸ਼ਤਾਦਾਰ ਮਹਲਾ ਸੁੰਨ ਸੇ ਰਹਿ ਗਏ। ਫਿਰ ਹਿੰਦੂ ਰਵਾਜ ਕੇ ਮੁਤਾਬਿਕ ਸਬ ਸੇ ਬੜਾ ਬੇਟਾ ਹੋਨੇ ਕੀ ਹੈਸੀਅਤ ਸੇ ਮਦਨ ਕੋ ਚਿਤਾ ਜਲਾਨੀ ਪੜੀ। ਜਲਤੀ ਹੋਈ ਖੋਪੜੀ ਮੇਂ ਕਪਾਲ ਕਿਰਪਾ ਕੀ ਲਾਠੀ ਮਾਰਨੀ ਪੜਤੀ.... ਔਰਤੇਂ ਬਾਹਰ ਹੀ ਸੇ ਸ਼ਮਸ਼ਾਨ ਕੇ ਕਨਵੇਂ ਪਰ ਸੇ ਨਹਾ ਕਰ ਲੂਟ ਚੁੱਕੀ ਥੀਂ। ਜਬ ਮਦਨ ਘਰ ਪਹੁੰਚਾ ਤੋ ਵੋਹ ਕਾਂਪ ਰਹਾ ਥਾ। ਧਰਤੀ ਮਾਂ ਨੇ ਥੋੜੀ ਦੇਰ ਕੇ ਲੀਏ ਜੋ ਤਾਕਤ ਆਪਨੇ ਬੇਟੇ ਕੋ ਦੀ ਥੀ, ਰਾਤ ਘਰ ਕੇ ਘਰ ਆਨੇ ਪਰ ਫਿਰ ਸੇ ਹੋਲ ਮੇਂ ਢਲ ਗਈ.... ਉਸੇ ਕੋਈ ਸਹਾਰਾ ਚਾਹੀਏ ਥਾ, ਕਿਸੀ ਐਸੇ ਜਜ਼ਬੇ ਕਾ ਸਹਾਰਾ ਜੋ ਮੌਤ ਸੇ ਭੀ ਬੜਾ ਹੋ। ਇਸ ਵਕਤ ਧਰਤੀ ਮਾਂ ਕੀ ਬੇਟੀ ਜਨਕ ਦੁਲਾਰੀ ਇੰਦੂ ਨੇ ਕਿਸੀ ਘੜੇ ਮੇਂ ਸੇ ਪੈਦਾ ਹੋ ਕਰ ਉਸ ਰਾਮ ਕੋ ਅਪਨੀ ਬਾਂਹੋਂ ਮੇਂ ਲੇ ਲਿਆ.... ਉਸ ਰਾਤ ਕੋ ਅਗਰ ਇੰਦੂ ਅਪਨਾ ਆਪ ਯੂੰ ਉਸ ਪਰ ਨਿਸਾਰ ਨਾ ਕਰਤੀ ਤੋ ਇਤਨਾ ਬੜਾ ਦੁੱਖ ਮਦਨ ਕੋ ਲੇ ਡੂਬਤਾ।
ਦਸ ਹੀ ਮਹੀਨੇ ਕੇ ਅੰਦਰ ਅੰਦਰ ਉਨ ਕਾ ਦੂਸਰਾ ਬੱਚਾ ਚਲਾ ਆਇਆ। ਬੀਵੀ ਕੋ ਇਸ ਦੋਜ਼ਖ਼ ਕੀ ਆਗ ਮੇਂ ਧਕੇਲ ਕਰ ਖ਼ੁਦ ਅਪਨਾ ਦੁੱਖ ਭੂਲ ਗਿਆ ਥਾ। ਕਭੀ ਕਭੀ ਉਸੇ ਖ਼ਿਆਲ ਆਤਾ ਅਗਰ ਮੈਂ ਸ਼ਾਦੀ ਕੇ ਬਾਅਦ ਬਾਬੂ ਜੀ ਕੇ ਪਾਸ ਗਈ ਇੰਦੂ ਕੋ ਨਾ ਬੁਲਾ ਲੇਤਾ ਤੋ ਸ਼ਾਇਦ ਵੋਹ ਇਤਨੀ ਜਲਦੀ ਨਾ ਚੱਲ ਦੇਤੇ ਲੇਕਿਨ ਫਿਰ ਵੋਹ ਬਾਪ ਕੀ ਮੌਤ ਸੇ ਪੈਦਾ ਹੋਨੇ ਵਾਲੇ ਖ਼ਸਾਰੇ ਕੋ ਪੂਰਾ ਕਰਨੇ ਮੇਂ ਲੱਗ ਜਾਤਾ.... ਕਾਰੋਬਾਰ ਜੋ ਪਹਿਲੇ ਬੇ ਤੂਜਹੀ ਕੀ ਵਜ੍ਹਾ ਸੇ ਬੰਦ ਹੋ ਗਿਆ ਥਾ.... ਮਜਬੂਰਨ ਚੱਲ ਨਿਕਲਾ....
ਉਨ ਦਿਨੋਂ ਬੜੇ ਬੱਚੇ ਕੋ ਮਦਨ ਕੇ ਪਾਸ ਛੋੜ ਕਰ, ਛੋਟੇ ਕੋ ਛਾਤੀ ਸੇ ਗਲੇ ਲਗਾਏ ਇੰਦੂ ਮਾਇਕੇ ਚਲੀ ਗਈ। ਪਿੱਛੇ ਮੁਨਾ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੀ ਜ਼ਿੱਦ ਕਰਤਾ ਥਾ ਜੋ ਕਭੀ ਮਾਨੀ ਜਾਤੀ ਥੀ ਔਰ ਕਭੀ ਨਹੀਂ ਭੀ। ਮਾਇਕੇ ਸੇ ਇੰਦੂ ਕਾ ਖ਼ਤ ਆਇਆ.... ਮੁਝੇ ਯਹਾਂ ਆਪਨੇ ਬੇਟੇ ਕੇ ਰੋਨੇ ਕੀ ਅਵਾਜ਼ ਆ ਰਹੀ ਹੈ, ਉਸੇ ਕੋਈ ਮਾਰਤਾ ਤੋ ਨਹੀਂ? ਮਦਨ ਕੋ ਬੜੀ ਹੈਰਤ ਹੋਈ.... ਇਕ ਜਾਹਲ ਅਨ ਪੜ੍ਹ ਔਰਤ .... ਐਸੀ ਬਾਤੇਂ ਕੈਸੇ ਲੱਖ ਸਕਤੀ ਹੈ? ਫਿਰ ਉਸ ਨੇ ਆਪਨੇ ਆਪ ਸੇ ਪੂਛਾ.... ਕਿਆ ਯੇ ਭੀ ਕੋਈ ਰਟਾ ਹੂਆ ਫ਼ਿਕਰਾ ਹੈ....?
ਸਾਲ ਗੁਜ਼ਰ ਗਏ। ਪੈਸੇ ਕਭੀ ਇਤਨੇ ਨਾ ਆਏ ਕਿ ਉਨ ਮੇਂ ਸੇ ਕੁਛ ਪੇਸ਼ ਹੋ ਸਕੇ ਲੇਕਿਨ ਗੁਜ਼ਾਰੇ ਕੇ ਮੁਤਾਬਿਕ ਆਮਦਨੀ ਜ਼ਰੂਰ ਹੋ ਜਾਤੀ ਥੀ। ਦਿੱਕਤ ਉਸ ਵਕਤ ਪਰ ਹੋਤੀ ਜਬ ਕੋਈ ਬੜਾ ਖ਼ਰਚ ਸਾਮਨੇ ਆ ਜਾਤਾ.... ਕੁੰਦਨ ਕਾ ਦਾਖ਼ਲਾ ਦੇਨਾ ਹੈ, ਦੁਲਾਰੀ ਮਨੀ ਕਾ ਸ਼ਗਨ ਭਿਜਵਾਨਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਕਤ ਮਦਨ ਮੂੰਹ ਲਟਕਾ ਕਰ ਬੈਠ ਜਾਤਾ ਔਰ ਫਿਰ ਇੰਦੂ ਇਕ ਤਰਫ਼ ਸੇ ਆਤੀ ਮੁਸਕਰਾਤੀ ਹੋਈ ਔਰ ਕਹਿਤੀ ‘‘ਕਿਉਂ ਦੁਖੀ ਹੋ ਰਹੇ ਹੋ?’’ ਮਦਨ ਉਮੀਦ ਭਰੀ ਨਜ਼ਰੋਂ ਸੇ ਉਸ ਕੀ ਤਰਫ਼ ਦੇਖਤੇ ਹੂਏ ਕਹਿਤਾ। ‘‘ਦੁਖੀ ਨਾ ਹੂੰ? ਕੁੰਦਨ ਕਾ ਬੀ ਏ ਕਾ ਦਾਖ਼ਲਾ ਦੇਨਾ ਹੈ .... ਮਨੀ.... " ਇੰਦੂ ਫਿਰ ਹੰਸਤੀ ਔਰ ਕਹਿਤੀ। ‘‘ਚਲੋ ਮੇਰੇ ਸਾਥ ‘‘ ਔਰ ਮਦਨ ਭੇੜ ਕੇ ਬੱਚੇ ਕੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇੰਦੂ ਕੇ ਪਿੱਛੇ ਚੱਲ ਦਿੱਤਾ। ਇੰਦੂ ਸੰਦਲ ਕੇ ਸੰਦੂਕ ਕੇ ਪਾਸ ਪਹੁੰਚੀ ਜਿਸੇ ਕਿਸੀ ਕੋ, ਮਦਨ ਸਮੇਤ ਹਾਥ ਲਗਾਨੇ ਕੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਾ ਥੀ। ਕਭੀ ਕਭੀ ਇਸ ਬਾਤ ਪਰ ਖ਼ਫ਼ਾ ਹੋ ਕਰ ਮਦਨ ਕਹਿਤਾ। ‘‘ਮਰੋਗੀ ਤੋ ਇਸੇ ਭੀ ਛਾਤੀ ਪਰ ਡਾਲ ਕੇ ਲੇ ਜਾਨਾ।’’ਔਰ ਇੰਦੂ ਕਹਿਤੀ। ‘‘ਹਾਂ! ਲੇ ਜਾਊਂਗੀ।’’ ਫਿਰ ਇੰਦੂ ਵਹਾਂ ਸੇ ਮਤਲੂਬਾ ਰਕਮ ਨਿਕਾਲ ਕਰ ਸਾਮਨੇ ਰੱਖ ਦੇਤੀ।
‘‘ਯੇ ਕਹਾਂ ਸੇ ਆ ਗਏ?’’
‘‘ਕਹੀਂ ਸੇ ਭੀ.... ਤੁਮਹੇਂ ਆਮ ਖਾਨੇ ਸੇ ਮਤਲਬ ਹੈ।’’
‘‘ਫਿਰ ਭੀ?’’
‘‘ਤੁਮ ਜਾਉ ਅਪਨਾ ਕਾਮ ਚਲਾਉ।’’
ਔਰ ਜਬ ਮਦਨ ਜ਼ਿਆਦਾ ਇਸਰਾਰ ਕਰਤਾ ਤੋ ਇੰਦੂ ਕਹਿਤੀ। ‘‘ਮੈਂ ਨੇ ਇਕ ਸੇਠ ਦੋਸਤ ਬਨਾਇਆ ਹੈ ਨਾ।’’ ਔਰ ਫਿਰ ਹੰਸਨੇ ਲਗਤੀ।।
ਝੂਟ ਜਾਨਤੇ ਹੂਏ ਭੀ ਮਦਨ ਕੋ ਯੇ ਮਜ਼ਾਕ ਅੱਛਾ ਨਾ ਲਗਤਾ। ਫਿਰ ਇੰਦੂ ਕਹਿਤੀ। ‘‘ਮੈਂ ਪੂਰਾ ਲੁਟੇਰਾ ਹੂੰ.... ਤੁਮ ਨਹੀਂ ਜਾਨਤੇ? ਸਖ਼ੀ ਔਰ ਲੁਟੇਰਾ.... ਜੋ ਇਕ ਹਾਥ ਸੇ ਲੂਟ ਤਾ ਹੈ ਔਰ ਦੂਸਰੇ ਹਾਥ ਸੇ ਗਰੀਬ ਗੁਰਬਾ ਕੋ ਦਬਾ ਦੇਤਾ ਹੈ’’.... ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਨੀ ਕੀ ਸ਼ਾਦੀ ਹੋਈ ਜਿਸ ਪਰ ਐਸੀ ਹੀ ਲੂਟ ਕੇ ਜ਼ੇਵਰ ਬੱਕੇ। ਕਰਜ਼ਾ ਚੜ੍ਹਾ ਔਰ ਫਿਰ ਉੱਤਰ ਭੀ ਗਿਆ।
ਐਸੇ ਹੀ ਕੁੰਦਨ ਭੀ ਬਿਆਹਾ ਗਿਆ। ਇਨ ਸ਼ਾਦੀਉਂ ਮੇਂ ਇੰਦੂ ਹੀ ‘‘ਹਥ ਭਰਾ’’ ਕਰਤੀ ਥੀ ਔਰ ਮਾਂ ਕੀ ਜਗ੍ਹਾ ਖੜੀ ਹੋ ਜਾਤੀ। ਆਸਮਾਨ ਸੇ ਬਾਬੂ ਜੀ ਔਰ ਮਾਂ ਦਿਖਾ ਕਰਤੇ ਔਰ ਫੂਲ ਬਰਸਾਤੇ ਜੋ ਕਿਸੀ ਕੋ ਨਜ਼ਰ ਨਾ ਆਤੇ। ਫਿਰ ਐਸਾ ਹੂਆ , ਉਪਰ ਮਾਂ ਔਰ ਬਾਬੂ ਜੀ ਮੇਂ ਝਗੜਾ ਚੱਲ ਗਿਆ। ਮਾਂ ਨੇ ਬਾਬੂ ਜੀ ਸੇ ਕਿਹਾ ‘‘ਤੁਮ ਤੋ ਬਹੂ ਕੇ ਹਾਥ ਕੀ ਪੱਕੀ ਖਾ ਕਰ ਆਏ ਹੋ। ਇਸ ਕਾ ਸੁਖ ਭੀ ਦੇਖਾ ਹੈ। ਪਰ ਮੇਂ ਨਸੀਬੋਂ ਜਲੀ ਨੇ ਕੁਛ ਭੀ ਨਹੀਂ ਦੇਖਾ। ‘‘ ਔਰ ਯੇ ਝਗੜਾ ਦਸ਼ਨੋ, ਮਹੇਸ਼ ਔਰ ਸ਼ਿਵ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾ। ਉਨਹੋਂ ਨੇ ਮਾਂ ਕੇ ਹੱਕ ਮੇਂ ਫ਼ੈਸਲਾ ਦੇ ਦਿਆ.... ਔਰ ਯੂੰ ਮਾਂ, ਮਾਤ ਲੋਕ ਮੇਂ ਆਕਰ ਬਹੂ ਕੀ ਕੁੱਖ ਮੇਂ ਪੜੀ.... ਔਰ ਇੰਦੂ ਕੇ ਯਹਾਂ ਇਕ ਬੇਟੀ ਪੈਦਾ ਹੋਈ....
ਫਿਰ ਇੰਦੂ ਐਸੀ ਦੇਵੀ ਭੀ ਨਾ ਥੀ। ਜਬ ਕੋਈ ਅਸੂਲ ਕੀ ਬਾਤ ਹੋਤੀ ਤੋ ਨੰਦ ਦਿਉਰ ਕਿਆ ਖ਼ੁਦ ਮਦਨ ਸੇ ਭੀ ਲੜ ਪੜਤੀ.... ਮਦਨ ਰਾਸਤ ਬਾਜ਼ੀ ਕੀ ਇਸ ਪੁਤਲੀ ਕੋ ਖ਼ਫ਼ਾ ਹੋ ਕਰ ਹਰੀਸ਼ ਚੰਦਰ ਕੀ ਬੇਟੀ ਕਹਾ ਕਰਤਾ ਥਾ। ਚੂੰਕਿ ਇੰਦੂ ਕੀ ਬਾਤੋਂ ਮੇਂ ਉਲਝਾਉ ਹੋਨੇ ਕੇ ਬਾਵਜੂਦ ਸਚਾਈ ਔਰ ਧਰਮ ਕਾਇਮ ਰਹਿਤੇ ਥੇ, ਇਸ ਲੀਏ ਮਦਨ ਔਰ ਕੁਨਬੇ ਕੇ ਬਾਕੀ ਸਬ ਲੋਗੋਂ ਕੀ ਆਂਖੇਂ ਇੰਦੂ ਕੇ ਸਾਮਨੇ ਨੀਚੇ ਰਹਿਤੀ ਥੀਂ। ਝਗੜਾ ਕਿਤਨਾ ਭੀ ਬ਼ੜਾ ਜਾਏ। ਮਦਨ ਆਪਨੇ ਸ਼ੌਹਰ ਈ ਜ਼ਾਮ ਮੇਂ ਕਿਤਨਾ ਭੀ ਇੰਦੂ ਕੀ ਬਾਤ ਕੋ ਰੱਦ ਕਰ ਦੇ ਲੇਕਿਨ ਆਖ਼ਿਰ ਸਬ ਹੀ ਸਿਰ ਝੁਕਾਏ ਹੂਏ ਇੰਦੂ ਹੀ ਕੀ ਸ਼ਰਨ ਮੇਂ ਆਤੇ ਥੇ ਔਰ ਉਸੀ ਸੇ ਛਿਮਾ ਮਾਂਗਤੇ ਥੇ।
ਨਈ ਭਾਭੀ ਆਈ। ਕਹਿਨੇ ਕੋ ਤੋ ਵੋਹ ਭੀ ਬੀਵੀ ਥੀ ਲੇਕਿਨ ਇੰਦੂ ਇਕ ਔਰਤ ਥੀ, ਜਿਸੇ ਬੀਵੀ ਕਹਿਤੇ ਹੈਂ। ਇਸ ਕੇ ਉਲਟ ਛੋਟੀ ਭਾਭੀ ਰਾਨੀ ਇਕ ਬੀਵੀ ਥੀ ਜਿਸੇ ਔਰਤ ਕਹਿਤੇ ਹੈਂ। ਰਾਨੀ ਕੇ ਕਾਰਨ ਭਾਈਉਂ ਮੇਂ ਝਗੜਾ ਹੂਆ ਔਰ ਜੇ ਪੀ ਚਾਚਾ ਕੀ ਮਾਰਫ਼ਤ ਜਾਇਦਾਦ ਤਕਸੀਮ ਹੋਈਂ ਜਿਸ ਮੇਂ ਮਾਂ ਬਾਪ ਕੋ ਜਾਇਦਾਦ ਤੋ ਏਕ ਤਰਫ਼ ਇੰਦੂ ਕੀ ਅਪਨੀ ਬਨਾਈ ਹੋਈ ਚੀਜ਼ੇਂ ਭੀ ਤਕਸੀਮ ਕੀ ਜ਼ਦ ਮੇਂ ਆ ਗਈਂ ਔਰ ਇੰਦੂ ਕਲੇਜਾ ਮਸੋਸ ਕਰ ਰਹਿ ਗਈ। ਜਹਾਂ ਸਬ ਕੁਛ ਹੋ ਜਾਨੇ ਕੇ ਬਾਅਦ ਔਰ ਅਲੱਗ ਹੋ ਕਰ ਭੀ ਕੁੰਦਨ ਔਰ ਰਾਨੀ ਠੀਕ ਸੇ ਨਹੀਂ ਬੱਸ ਸਕੇ ਥੇ, ਵਹਾਂ ਇੰਦੂ ਕਾ ਨਯਾ ਘਰ ਦਿਨੋਂ ਹੀ ਮੇਂ ਜਗ ਮਗ ਜਗ ਮਗ ਕਰਨੇ ਲੱਗਾ ਥਾ।
ਬੱਚੀ ਕੀ ਪੈਦਾਇਸ਼ ਕੇ ਬਾਅਦ ਇੰਦੂ ਕੀ ਸਿਹਤ ਵੋਹ ਨਾ ਰਹੀ। ਬੱਚੀ ਹਰ ਵਕਤ ਇੰਦੂ ਕੀ ਛਾਤੀਉਂ ਸੇ ਚਿਮਟੀ ਰਹਿਤੀ ਜਹਾਂ ਸਭੀ ਗੋਸ਼ਤ ਕੇ ਉਸ ਲੋਥੜੇ ਪਰ ਥੂ ਥੂ ਕਰਤੇ ਥੇ ਵਹਾਂ ਇਕ ਇੰਦੂ ਥੀ ਜੋ ਉਸੇ ਕਲੇਜੇ ਸੇ ਲਗਾਏ ਫਿਰਤੀ ਲੇਕਿਨ ਕਭੀ ਖ਼ੁਦ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਹੋ ਉਠਤੀ ਔਰ ਬੱਚੀ ਕੋ ਸਾਮਨੇ ਝ੍ਲੰਗੇ ਮੇਂ ਫੇਂਕਤੇ ਹੂਏ ਕਹਿ ਉਠਤੀ। ‘‘ਤੂ ਮੁਝੇ ਭੀ ਜੀਨੇ ਦੇਗੀ.... ਮਾਂ....?’’ ਔਰ ਬੱਚੀ ਚਿਲਾ ਚਿਲਾ ਕਰ ਰੋਨੇ ਲਗਤੀ।
ਮਦਨ ਇੰਦੂ ਸੇ ਕੱਟਨੇ ਲੱਗਾ। ਸ਼ਾਦੀ ਸੇ ਲੇ ਕਰ ਉਸ ਵਕਤ ਤੱਕ ਉਸੇ ਵੋਹ ਔਰਤ ਨਾ ਮਿਲੀ ਥੀ ਜਿਸ ਕਾ ਵੋਹ ਮੁਤਲਾਸ਼ੀ ਥਾ। ਗੰਦਾ ਬਰੋਜ਼ਾ ਬਿਕਨੇ ਲੱਗਾ ਔਰ ਮਦਨ ਨੇ ਬਹੂਤ ਸਾ ਰੁਪਈਆ ਇੰਦੂ ਸੇ ਬਾਲਾ ਬਾਲਾ ਖ਼ਰਚ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿਆ। ਬਾਬੂ ਜੀ ਕੇ ਚਲੇ ਜਾਨੇ ਕੇ ਬਾਅਦ ਕੋਈ ਪੂਛਨੇ ਵਾਲਾ ਭੀ ਤੋ ਨਾ ਥਾ। ਪੂਰੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਥੀ।
ਗੋਯਾ ਪੜੋਸੀ ਸਿਬਤੇ ਕੀ ਭੈਂਸ ਫਿਰ ਮਦਨ ਕੇ ਮੂੰਹ ਕੇ ਪਾਸ ਫੰਕਾਰਨੇ ਲੱਗੀ। ਬਲਕਿ ਬਾਰ ਬਾਰ ਫੰਕਾਰਨੇ ਲੱਗੀ। ਸ਼ਾਦੀ ਕੀ ਰਾਤ ਵਾਲੀ ਭੈਂਸ ਤੋ ਬਿਕ ਚੁੱਕੀ ਥੀ ਲੇਕਿਨ ਉਸ ਕਾ ਮਾਲਿਕ ਜ਼ਿੰਦਾ ਥਾ। ਮਦਨ ਉਸ ਕੇ ਸਾਥ ਐਸੀ ਜਗਹੋਂ ਪਰ ਜਾਨੇ ਲੱਗਾ ਜਹਾਂ ਰੌਸ਼ਨੀ ਔਰ ਸਾਏ ਅਜੀਬ ਬੇ ਕਾਇਦਾ ਸੀ ਸ਼ਕਲੇਂ ਬਨਾਤੇ ਹੈਂ। ਨੁੱਕੜ ਪਰ ਭੀ ਕਭੀ ਅੰਧੇਰੇ ਕੀ ਤਕੋਨ ਬਨਤੀ ਹੈ ਔਰ ਉਪਰ ਖੱਟ ਸੇ ਰੌਸ਼ਨੀ ਕੀ ਇਕ ਚਕੋਰ ਲਹਿਰ ਆਕਰ ਇਸੇ ਕਾਟ ਦੇਤੀ ਹੈ। ਕੋਈ ਤਸਵੀਰ ਪੂਰੀ ਨਹੀਂ ਬਨਤੀ। ਮਾਅਲੂਮ ਹੋਤਾ ਹੈ ਬਗ਼ਲ ਸੇ ਏਕ ਪਾਜਾਮਾ ਨਿਕਲਾ ਔਰ ਆਸਮਾਨ ਕੀ ਤਰਫ਼ ਉੜ ਗਿਆ। ਯਾ ਕਿਸੀ ਕੋਟ ਨੇ ਦੇਖਨੇ ਵਾਲਾ ਕਾ ਮੂੰਹ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੇ ਢਾਨਪ ਲੀਆ। ਔਰ ਕੋਈ ਸਾਂਸ ਕੇ ਲੀਏ ਤੜਪਨੇ ਲੱਗਾ। ਜਭੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਕੀ ਇਕ ਚਕੋਰ ਲਹਿਰ ਇਕ ਚੋਕਠਾ ਬਨ ਗਈ ਔਰ ਉਸ ਮੇਂ ਇਕ ਸੂਰਤ ਆਕਰ ਖੜੀ ਹੋ ਗਈ। ਦੇਖਨੇ ਵਾਲੇ ਨੇ ਹਾਥ ਬੜ੍ਹਾਇਆ ਤੋ ਵੋਹ ਆਰ ਪਾਰ ਚਲਾ ਗਿਆ। ਜੈਸੇ ਵਹਾਂ ਕੁਛ ਭੀ ਨਾ ਥਾ। ਪੀਛੇ ਕੋਈ ਕੁੱਤਾ ਰੋਨੇ ਲੱਗਾ। ਉਪਰ ਤਬਲ ਨੇ ਇਸ ਕੀ ਅਵਾਜ਼ ਡੁਬੋ ਦੀ।
ਮਦਨ ਕੋ ਉਸ ਕੇ ਤਸੱਵਰ ਕੇ ਖ਼ਦੋ ਖ਼ਾਲ ਮਿਲੇ ਲੇਕਿਨ ਹਰ ਜਗ੍ਹਾ ਐਸਾ ਮਾਅਲੂਮ ਹੋ ਰਹਾ ਥਾ ਜੈਸੇ ਆਰਟਿਸਟ ਸੇ ਏਕ ਖ਼ਤ ਗ਼ਲਤ ਲੱਗ ਗਿਆ ਯਾ ਹੰਸੀ ਕੀ ਅਵਾਜ਼ ਜ਼ਰੂਰਤ ਸੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਬੁਲੰਦ ਥੀ ਔਰ ਮਦਨ.... ਦਾਗ਼ ਸਨਾਆਈ ਔਰ ਮਤਵਾਜ਼ਨ ਹੰਸੀ ਕੀ ਤਲਾਸ਼ ਮੇਂ ਖੋ ਗਿਆ।।
ਸਿਬਤੇ ਨੇ ਉਸ ਵਕਤ ਅਪਨੀ ਬੀਵੀ ਸੇ ਬਾਤ ਕੀ ਜਬ ਉਸ ਕੀ ਬੇਗਮ ਨੇ ਮਦਨ ਕੋ ਮਿਸਾਲੀ ਸ਼ੌਹਰ ਕੀ ਹੈਸੀਅਤ ਸੇ ਸਿਬਤੇ ਕੇ ਸਾਮਨੇ ਪੇਸ਼ ਕਿਆ। ਪੇਸ਼ ਹੀ ਨਹੀਂ ਕਿਆ ਬਲਕਿ ਮੂੰਹ ਪਰ ਮਾਰਾ। ਉਸ ਕੋ ਉੱਠਾ ਕਰ ਸਿਬਤੇ ਨੇ ਬੇਗਮ ਕੇ ਮੂੰਹ ਪਰ ਦੇ ਮਾਰਾ। ਮਾਅਲੂਮ ਹੋਤਾ ਥਾ ਕਿਸੀ ਖ਼ੁਨੀਨ ਤਰਬੂਜ਼ ਕਾ ਗੁੱਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਕੇ ਰੋਗ ਵ ਰੇਸ਼ੇ ਬੇਗਮ ਕੀ ਹੈਬਤ ਉਸ ਕੀ ਆਂਖੋਂ ਔਰ ਕਾਨੋ ਪਰ ਲੱਗੇ ਹੂਏ ਹੈਂ। ਕਰੋੜ ਕਰੋੜ ਗਾਲੀ ਬਕਤੀ ਹੋਈ ਬੇਗਮ ਨੇ ਹਾਫ਼ਜ਼ੇ ਕੀ ਟੋਕਰੀ ਮੇਂ ਸੇ ਗੁੱਦਾ ਔਰ ਬੀਜ ਉਠਾਏ ਔਰ ਇੰਦੂ ਕੇ ਸਾਫ਼ ਸੁਥਰੇ ਸਹਿਨ ਮੇਂ ਬਿਖੇਰ ਦਏ।
ਏਕ ਇੰਦੂ ਕੀ ਬਜਾਏ ਦੋ ਇੰਦੂ ਹੋ ਗਈਂ । ਇਕ ਤੋ ਇੰਦੂ ਖ਼ੁਦ ਥੀ ਔਰ ਦੂਸਰੀ ਇਕ ਕਾਂਪਤਾ ਹੂਆ ਖ਼ਤ ਜੋ ਇੰਦੂ ਕੇ ਪੂਰੇ ਜਿਸਮ ਕਾ ਅਹਾਤਾ ਕਿਏ ਹੂਏ ਥਾ ਔਰ ਜੋ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਆ ਰਹਾ ਥਾ.... ਮਦਨ ਕਹੀਂ ਭੀ ਜਾਤਾ ਥਾ ਤੋ ਘਰ ਸੇ ਹੋ ਕਰ.... ਨਹਾ ਧੋ, ਅੱਛੇ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨ, ਮਘਈ ਕੀ ਇਕ ਗਲੋਰੀ ਜਿਸ ਮੇਂ ਖ਼ੁਸ਼ਬੂਦਾਰ ਕਵਾਮ ਲੱਗਾ ਹੋ, ਮੂੰਹ ਮੇਂ ਰੱਖ ਕਰ.... ਲੇਕਿਨ ਇਸ ਦਿਨ ਮਦਨ ਘਰ ਆਇਆ ਤੋ ਇੰਦੂ ਕੀ ਸ਼ਕਲ ਹੀ ਦੂਸਰੀ ਥੀ। ਉਸ ਨੇ ਚਿਹਰੇ ਪਰ ਪੌਡਰ ਥੋਪ ਰਖਾ ਥਾ। ਗਾਲੋਂ ਪਰ ਰੋਜ ਲੱਗਾ ਰੱਖੀ ਥੀ। ਲਿਪ ਅਸਟਕ ਨਾ ਹੋਨੇ ਪਰ ਹੋਂਟ ਮਾਥੇ ਕੀ ਬਿੰਦੀ ਸੇ ਰੰਗ ਲੀਏ ਥੇ.... ਔਰ ਬਾਲ ਕੁਛ ਇਸ ਤਰੀਕੇ ਸੇ ਬਨਾਏ ਥੇ ਕਿ ਮਦਨ ਕੀ ਨਜ਼ਰੇਂ ਉਨ ਮੇਂ ਉਲਝ ਕਰ ਰਹਿ ਗਈਂ। ‘‘ਕਿਆ ਬਾਤ ਹੈ ਆਜ ?’’ ਮਦਨ ਨੇ ਹੈਰਾਨ ਹੋ ਕਰ ਪੂਛਾ।
‘‘ਕੁਛ ਨਹੀਂ’’ ਇੰਦੂ ਨੇ ਮਦਨ ਸੇ ਨਜ਼ਰੇਂ ਬਚਾਤੇ ਹੂਏ ਕਿਹਾ। ‘‘ਆਜ ਫ਼ੁਰਸਤ ਮਿਲੀ ਹੈ।’’
ਸ਼ਾਦੀ ਕੇ ਪੰਦਰਾ ਬੀਸ ਬਰਸ ਗੁਜ਼ਰ ਜਾਨੇ ਕੇ ਬਾਅਦ ਇੰਦੂ ਕੋ ਆਜ ਫ਼ੁਰਸਤ ਮਿਲੀ ਥੀ ਔਰ ਵੋਹ ਭੀ ਇਸ ਵਕਤ ਜਬ ਚਿਹਰੇ ਪਰ ਝਾਈਆਂ ਆ ਚਲੀ ਥੀਂ। ਹੈਬਤ ਪਰ ਇਕ ਸਿਆਹ ਕਾਠੀ ਬਨ ਗਈ ਥੀ ਔਰ ਬਲਾਊਜ਼ ਕੇ ਨੀਚੇ ਨੰਗੇ ਪਟ ਕੇ ਪਾਸ ਕਮਰ ਪਰ ਚਰਬੀ ਕੀ ਦੋ ਤੈਹੀ ਸੀ ਦਿਖਾਈ ਦੇਨੇ ਲੱਗੀ ਥੀਂ.... ਆਜ ਇੰਦੂ ਨੇ ਐਸਾ ਬੰਦੋਬਸਤ ਕਿਆ ਥਾ ਕਿ ਇਨ ਐਬ ਮੇਂ ਸੇ ਇਕ ਭੀ ਚੀਜ਼ ਨਜ਼ਰ ਨਾ ਆਤੀ ਥੀ.... ਯੂੰ ਬਨੀ ਠਨੀ। ਕਸੀ ਕਸਾਈ ਵੋਹ ਬੇ ਹੱਦ ਹੁਸੀਨ ਲੱਗ ਰਹੀ ਥੀ.... ‘‘ਯੇ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਤਾ....’’ ਮਦਨ ਨੇ ਸੁੱਚਾ ਔਰ ਉਸੇ ਇਕ ਧੱਕਾ ਸਾ ਲੱਗਾ। ਉਸ ਨੇ ਫਿਰ ਇਕ ਬਾਰ ਮੁੜ ਕਰ ਇੰਦੂ ਕੀ ਤਰਫ਼ ਦੇਖਾ .... ਜੈਸੇ ਘੋੜੋਂ ਕੇ ਬਿਉਪਾਰੀ ਕਿਸੀ ਨਾਮੀ ਘੋੜੀ ਕੀ ਤਰਫ਼ ਦੇਖਤੇ ਹੈਂ.... ਵਹਾਂ ਘੋੜੀ ਭੀ ਥੀ ਔਰ ਲਾਲ ਲਗਾਮ ਭੀ.... ਯਹਾਂ ਜੋ ਗ਼ਲਤ ਖ਼ਤ ਲੱਗੇ ਥੇ, ਸ਼ਰਾਬੀ ਆਂਖੋਂ ਕੋ ਨਾ ਦੇਖ ਸਕੇ.... ਇੰਦੂ ਸੱਚ ਮੁੱਚ ਖ਼ੂਬਸੂਰਤ ਥੀ। ਆਜ ਭੀ ਪੰਦਰਾ ਸਾਲ ਕੇ ਬਾਅਦ ਫੂਲਾਂ, ਰਸ਼ੀਦਾ, ਮਿਸਿਜ਼ ਰਾਬਰਟ ਔਰ ਉਨ ਕੀ ਬਹਨੇਂ ਇਨ ਕੇ ਸਾਮਨੇ ਪਾਨੀ ਭਰਤੀ ਥੀਂ.... ਫਿਰ ਮਦਨ ਕੋ ਰਹਿਮ ਆਨੇ ਲੱਗਾ ਔਰ ਇਕ ਡਰ....
ਆਸਮਾਨ ਪਰ ਕੋਈ ਖ਼ਾਸ ਬਾਦਲ ਭੀ ਨਾ ਥੇ ਲੇਕਿਨ ਪਾਨੀ ਸਾਬਕਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਧਰ ਘਰ ਕੀ ਗੰਗਾ ਤਗ਼ੀਆਨੀ ਪਰ ਥੀ ਔਰ ਉਸ ਕਾ ਪਾਨੀ ਕਨਾਰੋਂ ਸੇ ਨਿਕਲ ਨਿਕਲ ਕਰ ਪੂਰੀ ਉਤਰਾਈ ਔਰ ਉਸ ਕੇ ਆਸ ਪਾਸ ਬਸਨੇ ਵਾਲੇ ਗਾਉਂ ਔਰ ਕਸਬੋਂ ਕੋ ਅਪਨੀ ਲਪੇਟ ਮੇਂ ਲੇ ਰਹਾ ਥਾ। ਐਸਾ ਮਾਅਲੂਮ ਹੋਤਾ ਥਾ ਕਿ ਇਸੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਸੇ ਅਗਰ ਪਾਨੀ ਬਹਤਾ ਰਹਾ ਤੋ ਇਸ ਮੇਂ ਕੈਲਾਸ਼ ਪਰਬਤ ਭੀ ਡੁੱਬ ਜਾਏਗਾ.... ਇਧਰ ਬੱਚੀ ਰੋਨੇ ਲੱਗੀ। ਐਸਾ ਰੋਨਾ ਜੋ ਵੋਹ ਆਜ ਤੱਕ ਨਾ ਰੋਈ ਥੀ। ਮਦਨ ਨੇ ਉਸ ਕੀ ਅਵਾਜ਼ ਸੁਨ ਕਰ ਆਂਖੇਂ ਬੰਦ ਕਰਲੀਂ। ਖੋਲੀ ਤੋ ਵੋਹ ਸਾਮਨੇ ਖੜੀ ਥੀ। ਜਵਾਨ ਔਰਤ ਬਨ ਕਰ.... ਨਹੀਂ ਨਹੀਂ, ਵੋਹ ਇੰਦੂ ਥੀ, ਅਪਨੀ ਮਾਂ ਕੀ ਬੇਟੀ, ਅਪਨੀ ਬੇਟੀ ਕੀ ਮਾਂ। ਜੋ ਅਪਨੀ ਆਂਖੋਂ ਕੇ ਦਨੀਆਲੇ ਸੇ ਮੁਸਕਰਾਈ ਔਰ ਹੋਂਟੋਂ ਕੇ ਕੋਨੇ ਸੇ ਦੇਖਨੇ ਲੱਗੀ।
ਇਸੀ ਕਮਰੇ ਮੇਂ ਜਹਾਂ ਇਕ ਦਿਨ ਹਰਮਲ ਕੀ ਧੁਨੀ ਨੇ ਮਦਨ ਕੋ ਚਕਰਾ ਦੀਆ ਥਾ, ਆਜ ਉਸ ਕੀ ਖ਼ੁਸ਼ਬੂ ਨੇ ਬੌਖਲਾ ਦੀਆ ਥਾ। ਹਲਕੀ ਬਾਰਿਸ਼ ਤੇਜ਼ ਬਾਰਿਸ਼ ਸੇ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੋਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਲੀਏ ਬਾਹਰ ਕਾ ਪਾਨੀ ਉਪਰ ਕਿਸੀ ਕੋੜੀ ਮੇਂ ਸੇ ਰਿਸਤਾ ਹੂਆ ਇੰਦੂ ਔਰ ਮਦਨ ਕੇ ਬੀਚ ਟਪਕਨੇ ਲੱਗਾ.... ਲੇਕਿਨ ਮਦਨ ਤੋ ਸ਼ਰਾਬੀ ਹੋ ਰਹਾ ਥਾ। ਇਸ ਨਸ਼ੇ ਮੇਂ ਉਸ ਕੀ ਆਂਖੇਂ ਸਿਮਟਨੇ ਲਗੀਂ ਔਰ ਤਨਫ਼ਸ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਕਰ ਅਨਸਾਂ ਕਾ ਤਨਫ਼ਸ ਨਾ ਰਹਾ।
‘‘ਇੰਦੂ....’’ ਮਦਨ ਨੇ ਕਿਹਾ। ਔਰ ਉਸ ਕੀ ਅਵਾਜ਼ ਸ਼ਾਦੀ ਕੀ ਰਾਤ ਵਾਲੀ ਪੁਕਾਰ ਸੇ ਦੋ ਸਿਰ ਉਪਰ ਥੀ.... ਔਰ ਇੰਦੂ ਨੇ ਪਰੇ ਦੇਖਤੇ ਹੂਏ ਕਿਹਾ। ‘‘ਜੀ " ਔਰ ਉਸ ਕੀ ਅਵਾਜ਼ ਦੋ ਸਿਰ ਨੀਚੇ ਥੀ.... ਫਿਰ ਆਜ ਚਾਂਦਨੀ ਕੀ ਬਜਾਏ ਅਮਾਵਸ ਥੀ....
ਇਸ ਸੇ ਪਹਿਲੇ ਕਿ ਮਦਨ ਇੰਦੂ ਕੀ ਤਰਫ਼ ਹਾਥ ਬੜ੍ਹਾਤਾ। ਇੰਦੂ ਖ਼ੁਦ ਹੀ ਮਦਨ ਸੇ ਲਿਪਟ ਗਈ। ਫਿਰ ਮਦਨ ਨੇ ਹਾਥ ਸੇ ਇੰਦੂ ਕੀ ਠੋੜੀ ਉਪਰ ਉਠਾਈ ਔਰ ਦੇਖਨੇ ਲੱਗਾ। ਉਸ ਨੇ ਕਿਆ ਖੋਇਆ, ਕਿਆ ਪਾਇਆ ਹੈ?। ਇੰਦੂ ਨੇ ਇਕ ਨਜ਼ਰ ਮਦਨ ਕੇ ਸਿਆਹ ਹੋਤੇ ਹੂਏ ਚਿਹਰੇ ਕੀ ਤਰਫ਼ ਫੇਂਕੀ ਔਰ ਆਂਖੇਂ ਬੰਦ ਕਰਲੀਂ।
‘‘ਯੇ ਕਿਆ?’’ ਮਦਨ ਨੇ ਚੋਂਕਤੇ ਹੂਏ ਕਿਹਾ। ‘‘ਤੁਮ੍ਹਾਰੀ ਆਂਖੇਂ ਸੂਜੀ ਹੋਈ ਹੈਂ।’’।
‘‘ਯੂੰ ਹੀ’’ ਇੰਦੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਔਰ ਬੱਚੀ ਕੀ ਤਰਫ਼ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਤੇ ਹੂਏ ਬੋਲੀ। ‘‘ਰਾਤ ਭਰ ਜਗਾਇਆ ਹੈ ਇਸ ਚੁੜੇਲ ਮੀਆ ਨੇ।’’
ਬੱਚੀ ਅਬ ਤੱਕ ਖ਼ਾਮੋਸ਼ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਥੀ। ਗੋਯਾ ਵੋਹ ਦੱਮ ਸਾਧੇ ਦੇਖ ਰਹੀ ਥੀ। ਅਬ ਕਿਆ ਹੋਨੇ ਵਾਲਾ ਹੈ? ਆਸਮਾਨ ਸੇ ਪਾਨੀ ਸਾਬਕਾ ਬੰਦ ਹੋ ਗਿਆ ਥਾ? ਵਾਕਈ ਆਸਮਾਨ ਸੇ ਪਾਨੀ ਸਾਬਕਾ ਬੰਦ ਹੋ ਗਿਆ ਥਾ। ਮਦਨ ਨੇ ਫਿਰ ਗ਼ੌਰ ਸੇ ਇੰਦੂ ਕੀ ਤਰਫ਼ ਦੇਖਤੇ ਹੂਏ ਕਿਹਾ। ‘‘ਹਾਂ ਮਗਰ ਯੇ ਆਂਸੂ?’’
‘‘ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਕੇ ਹੈਂ’’ ਇੰਦੂ ਨੇ ਜੁਵਾਬ ਦੀਆ। ਆਜ ਕੀ ਰਾਤ ਮੇਰੀ ਹੈ। ਔਰ ਫਿਰ ਇਕ ਅਜੀਬ ਸੀ ਹੰਸੀ ਹੰਸਤੇ ਹੂਏ ਵੋਹ ਮਦਨ ਸੇ ਚਿਮਟ ਗਈ। ਇੱਕ ਤਲਜ਼ਜ਼ ਕੇ ਅਹਿਸਾਸ ਸੇ ਮਦਨ ਨੇ ਕਿਹਾ। ‘‘ਆਜ ਬਰਸੋਂ ਕੇ ਬਾਅਦ ਮੇਰੇ ਮਨ ਕੀ ਮੁਰਾਦ ਪੂਰੀ ਹੋਈ ਇੰਦੂ! ਮੈਂ ਨੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਚਾਹਾ ਥਾ....’’
‘‘ਲੇਕਿਨ ਤੁਮ ਨੇ ਕਹਾ ਨਹੀਂ।’’ ਇੰਦੂ ਬੋਲੀ। ‘‘ਯਾਦ ਹੈ ਸ਼ਾਦੀ ਵਾਲੀ ਰਾਤ ਮੈਂ ਨੇ ਤੁਮ ਸੇ ਕੁਛ ਮਾਂਗਾ ਥਾ?’’
‘‘ਹਾਂ!’’ ਮਦਨ ਬੋਲਾ । ‘‘ਆਪਨੇ ਦੁੱਖ ਮੁਝੇ ਦੇ ਦੋ।’’
‘‘ਤੁਮ ਨੇ ਕੁਛ ਨਹੀਂ ਮਾਂਗਾ ਮੁਝ ਸੇ....’’
‘‘ਮੈਂ ਨੇ ?’’ ਮਦਨ ਨੇ ਹੈਰਾਨ ਹੋਤੇ ਹੂਏ ਕਿਹਾ ‘‘ਮੈਂ ਕਿਆ ਮਾਂਗਤਾ? ਮੈਂ ਤੋ ਜੋ ਕੁਛ ਮਾਂਗ ਸਕਤਾ ਥਾ ਵੋਹ ਸਬ ਤੁਮ ਨੇ ਦੇ ਦਿਆ। ਮੇਰੇ ਅਜ਼ੀਜ਼ੋਂ ਸੇ ਪਿਆਰ.... ਉਨ ਕੀ ਤਾਲੀਮ, ਬਿਆਹ ਸ਼ਾਦੀਆਂ.... ਯੇ ਪਿਆਰੇ ਪਿਆਰੇ ਬੱਚੇ.... ਯੇ ਕੁਛ ਤੋ ਤੁਮ ਨੇ ਦੇ ਦੀਆ।’’
‘‘ਮੈਂ ਭੀ ਯਹੀ ਸਮਝਤੀ ਥੀ।’’ ਇੰਦੂ ਬੋਲੀ ‘‘ਲੇਕਿਨ ਅਬ ਜਾ ਕਰ ਪਤਾ ਚਲਾ, ਐਸਾ ਨਹੀਂ।’’
‘‘ਕਿਆ ਮਤਲਬ?’’
‘‘ਕੁਛ ਨਹੀਂ।’’ ਫਿਰ ਇੰਦੂ ਨੇ ਰੋਕ ਕਰ ਕਿਹਾ। ‘‘ਮੈਂ ਨੇ ਭੀ ਇਕ ਚੀਜ਼ ਰੱਖ ਲੀ।’’
‘‘ਕਿਆ ਚੀਜ਼ ਰੱਖ ਲੀ?’’
ਇੰਦੂ ਕੁਛ ਦੇਰ ਚੁੱਪ ਰਹੀ ਔਰ ਫਿਰ ਅਪਨਾ ਮੂੰਹ ਪਰੇ ਕਰਦੇ ਹੂਏ ਬੋਲੀ ‘‘ਅਪਨੀ ਲਾਜ.... ਅਪਨੀ ਖ਼ੁਸ਼ੀ.... ਉਸ ਵਕਤ ਤੁਮ ਭੀ ਕਹਿ ਦੇਤੇ.... ਆਪਨੇ ਸੁਖ ਮੁਝੇ ਦੇ ਦੋ.... ਤੋ ਮੈਂ....’’ ਔਰ ਇੰਦੂ ਕਾ ਗਲਾ ਰੁੰਧ ਗਿਆ। ਔਰ ਕੁਛ ਦੇਰ ਬਾਅਦ ਬੋਲੀ। ‘‘ਅਬ ਤੋ ਮੇਰੇ ਪਾਸ ਕੁਛ ਭੀ ਨਹੀਂ ਰਹਾ।’’
ਮਦਨ ਕੇ ਹਾਥੋਂ ਕੀ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤ ਢਿੱਲੀ ਪੜ ਗਈ। ਵੋਹ ਜ਼ਮੀਨ ਮੇਂ ਗੜ ਗਿਆ। ਯੇ ਅਨ ਪੜ੍ਹ ਔਰਤ ?.... ਕੋਈ ਰਟਾ ਹੂਆ ਫ਼ਿਕਰਾ....? ਨਹੀਂ ਤੋ .... ਯੇ ਤੋ ਅਭੀ ਹੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਕੀ ਭੱਟੀ ਸੇ ਨਿਕਲਾ ਹੈ। ਅਭੀ ਤੋ ਇਸ ਪਰ ਬਰਾਬਰ ਹਥੌੜੇ ਪੜ ਰਹੇ ਹੈਂ ਔਰ ਆਤਸ਼ੇਂ ਬੁਰਾਦਾ ਚਾਰੋਂ ਤਰਫ਼ ਉੜ ਰਹਾ ਹੈ....
ਕੁਛ ਦੇਰ ਬਾਅਦ ਮਦਨ ਕੇ ਹੋਸ਼ ਠਿਕਾਨੇ ਆਏ ਔਰ ਬੋਲਾ । ‘‘ਮੈਂ ਸਮਝ ਗਿਆ ਇੰਦੂ’’ ਫਿਰ ਰੋਤੇ ਹੂਏ ਮਦਨ ਔਰ ਇੰਦੂ ਇਕ ਦੂਸਰੇ ਸੇ ਲਿਪਟ ਗਏ.... ਇੰਦੂ ਨੇ ਮਦਨ ਕਾ ਹਾਥ ਪਕੜਾ ਔਰ ਉਸੇ ਐਸੀ ਦੁਨੀਆਉਂ ਮੇਂ ਲੇ ਗਈ ਜਹਾਂ ਇਨਸਾਨ ਮਰ ਕਰ ਹੀ ਪਹੁੰਚ ਸਕਤਾ ਹੈ
No comments:
Post a Comment