ਹੈੱਡ ਗਾਰਡ ਨਿਕੋਲਾਈ ਨਿਕੋਲਾਏਵਿਚ ਸਟਿਚਕਿਨ ਨੇ ਛੁੱਟੀ ਵਾਲੇ ਇੱਕ ਦਿਨ ਲੁਬੋਵ ਗਰਿਗੋਰੀਏਵਨਾ ਨਾਮ ਦੀ ਖਾਸ ਔਰਤ ਨੂੰ ਇੱਕ ਜਰੂਰੀ ਗੱਲ ਲਈ ਆਪਣੇ ਘਰ ਬੁਲਾਇਆ . ਲੁਬੋਵ ਗਰਿਗੋਰੀਏਵਨਾ ਚਾਲ੍ਹੀਆਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਤੇੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਅਤੇ ਦਲੇਰ ਔਰਤ ਸੀ , ਜੋ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸ਼ਾਦੀਆਂ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਅਜਿਹੇ ਸਾਰੇ ਜਰੂਰੀ ਬੰਦੋਬਸਤ ਕਰਾਉਣ ਵਿੱਚ ਵਿਚੋਲਗਿਰੀ ਕਰਦੀ ਸੀ , ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਚਰਚਾ ਸੰਸਕਾਰੀ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਫੁਸਫੁਸਾਹਟਾਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ . ਹਮੇਸ਼ਾ ਵਿਚਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਖੋਇਆ , ਗੰਭੀਰ ਅਤੇ ਹਾਸੇ ਠੱਠੇ ਤੋਂ ਕੋਹਾਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਸਟਿਚਕਿਨ , ਕੁੱਝ ਕੁੱਝ ਸ਼ਰਮਾਉਂਦਾ ਜਿਹਾ , ਆਪਣਾ ਸਿਗਾਰ ਜਲਾਂਦੇ ਹੋਏ ਕਹਿਣ ਲਗਾ,
“ਤੁਹਾਨੂੰ ਮਿਲਕੇ ਮੈਨੂੰ ਖੁਸ਼ੀ ਹੋਈ . ਸਿਮੋਨ ਇਵਾਨੋਵਿਚ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਸੀ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਕੁੱਝ ਅਜਿਹੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਤੇ ਅਹਿਮ ਮਸਲਿਆਂ ਉੱਤੇ ਮੇਰੀ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੋ , ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਸਬੰਧ ਮੇਰੀ ਜਿੰਦਗੀ ਦੀਆਂ ਨਿਜੀ ਸੁਖ ਸਹੂਲਤਾਂ ਨਾਲ ਹੈ . ਲੁਬੋਵ ਗਰਿਗੋਰੀਏਵਨਾ , ਤੁਸੀਂ ਵੇਖ ਹੀ ਰਹੀ ਹੋ ਕਿ ਮੈਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਬਵੰਜਾ ਦੀ ਉਮਰ ਪਾਰ ਕਰ ਚੁੱਕਿਆ ਹਾਂ , ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਉਮਰ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤਿਆਂ ਦੀ ਔਲਾਦ ਵੀ ਭਰ ਜਵਾਨ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੋਵੇਗੀ . ਮੈਂ ਇੱਕ ਚੰਗੇ ਅਹੁਦੇ ਉੱਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹਾਂ . ਹਾਲਾਂਕਿ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜਾਇਦਾਦ ਨਹੀਂ ਹੈ , ਲੇਕਿਨ ਫਿਰ ਵੀ ਮੈਂ ਇੱਕ ਪ੍ਰੇਮਿਕਾ , ਪਤਨੀ ਜਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਪਰਵਰਿਸ਼ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹਾਂ . ਮੈਂ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਣਾ ਚਾਹਾਂਗਾ ਕਿ ਤਨਖਾਹ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਮੇਰੇ ਕੁੱਝ ਪੈਸੇ ਬੈਂਕ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹਨ , ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਸਿੱਧੀ ਸਾਦੀ ਅਤੇ ਈਮਾਨਦਾਰ ਜਿੰਦਗੀ ਜੀਂਦੇ ਹੋਏ ਬਚਾ ਰੱਖਿਆ ਸੀ . ਮੈਂ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਅਤੇ ਸੰਜਮੀ ਇਨਸਾਨ ਹਾਂ , ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਨਮਾਨਜਨਕ ਅਤੇ ਬਾਜਾਬਤਾ ਜਿੰਦਗੀ ਜੀਵਿਆ ਹਾਂ , ਜੋ ਕਿ ਹੋਰਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਮਿਸਾਲ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ . ਅੱਜ ਜੋ ਚੀਜ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਨਹੀਂ ਹੈ , ਉਹ ਹੈ ਇੱਕ ਪਰਵਾਰਕ ਅਪਣੱਤ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ . ਮੇਰੀ ਹਾਲਤ ਦਰ ਦਰ ਭਟਕਦੇ ਮੇਗਿਆਰਾਂ(ਹੰਗਰੀ ਵਾਸੀ ਇੱਕ ਕਬੀਲਾ)ਵਰਗੀ ਹੈ , ਜਾਂ ਫਿਰ ਐਸੇ ਕਿਸੇ ਇਨਸਾਨ ਦੀ ਹੈ ਜੋ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਸੁਖ ਦੇ ਜੀਵਨ ਕੱਟਦਾ ਹੋਇਆ , ਕਿਸੇ ਵੀ ਅਜਿਹੇ ਸ਼ਖਸ ਕੋਲੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਉਹ ਆਪਣਾ ਦੁੱਖ ਵੰਡ ਸਕੇ , ਬੀਮਾਰ ਹੋਣ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਗਲਾਸ ਪਾਣੀ ਮੰਗ ਸਕੇ . ਔਰ .. ਲੁਬੋਵ ਗਰਿਗੋਰੀਏਵਨਾ , ਮੇਰੀ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਰਜ ਦੀ ਇੱਕ ਹੋਰ ਵਜ੍ਹਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਾਦੀਸ਼ੁਦਾ ਇਨਸਾਨ ਕਿਸੇ ਗੈਰ ਸ਼ਾਦੀਸ਼ੁਦਾ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਦਰ ਦਾ ਹੱਕਦਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ . ਮੈਂ ਪੜ੍ਹੇ ਲਿਖੇ ਤਬਕੇ ਨਾਲ ਬਾਵਸਤਾ ਹਾਂ , ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਪੈਸੇ ਹਨ , ਲੇਕਿਨ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਦੂਜੇ ਨਜਰੀਏ ਤੋਂ ਵੇਖੋ , ਤਾਂ ਇਸ ਸਭ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ , ਮੈਂ ਹਾਂ ਕੀ ? ਇੱਕ ਬ੍ਰਹਮਚਾਰੀ , ਜਿਨ੍ਹੇ ਕੋਈ ਕਸਮ ਸਹੁੰ ਖਾ ਰੱਖੀ ਹੋਵੇ . ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ , ਮੈਂ ਕਿਸੇ ਲਾਇਕ ਔਰਤ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਬੰਧਨ ਵਿੱਚ ਬੱਝਣ ਦੀ ਆਪਣੀ ਦਿਲੀ ਖਾਹਸ਼ ਸਾਫ਼ ਕਰ ਦੇਣਾ ਚਾਹਵਾਂਗਾ . ”
“ ਵਧੀਆ ਗੱਲ ਹੋਵੇਗੀ . ” ਵਿਚੋਲਗੀਰ ਲੁਬੋਵ ਨੇ ਹੌਕਾ ਜਿਹਾ ਭਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ .
“ਮੈਂ ਹੁਣ ਇਕੱਲਾ ਹਾਂ , ਅਤੇ ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਮੇਰੀ ਜਾਣ ਪਹਿਚਾਣ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੈ . ਸਾਰੇ ਅਜਨਬੀ ਹੀ ਨੇ , ਮੈਂ ਜਾ ਆ ਵੀ ਕਿੱਥੇ ਸਕਦਾ ਹਾਂ . ਅਤੇ ਕੁੱਝ ਕਹਿ-ਸੁਣ ਵੀ ਕਿਸ ਨਾਲ ਸਕਦਾ ਹਾਂ ? ਇਸ ਲਈ ਸਿਮੋਨ ਇਵਾਨੋਵਿਚ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਕਿਸੇ ਅਜਿਹੇ ਇਨਸਾਨ ਦੇ ਕੋਲ ਜਾਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜੋ ਇਸ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਮਾਹਰ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਭਰਨਾ ਹੀ ਉਸਦਾ ਪੇਸ਼ਾ ਹੋਵੇ . ਤੇ , ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਗੁਜਾਰਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਮੇਰੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਕੱਲ ਨੂੰ ਸੰਵਾਰਨ ਵਿੱਚ ਮੇਰੀ ਮਦਦ ਕਰੋ . ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਲਾਇਕ ਲੜਕੀਆਂ ਦੀ ਤਫਸੀਲ ਹੈ , ’ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਸੌਖਿਆਂ ਹੀ ਮੇਰੀ ਗੱਲ ਬਣਾ ਸਕਦੀ ਹੋ . . . . . ”
“ਹਾਂ , ਬਿਲਕੁਲ . ”
“ ਪੀਉ , ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰਕੇ , ਪੀਉ . . . . . ”
ਆਪਣੇ ਆਦਤਨ ਅੰਦਾਜ਼ ਨਾਲ ਲੁਬੋਵ ਨੇ ਗਲਾਸ ਆਪਣੇ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਲਗਾਇਆ ਅਤੇ ਬਿਨਾਂ ਪਲਕ ਝਪਕਾਏ ਖਾਲੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ .
“ਜਰੂਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ . ” ਉਸਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ , “ਅਤੇ ਦੁਲਹਨ ... ਤੁਸੀਂ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੁੜੀ ਪਸੰਦ ਕਰੋਗੇ , ਮਿ . ਨਿਕੋਲਾਈ ਨਿਕੋਲਾਏਵਿਚ ? ”
“ਮੈਂ , ਜੋ ਵੀ ਮੇਰੀ ਕਿਸਮਤ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰ ਹੋਵੇ . ”
“ਬਿਲਕੁਲ ਠੀਕ ਫਰਮਾਇਆ , ਸਹੀ ਹੈ , ਇਹ ਕਿਸਮਤ ਦਾ ਹੀ ਸੌਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ , ਲੇਕਿਨ ਫਿਰ ਵੀ , ਹਰ ਆਦਮੀ ਦਾ ਪਸੰਦ ਨਾਪਸੰਦ ਦਾ ਆਪਣਾ ਇੱਕ ਪੈਮਾਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ . ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕਾਲੇ ਵਾਲਾਂ ਵਾਲੀ ਔਰਤ ਭਾਉਂਦੀ ਹੈ , ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਭੂਰੇ . . . . ”
ਇੱਕ ਡੂੰਘਾ ਸਾਹ ਲੈਂਦੇ ਹੋਏ ਸਟਿਚਕਿਨ ਨੇ ਕਿਹਾ “ਲੁਬੋਵ ਗਰਿਗੋਰੀਏਵਨਾ , ਮੈਂ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਮਿਜਾਜ ਵਾਲਾ ਦ੍ਰਿੜ ਚਰਿੱਤਰ ਆਦਮੀ ਹਾਂ . ਮੇਰੇ ਲਈ ਖੂਬਸੂਰਤੀ ਅਤੇ ਰੂਪ ਰੰਗ ਵਰਗੀਆਂ ਬਾਹਰੀ ਚੀਜਾਂ ਕਦਾਚਿਤ ਪ੍ਰਮੁੱਖਤਾ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦੀਆਂ , ਕਿਉਂਕਿ , ਜਿਵੇਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਤਾ ਵੀ ਹੈ , ਕਿ ਚਿਹਰਾ ਆਖ਼ਿਰਕਾਰ ਕੇਵਲ ਚਿਹਰਾ ਮਾਤਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ , ਅਤੇ ਇੱਕ ਖੂਬਸੂਰਤ ਪਤਨੀ ਹੋਣ ਮਤਲਬ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਉਲਝਣਾਂ ਅਤੇ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀਆਂ ਦੇ ਵੱਸ ਪੈਣਾ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ . ਮੇਰੇ ਹਿਸਾਬ , ਇੱਕ ਔਰਤ ਦਾ ਸੁਹੱਪਣ ਉਹ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਬਾਹਰੋਂ ਦਿਸਦਾ ਹੈ , ਸਗੋਂ ਉਹ ਕਿਤੇ ਉਸਦੇ ਅੰਦਰ ਛੁਪੀ ਚੀਜ਼ ਹੁੰਦਾ ਹੈ . ਮੇਰਾ ਭਾਵ ਹੈ ਕਿ ਉਸਦਾ ਦਿਲ ਸਾਫ਼ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇੰਜ ਹੀ ਕੁੱਝ ਹੋਰ ਗੁਣ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ਉਸ ਵਿੱਚ . ਪੀਉ ...ਇੱਕ ਹੋਰ ਲਓ , ਪਲੀਜ , ਇੱਕ ਹੋਰ . . . . . ਠੀਕ ਤਾਂ ਇਹ ਵੀ ਹੋਵੇਗਾ ਜੇਕਰ ਇੱਕ ਤੰਦਰੁਸਤ ਪਤਨੀ ਮਿਲੇ , ਲੇਕਿਨ ਸਾਥੀ-ਭਾਵਨਾ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਇਹ ਵੀ ਕੋਈ ਓਨੀ ਜਰੂਰੀ ਚੀਜ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ : ਸਭ ਤੋਂ ਅਹਿਮ ਹੈ ਸਮਝ . ਲੇਕਿਨ ਉਥੇ ਹੀ ਦੂਜੀ ਤਰਫ , ਇਸਦੇ ਵੀ ਕੁੱਝ ਖਾਸ ਮਾਅਨੇ ਨਹੀਂ , ਕਿਉਂਕਿ ਜੇਕਰ ਉਹ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਝ ਵਾਲੀ ਨਿਕਲੀ ਤਾਂ ਦਿਮਾਗ ਕੁੱਝ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੀ ਚਲਾਵੇਗੀ , ਆਪਣੇ ਬਾਰੇ ਹੀ ਸੋਚਦੀ ਰਹੇਗੀ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਜਿਹਨ ਵਿੱਚ ਉਲੂਲ ਜੁਲੂਲ ਖਿਆਲ ਆਉਂਦੇ ਹੀ ਰਹਿਣਗੇ . ਇਹ ਕੋਈ ਕਹਿਣ ਦੀ ਗੱਲ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਹੈ , ਲੇਕਿਨ ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਦੇ ਇਸ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਚੰਗੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਬਿਨਾਂ ਵੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਬਣੇਗੀ , ਲੇਕਿਨ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ‘ਪੜਾਈ – ਪੜਾਈ’. ਇਹ ਤਾਂ ਅਤਿ ਉੱਤਮ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਤੁਹਾਡੀ ਪਤਨੀ ਇਕੱਠੇ ਫਰੇਂਚ , ਜਰਮਨ ਅਤੇ ਅਜਿਹੀਆਂ ਹੋਰ ਵੀ ਕੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਬੁੜਬੁੜ ਕਰ ਸਕਣਯੋਗ ਹੋਵੇ , ਲੇਕਿਨ ਇਸ ਸਭ ਦਾ ਕੀ ਫਾਇਦਾ ਜੇਕਰ ਉਸਨੂੰ ਬਟਨ ਟਾਂਕਣ ਦਾ ਸ਼ਊਰ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ ? ਮੈਂ ਇੱਕ ਪੜ੍ਹੇ ਲਿਖੇ ਤਬਕੇ ਨਾਲ ਬਾਵਸਤਾ ਹਾਂ , ਮੈਂ ਕਹਿ ਸਕਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਪ੍ਰਿੰਸ ਕੇਨਿਤਲਿਨ ਤੱਕ ਨਾਲ ਮੇਰੀ ਉਵੇਂ ਹੀ ਗੱਲਬਾਤ ਰਹੀ ਹੈ , ਜਿਵੇਂ ਹੁਣ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਹੈ , ਲੇਕਿਨ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਤਰੀਕੇ ਦਾ ਸਧਾਰਣ ਇਨਸਾਨ ਹਾਂ . ਮੈਨੂੰ ਇੱਕ ਸਿੱਧੀ ਸਾਦੀ ਕੁੜੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ . ਜਰੂਰੀ ਸਿਰਫ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦੇਵੇ , ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਲਈ ਮੇਰੀ ਸ਼ੁਕਰਗੁਜ਼ਾਰ ਹੋਵੇ .
“ ਜਾਹਰ ਜਿਹੀ ਗੱਲ ਹੈ . ”
“ਠੀਕ ਹੈ ਫਿਰ , ਤਾਂ ਹੁਣ ਸਭ ਤੋਂ ਜਰੂਰੀ ਮਸਲੇ ਉੱਤੇ ਆਉਂਦੇ ਹਾਂ . . . . ਮੈਨੂੰ ਕੋਈ ਅਮੀਰ ਕੁੜੀ ਨਹੀਂ ਚਾਹੀਦੀ . ਮੈਂ ਅਜਿਹੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਚੀਜ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਨਹੀਂ ਝੁਕ ਸਕੂੰਗਾ ਜੋ ਮੈਨੂੰ ਅਹਿਸਾਸ ਕਰਾਏ ਕਿ ਮੈਂ ਪੈਸੇ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ . ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਦੀ ਕਮਾਈ ਰੋਟੀ ਨਹੀਂ ਖਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ , ਮੈਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਉਹ ਮੇਰਾ ਕਮਾਇਆ ਖਾਵੇ , ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਸਮਝੇ ਵੀ . ਲੇਕਿਨ ਹਾਂ , ਮੈਨੂੰ ਕਿਸੇ ਗਰੀਬ ਕੁੜੀ ਤੋਂ ਵੀ ਗੁਰੇਜ਼ ਹੈ . ਹਾਲਾਂਕਿ ਮੈਂ ਇੱਕ ਅਸੂਲੀ ਆਦਮੀ ਹਾਂ , ਅਤੇ ਮੈਂ ਪੈਸੇ ਲਈ ਨਹੀਂ , ਸਗੋਂ ਪਿਆਰ ਲਈ ਵਿਆਹ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ , ਲੇਕਿਨ ਇਸਦੇ ਲਈ ਇੱਕ ਗਰੀਬ ਕੁੜੀ ਵੀ ਨਹੀਂ ਚੱਲੇਗੀ , ਕਿਉਂਕਿ , ਤੁਹਾਨੂੰ ਤਾਂ ਪਤਾ ਹੀ ਹੈ ਕਿ ਕੀਮਤਾਂ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਸਮਾਨ ਛੂਹਣ ਲੱਗੀਆਂ ਹਨ , ਅਤੇ ਫਿਰ ਅੱਗੇ ਬੱਚੇ ਵੀ ਹੋਣਗੇ ਹੀ . ”
“ਮੈਂ ਦਹੇਜ ਵਾਲੀ ਕੁੜੀ ਵੀ ਖੋਜ ਸਕਦੀ ਹਾਂ , ” ਲੁਬੋਵ ਗਰਿਗੋਰੀਏਵਨਾ ਨੇ ਕਿਹਾ .
“ਪਲੀਜ , ਥੋੜ੍ਹਾ ਹੋਰ ਡ੍ਰਿੰਕ ਲਓ . . . . ”
ਦੋਨਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਲੱਗਭੱਗ ਪੰਜ ਮਿੰਟ ਤੱਕ ਚੁੱਪੀ ਛਾਈ ਰਹੀ . ਫਿਰ ਵਿਚੋਲਗੀਰ ਲੁਬੋਵ ਨੇ ਇੱਕ ਉਬਾਸੀ ਲਈ , ਅਤੇ ਜਨਾਬ ਗਾਰਡ ਉੱਤੇ ਤਿਰਛੀ ਨਜ਼ਰ ਸੁੱਟਦੇ ਹੋਏ ਬੋਲੀ , “ ਠੀਕ ਹੈ ਸਰ . . ਇਹ ਦੱਸੋ ਭਲਾ ਕੁੰਵਾਰੀ ਕਿਵੇਂ ਦੀ ਰਹੇਗੀ ? ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਕੁੱਝ ਅਜਿਹੇ ਸੌਦੇ ਵੀ ਹਨ . ਇੱਕ ਫਰੇਂਚ ਅਤੇ ਦੂਜੀ ਗਰੀਕ , ਦੋਨਾਂ ਹੀ ਠੀਕ ਠਾਕ . ”
ਸਟਿਚਕਿਨ ਨੇ ਇਸ ਉੱਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕੀਤਾ , ਬੋਲਿਆ :
“ਜੀ ਨਹੀਂ , ਧੰਨਵਾਦ . ਹੁਣ , ਇਹ ਦੇਖਣ ਲਈ ਕਿ ਇੱਕ ਅਸਾਮੀ ਦੇ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡੀ ਡੀਲ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਪੂਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ , ਕੀ ਮੈਂ ਪੁਛ ਸਕਦਾ ਹਾਂ : ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਇਸਦਾ ਸੇਵਾਫਲ ਕੀ ਲਵੋਗੇ ? ”
“ਮੈਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੀ ਆਸ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ . ਮੈਨੂੰ ਬਸ ਇੱਕ ਪੰਝੀ ਰੂਬਲ ਦਾ ਨੋਟ , ਅਤੇ ਕੰਮ ਹੋ ਜਾਣ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਸੂਟ ਲੈ ਦਿਓ , ਮੈਂ ਸ਼ੁਕਰਗੁਜਾਰ ਹੋਉਂਗੀ ਤੁਹਾਡੀ . . . . ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਦਹੇਜ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੋਈ , ਤਾਂ ਮਾਮਲਾ ਥੋੜ੍ਹਾ ਵੱਖ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਤੁਸੀਂ ਮੈਨੂੰ ਇਲਾਵਾ ਵੀ ਕੁੱਝ ਦੇਵੋਗੇ . ”
ਸਟਿਚਕਿਨ ਨੇ ਦੋਨੋਂ ਹੱਥ ਮੋੜੇ , ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੀਨੇ ਨਾਲ ਲਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਸ਼ਰਤ ਉੱਤੇ ਗੌਰ ਕਰਨ ਲਗਾ . ਫਿਰ ਇੱਕ ਸਾਹ ਭਰਦੇ ਹੋਏ ਬੋਲਿਆ :
“ਇੰਨੀ ਫੀਸ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋਵੇਗੀ”
“ ਕੀ ਕਿਹਾ , ਇਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਲਿਹਾਜ਼ ਨਾਲ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਹੀਂ ਹੈ . ਪਹਿਲੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਵਿੱਚ , ਜਦੋਂ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸ਼ਾਦੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਸਨ , ਤਦ ਅਸੀਂ ਘੱਟ ਰਕਮ ਲੈਂਦੇ ਸਾਂ . ਲੇਕਿਨ ਹੁਣ ਦਾ ਜਿਹੋ ਜਿਹਾ ਰਵਾਜ ਹੈ , ਉਸ ਵਿੱਚ ਸਾਨੂੰ ਮਿਹਨਤਾਨੇ ਦੇ ਨਾਮ ਉੱਤੇ ਮਿਲਦਾ ਹੀ ਕੀ ਹੈ ? ਜੇਕਰ ਮੈਨੂੰ ਮਹੀਨੇ ਭਰ ਵਿੱਚ , ਬਿਨਾਂ ਉਧਾਰ ਦੇ ਵਾਅਦੇ ਦੇ ਪੰਝੀ ਰੂਬਲ ਦੇ ਦੋ ਨੋਟ ਮਿਲ ਜਾਣ ਤਾਂ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ਕਿਸਮਤ ਸਮਝੂੰਗੀ . ਅਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਤਾਂ ਪਤਾ ਹੀ ਹੈ . ਆਮ ਸ਼ਾਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਕੁੱਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ . ”
ਸਟਿਚਕਿਨ ਨੇ ਔਰਤ ਦੀ ਤਰਫ ਵੇਖਿਆ ਅਤੇ ਅਚਾਨਕ ਮੋਢੇ ਛੰਡੇ .
“ਤੁਹਾਡਾ ਭਾਵ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਪੰਝੀ ਰੂਬਲ ਦੇ ਦੋ ਨੋਟ ਪਾ ਲੈਣਾ ਛੋਟੀ ਕਮਾਈ ਹੈ ? ”
“ਬਹੁਤ ਹੀ ਛੋਟੀ . ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਜਮਾਨੇ ਵਿੱਚ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਕਦੇ ਕਦੇ ਸੌ ਰੂਬਲ ਤੋਂ ਵਧ ਵੀ ਬਣਾ ਲੈਂਦੇ ਸਾਂ . ”
“ਮੈਨੂੰ ਤਾਂ ਅਹਿਸਾਸ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਵਾਲੇ ਕੰਮ-ਕਾਜ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਔਰਤ ਇੰਨਾ ਅੱਛਾ ਕਮਾ ਸਕਦੀ ਹੈ . ਪੰਜਾਹ ਰੂਬਲ ! ਹਰ ਕਿਸੇ ਦੀ ਕਮਾਈ ਇੰਨੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ . ਥੋੜ੍ਹੀ ਜਿਹੀ ਹੋਰ ਲਓ , ਥੋੜ੍ਹੀ . . . . ”
ਲੁਬੋਵ ਨੇ ਗਲਾਸ ਨੂੰ ਪਲਕ ਝਪਕਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਖਾਲੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ. ਸਟਿਚਕਿਨ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਸਿਰ ਤੋਂ ਪੈਰ ਤੱਕ ਵੇਖਦਾ ਰਿਹਾ . ਫਿਰ ਬੋਲਿਆ :
“ਪੰਜਾਹ ਰੂਬਲ . . . . ਇੱਕ ਸਾਲ ਦੇ ਭਾਵ ਛੇ ਸੌ ਰੂਬਲ . . . ਗਲਾਸ ਭਰ ਲਓ . . . ਕਿਉਂ , ਤੁਹਾਡੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਮਾਈ ਨਾਲ ਤਾਂ . . . ਲੁਬੋਵ ਗਰਿਗੋਰੀਏਵਨਾ , ਤੁਸੀਂ ਤਾਂ ਸੌਖ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਲਈ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਚੁਣ ਸਕਦੀ ਹੋ . ”
“ਮੇਰੇ ਲਈ ? ” , ਲੁਬੋਵ ਗਰਿਗੋਰੀਏਵਨਾ ਹੱਸਣ ਲੱਗੀ , “ਮੈਂ ਤਾਂ ਬੁਢੀ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹਾਂ . ”
“ਬਿਲਕੁਲ ਨਹੀਂ , . . . . ਤੁਸੀਂ ਹੁਣ ਵੀ ਕਾਫ਼ੀ ਖੂਬਸੂਰਤ ਹੋ , ਚਿਹਰਾ ਵੀ ਭਰਵਾਂ ਹੈ , ਅਤੇ ਦੂਜੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਖੂਬੀਆਂ ਵੀ ਨੇ . . . . ? ”
ਲੁਬੋਵ ਆਤਮ ਗੌਰਵ ਨਾਲ ਫੁੱਲਦੀ ਹੋਈ ਸ਼ਰਮਾਉਣ ਲੱਗੀ . ਸਟਿਚਕਿਨ ਵੀ ਸ਼ਰਮ ਜਿਹਾ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਉਸਦੀ ਬਗਲ ਵਿੱਚ ਬੈਠ ਗਿਆ .
“ਸੱਚ ਦੱਸਾਂ , ਤੁਸੀਂ ਬਹੁਤ ਹੀ ਆਕਰਸ਼ਕ ਹੋ . ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਅਜਿਹੇ ਸ਼ਖਸ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਰਚਾਓ , ਜੋ ਧੀਰ - ਗੰਭੀਰ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ ਸੋਚ ਸਮਝਕੇ ਖਰਚ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੋਵੇ , ਤਾਂ ਉਸਦੀ ਤਨਖਾਹ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੀ ਕਮਾਈ ਦੇ ਮਿਲੇ ਜੁਲੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਤੁਸੀਂ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸੁਖੀ ਜਿੰਦਗੀ ਜੀ ਸਕੋਗੇ . . . ”
“ਓਹ ਨਿਕੋਲਾਈ ਨਿਕੋਲਾਏਵਿਚ , ਤੁਸੀਂ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਹਿਣ ਵਿੱਚ ਵਹਿੰਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹੋ . . . . ”
“ਕਿਉਂ , ਮੈਂ ਤਾਂ ਬਸ ਕਹਿ ਹੀ ਰਿਹਾ ਸੀ . . . ”
ਇੱਕ ਖਾਮੋਸ਼ੀ ਪਸਰ ਗਈ , ਸਟਿਚਕਿਨ ਨੇ ਤੇਜ ਅਵਾਜ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਨੱਕ ਛਿਣਕੀ , ਅਤੇ ਲੁਬੋਵ ਆਪਣੇ ਲਾਲ ਹੋ ਗਏ ਚਿਹਰੇ ਤੋਂ ਲੱਜਾ ਨਾਲ ਉਸ ਵਲ ਦੇਖਦਿਆਂ ਪੁੱਛਣ ਲੱਗੀ :
“ਮਹੀਨੇ ਦਾ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਿੰਨਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ , ਨਿਕੋਲਾਈ ਨਿਕੋਲਾਏਵਿਚ ? ”
“ਕਿਸ ਨੂੰ , ਮੈਨੂੰ ? ਪੰਝੱਤਰ ਰੂਬਲ , ਟਿਪਸ ਨੂੰ ਨਾ ਜੋੜਾਂ ਤਾਂ . . . . ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ , ਥੋੜ੍ਹਾ ਬਹੁਤ ਅਸੀਂ ਮੋਮਬੱਤੀਆਂ ਅਤੇ ‘ਖਰਗੋਸ਼ਾਂ’ ਦੇ ਜਰੀਏ ਵੀ ਕਮਾ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ . ”
“ਤੁਹਾਡਾ ਭਾਵ , ਸ਼ਿਕਾਰ ਕਰਕੇ ? ”
“ਓ ਨਹੀਂ , ‘ਖਰਗੋਸ਼’ ਅਸੀਂ ਬਿਨਾਂ ਟਿਕਟ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮੁਸਾਫਰਾਂ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਾਂ .”
ਇੱਕ ਹੋਰ ਵਕਫਾ ਖਾਮੋਸ਼ੀ ਦੇ ਨਾਲ ਗੁਜ਼ਰ ਗਿਆ . ਸਟਿਚਕਿਨ ਨੇ ਆਪਣਾ ਪੈਰ ਉੱਪਰ ਚੁੱਕ ਲਿਆ ਅਤੇ , ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਾਫ਼ ਸੀ , ਘਬਰਾਹਟ ਵਿੱਚ ਫਰਸ਼ ਉੱਤੇ ਚਲਾਉਣ ਲਗਾ .
“ਮੈਂ ਪਤਨੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਨੌਜਵਾਨ ਕੁੜੀ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦਾ , ” ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ , “ਮੈਂ ਅਧਖੜ ਉਮਰ ਦਾ ਆਦਮੀ ਹਾਂ , ਅਤੇ ਮੈਨੂੰ ਕਿਸੇ ਅਜਿਹੀ ਔਰਤ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਹੈ , ਜੋ ਕਾਫ਼ੀ ਹੱਦ ਤੱਕ . . . ਤੁਹਾਡੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹੋਵੇ . . . ਗੰਭੀਰ ਅਤੇ ਆਤਮਸਨਮਾਨ ਵਾਲੀ . . . ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਤੋਂ ਭਰਵੀਂ , ਤੁਹਾਡੇ ਵਰਗੀ . . . ”
“ਰਹਿਮ ਕਰੋ , ਤੁਸੀਂ ਕਿਵੇਂ ਬੋਲੀ ਜਾ ਰਹੇ ਹੋ , ” ਲੁਬੋਵ ਗਰਿਗੋਰੀਏਵਨਾ ਆਪਣੇ ਕਿਰਮਚੀ ਹੋ ਗਏ ਚਿਹਰੇ ਨੂੰ ਰੁਮਾਲ ਨਾਲ ਢਕਦੀ ਹੋਈ ਖਿੜ ਖਿੜ ਹੱਸਣ ਲੱਗੀ.
“ਇਸ ਵਿੱਚ ਇੰਨਾ ਸੋਚਣ ਵਾਲੀ ਕਿਹੜੀ ਗੱਲ ਹੈ ? ਤੇਰੇ ਅੰਦਰ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਔਰਤ ਹੈਂ ਜੋ ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਨੂੰ ਭਾ ਸਕੇ , ਉਹ ਸਾਰੇ ਗੁਣ ਹਨ ਜੋ ਮੇਰੇ ਲਈ ਸਟੀਕ ਹੋਣ . ਮੈਂ ਇੱਕ ਇਮਾਨਦਾਰ ਅਤੇ ਸੰਜਮੀ ਆਦਮੀ ਹਾਂ , ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਤੈਨੂੰ ਵੀ ਪਸੰਦ ਹਾਂ , ਤਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਬਿਹਤਰ ਹੋਰ ਕੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ? ਮੈਨੂੰ ਆਗਿਆ ਦਿਉ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣਾ ਹੱਥ ਸੌਂਪਣ ਦੀ ! ”
ਲੁਬੋਵ ਗਰਿਗੋਰੀਏਵਨਾ ਦੀ ਅੱਖ ਵਿੱਚੋਂ ਖੁਸ਼ੀ ਦਾ ਇੱਕ ਅੱਥਰੂ ਤਿਲਕ ਗਿਆ , ਹਲਕੀ ਜਿਹੇ ਹੱਸੀ , ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨ ਵਜੋਂ ਗਲਾਸ ਨਾਲ ਗਲਾਸ ਟਕਰਾਏ .
“ਤਾਂ ਹੁਣ , ” ਹੋਣ ਵਾਲੇ , ਖੁਸ਼ , ਪਤੀ ਨੇ ਕਿਹਾ , “ਮੈਨੂੰ ਦੱਸਣ ਦਿਉ ਕਿ ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਆਸ਼ਾ ਕਰਦਾ ਹਾਂ , . . . ਮੈਂ ਇੱਕ ਦ੍ਰਿੜ ਇਨਸਾਨ ਹਾਂ , ਸੰਜਮੀ ਅਤੇ ਈਮਾਨਦਾਰ . ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਚੀਜਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਨਿਪੁੰਨ ਸਮਝ ਹੈ , ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਪਤਨੀ ਤੋਂ ਵੀ ਉਵੇਂ ਹੀ ਦ੍ਰਿੜਤਾ ਦੀ ਆਸ ਕਰਦਾ ਹਾਂ , ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਵੀ ਕਿ ਉਹ ਸਮਝੇ ਕਿ ਮੈਂ ਉਸਨੂੰ ਹਿਫਾਜ਼ਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਲਈ ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸ਼ਖਸ ਹਾਂ . ”
ਸਟਿਚਕਿਨ ਇੱਕ ਡੂੰਘਾ ਸਾਹ ਲੈਂਦੇ ਹੋਏ ਬੈਠ ਗਿਆ , ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਸ਼ਾਦੀਸ਼ੁਦਾ ਜਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਪਤਨੀ ਦੇ ਦਾਇਤਵਾਂ ਬਾਰੇ ਬੇਰੋਕ ਬੋਲਦਾ ਗਿਆ .
