Sunday, September 5, 2010
ਸ਼ਾਮ ਦੇ ਪਲਾਂ ਨੂੰ ਕਵੀ ,ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਅਨੇਕਾਂ ਅਲੰਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਚਿਤਰਿਆ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਕਵਿਤਾ ਵਿੱਚ ਰੱਬ ਘੁਮਿਆਰ ਸ਼ਾਮ ਵੇਲੇ ਧਰਤੀ ਤੇ ਘੁੰਮਦੇ ਚੱਕ ਉੱਤੋਂ ਸੂਰਜ ਦਾ ਭਾਂਡਾ ਉਤਾਰਦਾ ਹੈ, ਕਿਤੇ ਢਲਦਾ ਸੂਰਜ ਘਰਕਦੇ ਘੋੜੇ ਵਾਂਗ ਆਪਣੇ ਪੌੜਾਂ ਨਾਲ ਧੂੜ ਉਡਾਉਂਦਾ ਪੱਛਮ ਦੇ ਪੱਤਣਾਂ ਤੇ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਕਵਿਤਾ ਵਿੱਚ ਸੂਰਜ ਸ਼ਿਵ ਦੇ ਪੁਜਾਰੀ ਵਾਂਗ ਠੀਕਰ ਵਿੱਚ ਦਘਦੇ ਅੰਗਿਆਰੇ ਪਾਈ ਲਿਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜੀ ਬਾਰੇ ਲਿਖੇ ਆਪਣੇ ਮਹਾਂਕਾਵਿ ਦਾ ਆਰੰਭ ਵੀ ਉਹ ਤਲਵੰਡੀ ਦੀ ਸ਼ਾਮ ਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ:
Thursday, September 2, 2010
ਮਹਿੰਗਾਈ ਦੀ ਆੜ ਵਿਚ ਕਿਸਾਨੀ ਤਬਾਹ ਕਰਨ ਦੀ ਤਿਆਰੀ?-ਬਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਰਾਜੇਵਾਲ
ਮਹਿੰਗਾਈ ਸੱਚਮੁੱਚ ਬਹੁਤ ਬੁਰੀ ਚੀਜ਼ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਦੀ ਚਿੰਤਾ ਜਾਂ ਤਾਂ ਰਾਜਨੇਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਇਸ ਤੋਂ ਸਿਆਸੀ ਲਾਹਾ ਲੈਣ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਨਾ ਰਹਿ ਜਾਣ ਜਾਂ ਫਿਰ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿਚ ਵਸਦੇ ਅਜਿਹੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਪੈਸਾ ਬਹੁਤ ਹੈ। ਗਰੀਬ, ਜਿਸ ਦੀ ਜੇਬ ਵਿਚ ਕੁਝ ਨਹੀਂ, ਉਸ ਕੋਲ ਤਾਂ ਮਹਿੰਗਾਈ ਵਿਰੁਧ ਸ਼ੋਰ ਮਚਾਉਣ ਦੀ ਵਿਹਲ ਹੀ ਨਹੀਂ। ਉਹ ਤਾਂ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਵਲੋਂ ਮਹਿੰਗਾਈ ਵਿਰੋਧੀ ਜਲੂਸਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਦਿਹਾੜੀ ਲੈ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇਕੱਠਾਂ ਦੀ ਰੌਣਕ ਵਧਾਉਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅੱਜ ਦੀ ਇਸ ਮਹਿੰਗਾਈ ਵਿਰੋਧੀ ਮੁਹਿੰਮ ਵਿਚ ਮਹਿੰਗਾਈ ਕਿੱਥੋਂ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਹੈ? ਕੇਵਲ ਕਣਕ, ਚਾਵਲ, ਸਬਜ਼ੀਆਂ, ਫਲਾਂ, ਚੀਨੀ ਅਤੇ ਹਰ ਉਸ ਚੀਜ਼ ਤੱਕ ਜੋ ਕਿਸਾਨ ਆਪਣੇ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਪਾਲਣ-ਪੋਸ਼ਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਖੇਤ ਵਿਚ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਮਹਿੰਗਾਈ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਦੀ ਕਾਵਾਂਰੌਲੀ ਕਾਰਨ ਸਰਕਾਰ ਮਹਿੰਗਾਈ ਨੂੰ ਨੱਥ ਪਾਉਣ ਲਈ ਕੁਹਾੜਾ ਕਿਸਾਨ ਉਤੇ ਚਲਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਇਹ ਜਿਣਸਾਂ ਸਸਤੀਆਂ ਰੱਖਣ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਭਾਅ ਖਰਚਿਆਂ ਨਾਲੋਂ ਕਿਤੇ ਘੱਟ ਮਿਥ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇੰਜ ਪੈਂਦੇ ਘਾਟੇ ਕਾਰਨ ਕਿਸਾਨ ਕਰਜ਼ੇ ਦੇ ਜਾਲ ਵਿਚ ਫਸ ਕੇ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀਆਂ ਕਰਨ ਲੱਗੇ ਹਨ।
ਮੈਨੂੰ ਮੇਰੇ ਪੁੱਤਰ ਦੀ ਇਕ ਗੱਲ ਹਰ ਸਮੇਂ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਹੈ ਬਿਲਕੁਲ ਸੱਚ। ਉਸ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਲੋਕ ਪੱਖੇ ਹੇਠ ਬੈਠ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਪੈਸੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜੇਬ ਵਲ ਹੀ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜੋ ਲੋਕ ਏਅਰਕੰਡੀਸ਼ਨ ਕਮਰਿਆਂ ਵਿਚ ਬੈਠ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਮਾਇਆ ਧੱਕੇ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਤਿਜੌਰੀਆਂ ਵਲ ਭੱਜੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕਿਸਾਨ ਅਤੇ ਖੇਤ ਮਜ਼ਦੂਰ ਵਿਚਾਰੇ ਕੜਕਦੀ ਧੁੱਪ ਅਤੇ ਅੰਤਾਂ ਦੇ ਕੱਕਰ ਵਿਚ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਹੱਡ ਤੁੜਾ ਕੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਮਸਾਂ ਮੰਜੇ ਉਤੇ ਡਿੱਗਦੇ ਹਨ। ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਖਜ਼ਾਨਾ ਤਾਂ ਪੱਖੇ ਅਤੇ ਏ.ਸੀ. ਵਿਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੁੱਟ ਕੇ ਲੈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਤਰੋਤਾਜ਼ਾ ਵੀ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮਹਿੰਗਾਈ ਦੀ ਕਾਵਾਂਰੌਲੀ ਪਾ ਕੇ ਸਰਕਾਰੀ ਨੀਤੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਆਪਣੇ ਵਲ ਮੋੜਾ ਦੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।ਮ ਇਹ ਅਸਲੀਅਤ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਪੈਸਾ ਸਰਕਾਰੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ, ਰਾਜਨੇਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਖੇਤੀ ਜਾਂ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਪਾਰ ਜਾਂ ਸਨਅਤ ਵਿਚ ਲੱਗੇ ਲੋਕਾਂ ਕੋਲ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਘਰੀਂ ਜਾਓ ਤਾਂ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸੁੱਖ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਣਗੀਆਂ। ਲੇਅਜ਼ ਕੰਪਨੀ ਦਾ 70 ਗ੍ਰਾਮ ਦਾ ਆਲੂ ਦੇ ਚਿਪਸ ਦਾ ਪੈਕਟ 20 ਰੁਪਏ ਵਿਚ ਖਰੀਦਦੇ ਸਮੇਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਮਹਿੰਗਾਈ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਕਿਸਾਨ ਨੂੰ ਆਲੂਆਂ ਦਾ ਭਾਅ 5 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਮਿਲਣ ਲਗਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਅਸਮਾਨ ਸਿਰ 'ਤੇ ਚੁੱਕ ਲਿਆ। ਹੁਣ ਕਿਸਾਨ ਦਾ ਆਲੂ ਰੁਲਣ ਲੱਗਾ ਹੈ ਪਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਇਸ ਦੀ ਚਿੰਤਾ ਨਹੀਂ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕਿਸਾਨ ਲਈ ਕਣਕ ਦੇ ਭਾਅ ਵਿਚ ਕੇਵਲ 20 ਰੁਪਏ ਕੁਇੰਟਲ ਦਾ ਵਾਧਾ ਕਰਕੇ ਇਸ ਦਾ ਭਾਅ 1100 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ ਮਿਥ ਦਿੱਤਾ। ਹਾਏ ਰੱਬਾ, ਮਹਿੰਗਾਈ ਹੋ ਗਈ। ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਘਰ 35 ਰੁਪਏ ਤੋਂ 50 ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੇ 400 ਗ੍ਰਾਮ ਦੇ ਬਿਸਕੁਟਾਂ ਦੇ ਪੈਕਟਾਂ ਦੀ ਕੋਈ ਕਮੀ ਨਹੀਂ ਜੋ 80 ਰੁਪਏ ਤੋਂ 150 ਰੁਪਏ ਕਿਲੋ ਵਿਕਦੇ ਹਨ। 390 ਗਰਾਮ ਦੀ ਬ੍ਰੈਡ 15 ਰੁਪਏ ਅਰਥਾਤ 3800 ਰੁਪਏ ਕੁਇੰਟਲ ਤਾਂ ਕੋਈ ਮਹਿੰਗੀ ਨਹੀਂ, ਕਿਸਾਨ ਨੂੰ ਕੁਇੰਟਲ ਕਣਕ 1100 ਰੁਪਏ ਦੇਵੇ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਮਹਿੰਗੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ 'ਭਲੇਮਾਣਸਾਂ' ਦੀ ਸਨਅਤ ਸਾਡੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਦੂਸ਼ਿਤ ਭਾਵੇਂ ਕਰੀ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨ ਕੈਂਸਰ ਦੀ ਮਾਰ ਹੇਠ ਆ ਜਾਣ ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 15 ਰੁਪਏ ਦੀ ਬਿਸਲੇਰੀ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਬੋਤਲ ਖਰੀਦਣ ਵਿਚ ਕੋਈ ਮਹਿੰਗਾਈ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ। ਪੈਸੇ ਵਾਲੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਘਰਾਂ ਵਿਚ ਜਾਓ ਤਾਂ ਮਾਜ਼ਾ, ਸੇਬ ਜਾਂ ਲੀਚੀ ਦਾ ਜੂਸ ਆਮ ਮਹਿਮਾਨ ਨਿਵਾਜ਼ੀ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ 50 ਤੋਂ 80 ਰੁਪਏ ਲਿਟਰ ਵਿਕਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂ ਕਿ ਇਸ ਵਿਚ ਜੂਸ ਵੀ 25 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਵਧ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਮਹਿੰਗਾਈ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ, ਅਜਿਹਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਸਾਨੂੰ ਸਾਰੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਪਏਗਾ ਕਿ ਅਸਲੀਅਤ ਕੀ ਹੈ। ਚੀਨੀ ਮਹਿੰਗੀ ਕਿਉਂ ਹੋਈ? ਪੰਜ ਕੁ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਗੰਨੇ ਦੀ ਫਸਲ ਹੇਠ 2 ਲੱਖ 40 ਹਜ਼ਾਰ ਹੈਕਟੇਅਰ ਰਕਬਾ ਸੀ। ਇਕ ਪਾਸੇ ਗੰਨੇ ਦਾ ਭਾਅ ਘਾਟੇਵੰਦਾ, ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਖੰਡ ਮਿੱਲਾਂ ਦੀ ਅੰਨ੍ਹੀ ਲੁੱਟ ਨੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦਾ ਗੰਨੇ ਵਲੋਂ ਮੂੰਹ ਮੋੜ ਦਿੱਤਾ। ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਗੰਨਾ ਪੁੱਟ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਇਸ ਦਾ ਰਕਬਾ ਘਟ ਕੇ ਕੇਵਲ 40 ਹਜ਼ਾਰ ਹੈਕਟੇਅਰ ਰਹਿ ਗਿਆ। ਇਸ ਸਾਲ ਪੂਰੇ ਜ਼ੋਰ ਨਾਲ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾ ਕੇ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਗੰਨਾ ਬਿਜਾਇਆ ਹੈ ਜੋ 60 ਕੁ ਹਜ਼ਾਰ ਹੈਕਟੇਅਰ ਵਿਚ ਹੀ ਲੱਗਾ ਹੈ। ਇਹੋ ਹਾਲ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਬਾਕੀ ਰਾਜਾਂ ਦਾ ਹੋਇਆ। ਜੇ ਗੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਚੀਨੀ ਕਿੱਥੋਂ ਆਵੇਗੀ? ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੀ ਖੇਤੀ ਬਹੁਤ ਮਹਿੰਗੀ ਅਤੇ ਸਖਤ ਮਿਹਨਤ ਵਾਲੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। 2007-08 ਤੋਂ ਕਿਸਾਨ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਭਾਅ ਘੱਟ ਮਿਲਣ ਕਾਰਨ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਹੇਠ ਵੀ ਰਕਬਾ ਘਟਣ ਲੱਗਾ ਹੈ। ਇਹ 2008-09 ਵਿਚ ਦਸ ਹਜ਼ਾਰ ਹੈਕਟੇਅਰ ਘਟਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਵੇਲੇ ਵੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦਾ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਤੋਂ ਮੋਹ ਭੰਗ ਹੋਇਆ ਪਿਆ ਹੈ। ਨਰੇਗਾ ਯੋਜਨਾ ਕਾਰਨ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਦੇ ਰੇਟ ਦੁੱਗਣੇ-ਤਿੱਗਣੇ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੀ ਮਹਿੰਗਾਈ ਦੇ ਰਾਮਰੌਲੇ ਕਾਰਨ ਕਿਸਾਨ ਇਧਰੋਂ ਮੂੰਹ ਮੋੜ ਰਹੇ ਹਨ। ਖਰਚੇ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ। ਖਾਦਾਂ, ਕੀੜੇਮਾਰ ਦਵਾਈਆਂ, ਡੀਜ਼ਲ, ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਅਤੇ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਵੀ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।
ਖੇਤੀ ਇਕ ਵਪਾਰਕ ਕਿੱਤਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਹੁਣ ਬਹੁਤੀ ਦੇਰ ਘਾਟੇ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਚਲਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਜੇ ਕੁਝ ਖਾਣਾ ਹੈ ਤਾਂ ਖਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਵਸਤਾਂ ਦਾ ਵਾਜਬ ਮੁੱਲ ਦੇਣਾ ਹੀ ਪਵੇਗਾ। ਸਰਕਾਰ ਸਸਤਾ ਅਨਾਜ ਦੇਣ ਲਈ ਇਕ ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵਧ ਦੀ ਸਬਸਿਡੀ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਖਾਦਾਂ ਉਤੇ ਮਿਲਦੀ ਸਬਸਿਡੀ ਬਿਲਕੁਲ ਬੰਦ ਕਰਕੇ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸ ਖਾਤੇ ਵਿਚ ਆਪਣਾ ਇਕ ਲੱਖ ਸਤਾਰਾਂ ਹਜ਼ਾਰ ਕਰੋੜ ਬਚਾ ਲਿਆ ਹੈ। ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਖਾਦਾਂ ਆਦਿ ਖਰੀਦਣ ਲਈ ਖਾਦ ਸਨਅਤ ਦੇ ਰਹਿਮ ਉਤੇ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਮਹੀਨਾ ਪਹਿਲਾਂ ਡੀ.ਏ.ਪੀ. ਖਾਦ 60 ਰੁਪਏ ਅਤੇ ਯੂਰੀਆ 53 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ ਮਹਿੰਗੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਹੋਰ ਵੀ ਵਧਣ ਦੀ ਆਸ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਡੀਜ਼ਲ ਦੇ ਰੇਟ ਵਧਾਏ ਅਤੇ ਹੁਣ ਫਿਰ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ 'ਚ ਹੈ। ਮੋਬਲ ਆਇਲ 15 ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ 12 ਰੁਪਏ ਲਿਟਰ ਮਹਿੰਗਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਝੋਨਾ ਲਾਉਣ ਦੀ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਜੋ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ 700 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ ਸੀ, ਇਸ ਸਾਲ ਵਧ ਕੇ 1500 ਰੁਪਏ ਤੋਂ 2500 ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਝੋਨੇ ਦਾ ਭਾਅ ਜੋ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਸਮੇਤ ਬੋਨਸ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, 'ਮਹਿੰਗਾਈ ਵਿਰੋਧੀਆਂ' ਤੋਂ ਡਰ ਕੇ ਇਸ ਸਾਲ ਵੀ ਉਹੋ ਭਾਅ ਮਿਥ ਦਿੱਤਾ। ਕਿੰਨੀ ਦੇਰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਕੋਲੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਜਿਣਸਾਂ ਲੁੱਟੋਗੇ? ਹਰ ਕੋਈ ਜਾਣਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸਾਲ ਵਾਂਗ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਵੀ ਬਹੁਤ ਗਰਮੀ ਪਈ ਸੀ ਤੇ ਮੀਂਹ ਘੱਟ ਪਿਆ ਸੀ। ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਸਰਕਾਰ ਝੋਨੇ ਦੀ ਫਸਲ ਪਾਲਣ ਲਈ ਪੰਜ ਜਾਂ ਛੇ ਘੰਟੇ ਤੋਂ ਵਧ ਬਿਲਕੁਲ ਬਿਜਲੀ ਨਾ ਦੇ ਸਕੀ। ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਝੋਨੇ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਕੁੱਲ 1800 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਵਾਧੂ ਡੀਜ਼ਲ ਫੂਕਿਆ, ਵਾਧੂ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਦਾ ਖਰਚਾ ਝੱਲਿਆ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਅੰਨ ਭੰਡਾਰ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਘਟਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ। ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਮਾਰਕੀਟ ਫੀਸ, ਪੇਂਡੂ ਵਿਕਾਸ ਫੰਡ ਅਤੇ ਖਰੀਦ ਟੈਕਸ ਵਿਚ ਅਰਬਾਂ ਰੁਪਏ ਆਮਦਨ ਵਧੀ। ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਇਸ ਵਾਧੂ ਖਰਚੇ ਲਈ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪੈਕੇਜ ਦੀ ਮੰਗ ਰੱਖੀ। ਹੁਣ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਤਾਂ 800 ਕਰੋੜ
ਰੁਪਏ ਮਨਜ਼ੂਰ ਕਰਕੇ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਅਦਾ ਵੀ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਪਰ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਹੱਕੀ ਮਿਹਨਤ ਦਾ ਇਹ ਪੈਸਾ ਕਿਸਾਨਾਂ ਵਿਚ ਵੰਡਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਜੋ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੀ ਝੋਨੇ ਦੀ ਫਸਲ ਉਤੇ 57 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਇਸ ਦੇ ਸਬੂਤ ਮੌਜੂਦ ਹਨ। ਕਿਧਰ ਜਾਏ ਕਿਸਾਨ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਹਰ ਕੋਈ ਮੂੰਹ ਮਾਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਵਿਕਾਸ ਦਰ 7.8 ਫੀਸਦੀ
ਹੈ, ਜਦ ਕਿ ਸਨਅਤ ਅਤੇ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਇਹ 10 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਵਧ ਗਈ ਹੈ ਜਦ ਕਿ ਖੇਤੀ ਦੀ ਵਿਕਾਸ ਦਰ ਕੇਵਲ 0.2 ਫੀਸਦੀ ਹੀ ਹੈ। ਖੇਤੀ ਵਿਚੋਂ ਸਾਡੀ ਕੁੱਲ ਆਬਾਦੀ ਦਾ 70 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਵਧ ਹਿੱਸਾ ਰੋਟੀ-ਰੋਜ਼ੀ ਕਮਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵੇਲੇ ਮੁੱਠੀ ਭਰ ਰਾਜਨੇਤਾ,
ਅਫਸਰਸ਼ਾਹੀ, ਸਨਅਤਕਾਰ ਅਤੇ ਅਮੀਰ ਲੋਕਾਂ ਵਲ ਸੇਧਤ ਨੀਤੀਆਂ ਹੀ ਘੜੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਅਮੀਰ ਹੋਰ ਅਮੀਰ ਅਤੇ ਗਰੀਬ ਹੋਰ ਗਰੀਬ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਦਾ 90 ਫੀਸਦੀ ਭਾਗ, ਜੋ ਅੱਜ ਵੀ ਗੁਰਬਤ ਨਾਲ ਲੜ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਉਸ ਵਲ ਕੋਈ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ। ਜਿਵੇਂ ਧਨਾਢ ਲੋਕ ਹਰ ਕਿੱਤੇ ਉਤੇ ਕਾਬਜ਼ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਮ ਆਦਮੀ ਮਾਯੂਸ ਹੈ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਬਹੁਤੀ ਦੇਰ ਨਹੀਂ ਚੱਲਣੀ। ਮਹਿੰਗਾਈ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ। ਪਰ ਮਹਿੰਗਾਈ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਪਏਗਾ ਕਿ ਜੇਕਰ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਲੋਕਪੱਖੀ ਨਾ ਰਹੀਆਂ, ਜੋ ਅੱਜ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਨਹੀਂ ਵਿਨਾਸ਼ ਹੀ ਹੋਵੇਗਾ। ਕੀਮਤਾਂ ਦਾ ਭਾਂਡਾ ਕੇਵਲ ਕਿਸਾਨਾਂ ਸਿਰ ਨਾ ਭੰਨੋ। ਵਿਗਿਆਨਕ ਸੋਚ ਅਪਣਾਓ। ਦੇਸ਼ ਤਰੱਕੀ ਤਾਂ ਹੀ ਕਰੇਗਾ, ਜੇਕਰ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਆਬਾਦੀ, ਕਿਸਾਨ ਅਤੇ ਮਜ਼ਦੂਰ ਰੱਜ ਕੇ ਰੋਟੀ ਖਾਣਗੇ। ਇਸ ਮਹਿੰਗਾਈ ਲਈ ਸਰਕਾਰੀ ਨੀਤੀਆਂ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹਨ। ਪਰ ਇਸ ਰਾਮਰੌਲੇ ਦੀ ਸਜ਼ਾ, ਘੱਟ ਭਾਅ ਮਿਥ ਕੇ ਮਹਿੰਗਾਈ ਉਤੇ ਕਾਬੂ ਪਾਉਣ ਲਈ, ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਕਿਸਾਨੀ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣਾ ਅਤੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
Wednesday, September 1, 2010
ਖੂਨ ਦੀ ਖਿਚ ਦੀ ਪੁਕਾਰ -ਸ਼ੀਬਾ ਚੀਮਾ
ਅੱਜ ਮੈਨੂੰ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਮਗਰੋਂ ਮੇਰੇ ਆਪਣੇ ਖ਼ੂਨ ਵਾਜ ਮਾਰੀ ਏ .ਅੱਜ ਮੇਰੀ ਤਾਇਆ ਜੀ ਹਰਕੀਰਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਜੋ ਅਮਰੀਕਾ ਕੈਲੀਫ਼ੋਰਨੀਆ ਰਹਿੰਦੇ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ਼ ਟੈਲੀਫ਼ੋਨ ਤੇ ਗੱਲ ਹੋਈ .ਮੇਰੀ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਦੀ ਕੋਈ ਹੱਦ ਨਹੀਂ ਸੀ .ਮੇਰੇ ਪੈਰ ਜ਼ਮੀਨ ਤੇ ਨਹੀਂ ਸਨ ਲੱਗ ਰਹੇ. ਮੈਂ ਚਾਈਂ ਚਾਈਂ ਸਾਰੇ ਘਰ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅੱਜ ਮੈਨੂੰ ਤਾਇਆ ਜੀ ਦਾ ਫ਼ੋਨ ਆਇਆ ਏ. ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਦੇ ਮਾਰੇ ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਦੇ ਅੱਥਰੂ ਨਿਕਲ ਆਏ .ਮੇਰਾ ਇਹ ਹਾਲ ਸੀ ਕਿ ਮੇਰੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਲੂੰ ਖੜੇ ਹੋ ਗਏ ਤੇ ਆਪਣੀ ਇਹ ਹਾਲਤ ਦੱਸਣ ਲਈ ਮੇਰੇ ਕੋਲ਼ ਲਫ਼ਜ਼ ਅੱਖਰ ਨਹੀਂ ਸਨ. ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਚੋਂ ਮੁੜ ਮੁੜ ਕੇ ਇਕ ਈ ਦੁਆ ਨਿਕਲਦੀ ਸੀ ਕਿ ਸਭ ਦੇ ਵਿਛੜੇ ਮਿਲ ਜਾਣ. ਮੈਂ ਇਹ ਕਦੇ ਸੋਚਿਆ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਮੇਰੀ ਆਵਾਜ਼ ਤੇ ਕੋਈ ਮੈਨੂੰ ਪੁੱਛੇਗਾ ਤੇ ਮੇਰੇ ਲਿਖੇ ਲਫ਼ਜ਼ਾਂ ਵਿਚ ਏਨੀ ਤਾਕਤ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ ਇਹ ਮੈਨੂੰ ਮੁੱਦਤਾਂ ਦੇ ਵਿਛੜੇ ਸੱਜਣ ਮਿਲਾ ਦੇਣਗੇ. ਮੇਰੇ ਪੜ੍ਹਨ ਵਾਲੇ ਹੈਰਾਨ ਹੋਣਗੇ ਕਿ ਇਹ ਕਿਹੜਾ ਖ਼ਾਸ ਫ਼ੋਨ ਸੀ ਜਿਹਦੇ ਨਾਲ਼ ਮੈਨੂੰ ਏਨੀ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਹੋਈ ਕਿ ਮੈਂ ਦੱਸ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ।ਅਸਲ ਵਿਚ ਇਹਦੇ ਪਿੱਛੇ ਇਕ ਪੂਰੀ ਕਹਾਣੀ ਏ । ਤਾਇਆ ਜੀ ਹਰਕੀਰਤ ਸਿੰਘ ਮੇਰੇ ਪਿਓ ਦੇ ਸਕੇ ਮਾਮੇ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਨੇਂ । ਵੰਡ ਨਾਲ਼ ਸਾਡਾ ਖ਼ਾਨਦਾਨ ਵੀ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ. ਅਸੀਂ ਮੁਸਲਮਾਨ ਹੋਣ ਪਾਰੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਰਹਿ ਗਏ ਤੇ ਮੇਰੇ ਅੱਬਾ ਜੀ ਦੇ ਬਾਕੀ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਜੋ ਸਿੱਖ ਸਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਜੜ ਪੁੱਜੜ ਕੇ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਜਾਣਾ ਪਿਆ . ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਹਰਕੀਰਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਤੇ ਮੇਰੇ ਅੱਬਾ ਜੀ ਦੇ ਸਕੇ ਮਾਮਾ ਜੀ ਵੀ ਸਨ ।
ਮੇਰੀ ਤਾਇਆ ਜੀ ਨਾਲ਼ ਏਸ ਗੱਲਬਾਤ ਹੋਣ ਦਾ ਸਫ਼ਰ ਬਹੁਤ ਲੰਮਾ ਏ । ਇਹਦੇ ਵਿਚ ਮੇਰੇ ਆਪਣੇ ਲਿਖੇ ਲਫ਼ਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਵੱਖ ਇੰਟਰਨੈੱਟ, ਸਾਂਝਾ ਪੰਜਾਬ , ਅਜੀਤ ਵੀਕਲੀ ਅਮਰੀਕਾ, ਗੁਲਸ਼ਨ ਦਿਆਲ ਤੇ ਹਰਿੰਦਰ ਅਟਵਾਲ ਦਾ ਬਹੁਤ ਹਿੱਸਾ ਏ । ਹੋਇਆ ਇੰਜ ਜੇ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਰਾਹੀਂ ਮੇਰਾ ਸਾਂਝਾ ਪੰਜਾਬ ਨਾਲ਼ ਮੇਲ਼ ਹੋਇਆ. ਮੈਂ ਸਾਂਝਾ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਪੜ੍ਹੀਆਂ ਤੇ ਮੇਰਾ ਦਿਲ ਵੀ ਕੀਤਾ ਕਿ ਮੈਂ ਸਾਂਝਾ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਕੁਝ ਲਿਖਾਂ . ਮੈਂ ਇਕ ਲੇਖ ਲਿਖਿਆ ਜੋ ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਪੰਜਾਬੀ ਬਾਰੇ ਸੀ .ਇਹ ਲੇਖ ਸਾਂਝਾ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਛਪ ਗਿਆ ਤੇ ਲੋਕਾਂ ਬਹੁਤ ਪਸੰਦ ਕੀਤਾ ਏਸ ਮਗਰੋਂ ਮੇਰਾ ਇਹ ਲੇਖ ਅਜੀਤ ਵੀਕਲੀ ਵਿਚ ਵੀ ਛਪ ਗਿਆ ਤੇ ਅਜੀਤ ਵੀਕਲੀ ਦੇ ਪੜ੍ਹਨ ਵਾਲਿਆਂ ਵੀ ਇਹਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਸੰਦ ਕੀਤਾ । ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਨਾਲ਼ ਪਿਆਰ ਤੇ ਮੇਰੇ ਪੜ੍ਹਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਨਿੱਘੇ ਪਿਆਰ ਰਾਹੀਂ ਮੈਨੂੰ ਬਹੁਤ ਹਿੰਮਤ ਮਿਲੀ ਤੇ ਮੈਂ ਇਕ ਹੋਰ ਲੇਖ '' ਬੂਹੇ ਕਦੇ ਤੇ ਖੁੱਲਣਗੇ '' ਲਿਖਿਆ.ਏਸ ਵਿਚ ਮੈਂ ਮਜ਼ਹਬ ਦੀ ਬੁਨਿਆਦ ਉੱਤੇ ਵੰਡੇ ਆਪਣੇ ਖ਼ਾਨਦਾਨ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ. ਏਸ ਲੇਖ ਵਿਚ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਰਹਿੰਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਤਾਇਆ ਜੀ ਹਰਕੀਰਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਵੀ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਪਈ ਉਹ ਅਮਰੀਕਾ ਰਹਿੰਦੇ ਨੇਂ ਤੇ ਮੇਰਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਦਿਲ ਕਰਦਾ ਪਰ ਮੈਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਤੇ ਪੱਤੇ ਦਾ ਇਲਮ ਨਹੀਂ ਏ .ਮੇਰਾ ਇਹ ਲੇਖ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਤੇ ਸਾਂਝਾ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਛਪਣ ਮਗਰੋਂ ਅਜੀਤ ਵੀਕਲੀ ਵਿਚ ਵੀ ਛਪ ਗਿਆ । ਅਜੀਤ ਵੀਕਲੀ ਦੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਐਡੀਸ਼ਨਾ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਐਡੀਸ਼ਨ ਕੈਲੀਫ਼ੋਰਨਿਆ ਤੋਂ ਵੀ ਛਪਦਾ ਏ. ਏਸ ਐਡੀਸ਼ਨ ਵਿਚ ਮੇਰਾ ਇਹ ਲੇਖ ਮੇਰੀ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਦੀ ਦੋਸਤ ਤੇ ਸਾਂਝਾ ਪੰਜਾਬ ਬਰਾਦਰੀ ਦੀ ਪੱਕੀ ਮੈਂਬਰ ਤੇ ਲਿਖਾਰੀ ਗੁਲਸ਼ਨ ਦਿਆਲ ਨੇ ਵੀ ਪੜ੍ਹਿਆ. ਉਹਨੂੰ ਮੇਰਾ ਇਹ ਲੇਖ ਬਹੁਤ ਚੰਗਾ ਲੱਗਾ ਤੇ ਉਹਨੇ ਆਪਣਿਆਂ ਦੋਸਤਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਲੇਖ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਕਿਹਾ. ਉਹਦੀਆਂ ਦੋਸਤਾਂ ਵਿਚੋਂ ਉਹਦੀ ਇਕ ਬਹੁਤ ਪੱਕੀ ਸਹੇਲੀ ਹਰਿੰਦਰ ਅਟਵਾਲ ਵੀ ਏ ਜੋ ਲਾਸ ਐਂਜਲਸ ਰਹਿੰਦੀ ਏ .ਜਦੋਂ ਹਰਿੰਦਰ ਅਟਵਾਲ ਮੇਰੇ ਲੇਖ ਵਿਚ ਤਾਇਆ ਜੀ ਹਰਕੀਰਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਪੜ੍ਹਿਆ ਤੇ ਉਹਦੇ ਕੰਨ ਖੜੇ ਹੋਏ. ਉਹ ਤਾਇਆ ਜੀ ਹਰਕੀਰਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਜਾਣਦੀ ਸੀ। ਅਸਲ ਵਿਚ ਹਰਿੰਦਰ ਅਟਵਾਲ ਜੀ ਮੇਰੇ ਤਾਇਆ ਜੀ ਦੀ ਧੀ ਤੇ ਮੇਰੀ ਕਜ਼ਨ ਦੀ ਮਾਸੀ ਸੱਸ ਏ.ਹਰਿੰਦਰ ਇਹ ਗੱਲ ਗੁਲਸ਼ਨ ਦਿਆਲ ਨਾਲ਼ ਕੀਤੀ ਤੇ ਗੁਲਸ਼ਨ ਮੈਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਇਹ ਸੁਣ ਕੇ ਤੇ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਨਾਲ਼ ਮੇਰਾ ਬੁਰਾ ਹਾਲ ਹੋ ਗਿਆ ਤੇ ਸਾਰੀ ਰਾਤ ਨੀਂਦ ਨਾ ਆਈ. ਹੁਣ ਮੇਰਾ ਹਰਿੰਦਰ ਦੀ ਦੋਸਤ ਬਣਨ ਨੂੰ ਦਿਲ ਕੀਤਾ ਤੇ ਮੇਰੀ ਇਹ ਖ਼ਵਾਹਿਸ਼ ਛੇਤੀ ਈ ਪੂਰੀ ਹੋ ਗਈ ਤੇ ਗੁਲਸ਼ਨ ਦਿਆਲ ਰਾਹੀਂ ਮੇਰੀ ਹਰਿੰਦਰ ਨਾਲ਼ ਪੱਕੀ ਦੋਸਤੀ ਹੋ ਗਈ. ਹੁਣ ਮੇਰਾ ਛੇਤੀ ਤੋਂ ਛੇਤੀ ਤਾਇਆ ਜੀ ਨਾਲ਼ ਗੱਲ ਕਰਨ ਨੂੰ ਦਿਲ ਕਰਦਾ ਸੀ. ਮੈਂ ਹਰਿੰਦਰ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਟੈਲੀਫ਼ੋਨ ਨੰਬਰ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਹ ਮੇਰਾ ਨੰਬਰ ਛੇਤੀ ਤੋਂ ਛੇਤੀ ਤਾਇਆ ਜੀ ਨੂੰ ਪਹੁੰਚਾ ਦੇਣ. ਹਰਿੰਦਰ ਏਸ ਗੱਲ ਦਾ ਮੇਰੇ ਨਾਲ਼ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਫੇਰ ਹਰਿੰਦਰ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੇਰਾ ਨੰਬਰ ਦਿੱਤਾ ਸਗੋਂ ਨਾਲ਼ ਅਜੀਤ ਦੇ ਉਹ ਸਾਰੇ ਅਖ਼ਬਾਰ ਜਿੰਨਾਂ ਵਿਚ ਮੇਰੇ ਲੇਖ ਛਪੇ ਸਨ ਲੱਭ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਹੁੰਚਾ ਦਿੱਤੇ। ਜਦ ਮੈਂ ਹਰਿੰਦਰ ਨੂੰ ਫ਼ੋਨ ਨੰਬਰ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਏਸ ਮਗਰੋਂ ਮੇਰੇ ਦੋ ਹਫ਼ਤੇ ਬੜੇ ਔਖੇ ਤੇ ਡਾਢੇ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਵਿਚ ਲੰਘੇ । ਫਿਰ ਉਹ ਦਿਨ ਵੀ ਆ ਗਿਆ । ਇਕ ਦਿਨ ਟੈਲੀਫ਼ੋਨ ਦੀ ਘੰਟੀ ਵੱਜੀ ਤੇ ਮੈਂ ਬੜੇ ਧੁੜਕੂ ਨਾਲ਼ ਫ਼ੋਨ ਚੁੱਕਿਆ ਤੇ ਅੱਗੋਂ ਤਾਇਆ ਜੀ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਸੀ : ''ਸ਼ੀਬਾ ਪੁੱਤਰ ਕੀ ਹਾਲ ਏ '' ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਨਾਲ਼ ਮੇਰੇ ਕੋਲੋਂ ਗੱਲ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਹੋ ਰਹੀ। ਫੇਰ ਅਸੀਂ ਇਕ ਦੂਜੇ ਦਾ ਹਾਲ ਚਾਲ ਪੁੱਛਿਆ ਕਈ ਗੱਲਾਂ ਐਸੀਆਂ ਸਨ ਜਿਹੜੀਆਂ ਮੈਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਨਾਲ਼ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਰ ਸਕਦੀ ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ਼ ਕੀਤੀਆਂ ਤੇ ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਕੂਨ ਮਿਲਿਆ. ਤਾਇਆ ਜੀ ਮੇਰੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਦੀ ਬਹੁਤ ਤਾਰੀਫ਼ ਕੀਤੀ ਤੇ ਮੇਰਾ ਹੌਸਲਾ ਵਧਾਇਆ ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਕਿਹਾ : '' ਪੁੱਤਰ ਤੂੰ ਲਿਖਣਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣਾ ਏ '' ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਸੁਣ ਕੇ ਕਿਹਾ : '' ਤਾਇਆ ਜੀ ਮੈਂ ਲਿਖਣਾ ਕਿਵੇਂ ਛੱਡ ਸਕਦੀ ਆਂ ਇਸੇ ਲਿਖਾਈ ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ਼ ਮਿਲਾਇਆ ਏ'' ਫਿਰ ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਿਆ ਤੇ ਕਈ ਹੋਰ ਗੱਲਾਂ ਵੀ ਕੀਤੀਆਂ।
.ਤਾਇਆ ਜੀ ਪਹਿਲੇ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ ਫਿਰ ਉਹ ਬਹੁਤ ਵਰ੍ਹੇ ਪਹਿਲਾਂ ਅਮਰੀਕਾ ਜਾ ਕੇ ਵੱਸ ਗਏ । ਜਦੋਂ ਮੇਰੇ ਦਾਦਾ ਜੀ ਜੀਂਦੇ ਸਨ ਤੇ ਤਾਇਆ ਜੀ ਇਕ ਦੋ ਵਾਰ ਸਾਡੇ ਘਰ ਆਏ ਤੇ ਸਭ ਨੂੰ ਚਾਮਲ ਚੜ੍ਹ ਗਏ ਘਰ ਵਿਚ ਹਰ ਵੇਲੇ ਇੰਝ ਲਗਦਾ ਹੀ ਜਿਵੇਂ ਮੇਲਾ ਲੱਗਾ ਹੋਵੇ । ਮੈਨੂੰ ਯਾਦ ਏ ਪਈ ਜਦੋਂ ਤਾਇਆ ਜੀ ਦੇ ਵਾਪਸ ਜਾਣ ਦਾ ਵੇਲ਼ਾ ਆਉਂਦਾ ਸੀ ਤੇ ਮੇਰੇ ਦਾਦਾ ਜੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅੱਥਰੂਆਂ ਨਾਲ਼ ਵਿਦਾ ਕਰਦੇ ਸਨ । ਇਹੋ ਜਿਹੇ ਸਾਡੇ ਕਈ ਹੋਰ ਵੀ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਅਸੀਂ ਸਿਰਫ਼ ਸੁਣਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ਪਰ ਦੇਖ ਨਹੀਂ ਸਕੇ। ਮੇਰੇ ਦਾਦਾ ਦਾਦੀ ਨੂੰ ਉਹ ਸਾਰੇ ਲੋਗ ਬਹੁਤ ਯਾਦ ਆਂਦੇ ਸਨ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲ ਨਹੀਂ ਸਨ ਸਕਦੇ । ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਸਾਡਾ ਸਿੱਖ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਤੋਂ ਮਿਲਣ ਲਈ ਸਾਡੇ ਘਰ ਆਉਂਦਾ ਸੀ ਤੇ ਫਿਰ ਉਹ ਸਾਡੇ ਘਰੋਂ ਇੰਜ ਵਾਪਸ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਜਿਵੇਂ ਪ੍ਰਦੇਸ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ ਤੇ ਸਾਡੇ ਦਿਲ ਤੇ ਜੋ ਗੁਜ਼ਰਦੀ ਸੀ ਇਹਨੂੰ ਲਫ਼ਜ਼ਾਂ ਰਾਹੀਂ ਬਿਆਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ. ਇੰਝ ਲਗਦਾ ਸੀ ਕਿ ਜਿਵੇਂ ਕਿਸੇ ਨੇ ਜਿਸਮ ਚੋਂ ਸਾਰਾ ਖ਼ੂਨ ਕੱਢ ਲਿਆ ਹੋਵੇ । ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਰਦੇਸੀ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕਹਿ ਸਕਦੀ ਕਿ ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਆਪਣਾ ਪੰਜਾਬ ਸੀ ਤੇ ਉਹ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਵੰਡ ਵੇਲੇ ਇਥੋਂ ਜਾਣ ਤੇ ਮਜਬੂਰ ਹੋ ਗਏ ਸਨ । ਪਰ ਜਾਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਤੇ ਵਾਪਸ ਆਪਣੇ ਕਬੀਲੇ ਵਿਚ ਜਾਣਾ ਈ ਹੁੰਦਾ ਏ ਤੇ ਸਾਡੇ ਇਹ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਜਦੋਂ ਵਾਪਸ ਜਾਂਦੇ ਸਨ ਤੇ ਅਸੀਂ ਫਿਰ ਮਿਲਣ ਦੀ ਆਸ ਨਾਲ਼ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਿਦਾ ਕਰਦੇ ਸਾਂ ਜਦੋਂ ਮੇਰੇ ਬਾਪੂ ਜ਼ਿੰਦਾ ਸਨ ਤੇ ਆਪਣੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਿੱਖ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚ ਠੰਢੇ ਸਾਹ ਭਰਦੇ ਨਾਲੇ ਅੱਥਰੂ ਵਹਾਂਦੇ ਸਨ । ਫਿਰ ਮੇਰੇ ਅੱਬਾ ਜੀ ਨੂੰ ਕੈਂਸਰ ਹੋ ਗਿਆ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਚੋਖੀ ਵਿਗੜ ਗਈ ਮੈਨੂੰ ਅੱਜ ਵੀ ਯਾਦ ਏ ਪਈ ਜਦੋਂ ਅੱਬਾ ਜੀ ਨੂੰ ਡਾਕਟਰਾਂ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵੀਰ ਬਹੁਤ ਯਾਦ ਆਏ ਮੈਨੂੰ ਅੱਜ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲਫ਼ਜ਼ ਯਾਦ ਨੇ : '' ਮੇਰਾ ਦਿਲ ਕਰਦਾ ਏ ਮੈਂ ਹਰਕੀਰਤ ਦੇ ਕੋਲ਼ ਚਲਾ ਜਾਵਾਂ ਓਥੇ ਮੇਰਾ ਇਲਾਜ ਵੀ ਸਹੀ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ਨਾਲ਼ ਉਹਨੂੰ ਮਿਲ ਵੀ ਲਵਾਂਗਾ'' ਮੇਰੇ ਅੱਬਾ ਜੀ ਆਪਣੀ ਇਹ ਖ਼ਵਾਹਿਸ਼ ਆਪਣੇ ਨਾਲ਼ ਈ ਲੈ ਕੇ ਤੁਰ ਗਏ । ਮੈਂ ਹੁਣ ਸੋਚਦੀ ਹਾਂ ਪਈ ਇਨਸਾਨ ਭਾਂਵੇਂ ਕਿੱਥੇ ਵੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੋਵੇ ਔਖੇ ਵੇਲੇ ਆਪਣੇ ਈ ਯਾਦ ਆਉਂਦੇ ਨੇ ।
ਅੱਜ ਤਾਇਆ ਜੀ ਹਰਕੀਰਤ ਸਿੰਘ ਨਾਲ਼ ਗੱਲ ਕਰ ਕੇ ਮੈਨੂੰ ਇਸੇ ਤਰਾਂ ਦੀ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਹੋ ਰਹੀ ਏ ਜਿਵੇਂ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਅੱਬਾ ਜੀ ਨਾਲ਼ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਹੋਵੇ ਤੇ ਕਦੇ ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਇੰਜ ਲਗਦੀ ਏ ਜਿਵੇਂ ਮੇਰੇ ਅੱਬਾ ਜੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲ ਕੇ ਹੁੰਦੀ ਸੀ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਕੂਨ ਮਿਲਦਾ ਸੀ .ਤਾਇਆ ਜੀ ਨਾਲ਼ ਗੱਲ ਕਰ ਕੇ ਮੈਨੂੰ ਇੰਜ ਲੱਗਾ ਜਿਵੇਂ ਮੇਰੇ ਅੰਦਰ ਮੇਰੇ ਅੱਬਾ ਜੀ ਦੀ ਰੂਹ ਆ ਗਈ ਹੋਵੇ ਤੇ ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਤੇ ਰੂਹ ਨੂੰ ਉਸੇ ਤਰਾਂ ਸਕੂਨ ਮਿਲਿਆ ਜਿਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਸੀ । ਭਾਵੇਂ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਸੌ ਮਜ਼ਹਬਾਂ ਤੇ ਦੇਸਾਂ ਵਿਚ ਵੰਡ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ ਪਰ ਖ਼ੂਨ ਖ਼ੂਨ ਈ ਰਹਿੰਦਾ ਏ .ਇਹ ਸੋਚ ਕੇ ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਚੋਂ ਆਵਾਜ਼ ਆ ਰਹੀ ਏ ਤੇ ਨਾਲ਼ ਮੈਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਆਵਾਜ਼ ਸਿਰਫ਼ ਮੇਰੇ ਇਕੱਲੇ ਦਿਲ ਚੋਂ ਨਹੀਂ ਨਿਕਲ ਰਹੀ ਸਗੋਂ ਹੋਰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਵਿਚੋਂ ਆ ਰਹੀ ਏ ਕਿ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਫ਼ਾਸਲੇ ਦਿਲਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਾਸਲੇ ਨਹੀਂ ਪਾ ਸਕਦੇ । ਖ਼ੂਨ ਦੇ ਮਿਲਾਪ ਦੀ ਏਸ ਕਹਾਣੀ ਵਿਚ ਦੋ ਗੱਲਾਂ ਉੱਘੜ ਕੇ ਸਾਮ੍ਹਣੇ ਆਈਆਂ ਨੇ. ਪਹਿਲੀ ਗੱਲ ਏ ਖ਼ੂਨ ਦੇ ਏਸ ਮਿਲਾਪ ਵਿਚ ਗੁਲਸ਼ਨ ਦਿਆਲ ਤੇ ਹਰਿੰਦਰ ਅਟਵਾਲ ਦਾ ਹਿੱਸਾ । ਏਸ ਗੱਲ ਤੋਂ ਵੱਖ ਕਿ ਮੈਂ ਸਾਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਹਿਸਾਨਮੰਦ ਰਵਾਂਗੀ ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦਾ ਹੀਰੋ ਸਮਝਦੀ ਆਂ। ਅਸੀਂ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਛੋੜਿਆਂ ਦੇ ਮਾਰੇ ਹੋਏ ਆਂ. ਜੋ ਪੰਜਾਬੀ ਵੀ ਦੋ ਵਿਛੜੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾਉਂਦਾ ਏ ਉਹ ਹੀਰੋ ਏ . ਨਾਲ਼ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੇ ਕੋਈ ਦੋ ਆਮ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਮਿਲਾਇਆ ਸਗੋਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੇ ਵਿਛੜੇ ਖ਼ੂਨ ਦਾ ਮਿਲਾਪ ਕਰਵਾਇਆ ਏ. ਗੁਲਸ਼ਨ ਦਿਆਲ ਤੇ ਹਰਿੰਦਰ ਅਟਵਾਲ ਤਰਾਂ ਜੇ ਹਰ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਛੜੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾਉਣ ਲਈ ਥੋੜਾ ਜਿਹਾ ਜਤਨ ਵੀ ਕਰੇ ਤੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਨਫ਼ਰਤ ਦਾ ਕੋਈ ਵਾਹਗਾ ਬਾਡਰ ਨਹੀਂ ਰਹੇਗਾ। ਦੂਜੀ ਗਲ ਲਫ਼ਜਾਂ ਦੀ ਸਚਾਈ ਦਾ ਜਾਦੂ ਏ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਲੇਖ ਵਿਚ ਸੱਚੇ ਦਿਲ ਨਾਲ਼ ਆਪਣੇ ਵਿਛੜੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਤੇ ਪਿਆਰਿਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਦੀ ਖ਼ਵਾਹਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਅਸਲ ਵਿਚ ਇਹ ਖ਼ੂਨ ਦੀ ਖਿੱਚ ਤੇ ਪਿਆਰ ਦੀ ਪੁਕਾਰ ਸੀ । ਪਿਆਰ ਦੀ ਪੁਕਾਰ ਵਿਚ ਇਕ ਤਾਕਤ( ਸ਼ਕਤੀ )ਤੇ ਜਾਦੂ ਹੁੰਦਾ ਏ ਇਹ ਪੁਕਾਰ ਤੇ
ਸੱਤ ਅਸਮਾਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਚੀਰ ਕੇ ਲੰਘ ਜਾਂਦੀ ਏ ਵਾਹਗੇ ਬਾਡਰ ਇਹਦੇ ਸਾਮ੍ਹਣੇ ਕੀ ਨੇਂ। ਅਸੀਂ ਪੰਜਾਬੀ ਇਕੋ ਤਾਂ ਖ਼ੂਨ ਆਂ.
Subscribe to:
Posts (Atom)