Saturday, February 26, 2011

ਜਨੂੰਨ ਨਾਲ ਚਿੱਤਰਕਾਰੀ !-ਕਪਿਲ ਚੋਪੜਾ

 

ਪਿਆਰੇ ਪਾਠਕੋ ,


ਲਉ ਪੇਸ਼ ਹੈ ਇੱਕ ਲੱਖ ਪਾਠਕਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਵਾਲੇ ਟੇਲੀਗਰਾਫ ਅਖਬਾਰ  ਦੇ ਐਤਵਾਰ ਪਤ੍ਰਿਕਾ  ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਲੇਖ  ਦਾ ਇਲੇਕਟਰਾਨਿਕ ਸੰਸਕਰਣ !


ਮੈਨੂੰ ਅਕਸਰ ਐਸੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹਾਂ ਜੋ ਸਮਕਾਲੀ ਕਲਾ ਦੀ ਨਵੀਂ ਲਹਿਰ ਤੇ ਚਕਾਚੋਂਧ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜੋ ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁੰਦਰ ਚਿੱਤਰਾਂ ਦੀ ਚਮਕ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ .  ਮੇਰਾ ਵਿਚਾਰ ਹੈ ਕਿ ਕਲਾ ਕੇਵਲ ਚਿਤਰਾਂ ਟਕ ਮਹਿਦੂਦ ਨਹੀਂ  ਸਗੋਂ  ਮੂਰਤੀਕਲਾ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ  ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਠਾਨਾਂ ਅਤੇ ਵੀਡੀਓ ਕਲਾ ਤੱਕ  ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਉ ਹੁੰਦੀ ਹੈ .  ਇਸ ਹਫ਼ਤੇ ਮੈਂ ਇੱਕ ਕਲਾਕਾਰ ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ ਜੋ ਚਿੱਤਰ  ਦੀ  ਮੌਲਿਕ ਵਿਧਾ ਵਿੱਚ ਰੁਚਿਤ ਹਨ ਅਤੇ ਐਸੀ  ਪਿੱਠਭੂਮੀ ਅਤੇ ਅਨੁਭਵ ਨਾਲ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਕਲਾਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਇਹ ਤੁਹਾਨੂੰ  ਵਾਸਤਵ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ  .


ਇਹ ਹਨ ਸਿੱਧਾਰਥ ,  ਜੋ ਇੱਕ ਸਿੱਖ ਪਰਵਾਰ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ,  ਜੀਵਨ  ਦੇ ਸੰਸਾਰਿਕ ਸੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਤਿਆਗ ਕੇ ਇੱਕ ਸੰਨਿਆਸੀ ਬਣਨ ਲਈ ਇੱਕ ਮੱਠ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਣ ਚਲੇ ਗਏ .  ਮੱਠ ਵਿੱਚ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਾਂ ਸਿੱਧਾਰਥ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਅੱਜ ਵੀ ਇਹੀ ਨਾਮ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਪਣਾਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ .  ਪਰ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਮੱਠ ਛੱਡ ਕੇ ਆ ਗਏ  ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਸਾਰੀ ਜਮਾਂ ਵਿਦਵਤਾ  ਸਮੇਤ ਚਿੱਤਰਕਲਾ  ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਲੱਗ ਗਏ  .


ਸਿੱਧਾਰਥ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੇ ਸਮਕਾਲੀ ਕਲਾ ਲੈਂਡਸਕੇਪ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਭਿੰਨ ਕਿਸਮ ਦੇ ਕਲਾਕਾਰ ਹਨ .  ਉਸਦੇ ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਨਾਲ ਕਨੇਕਟ ਅਤੇ ਸੂਖਮ ਅਨੁਸੰਧਾਨ ਜੋ ਉਸਦੀ ਹਰ ਕਲਾਕ੍ਰਿਤੀ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ  ਹਨ  ਮੈਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ .  ਕੰਪਿਊਟਰ ਜਨਿਤ ਕਲਾ ਅਤੇ ਸਟੂਡੀਉ ਸਹਾਇਕਾਂ  ਦੇ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ,  ਸਿੱਧਾਰਥ ਅਲੱਗ ਹੀ ਖੜਾ ਹੈ ਕਿਉਕਿ  ਉਹ ਤਾਂ ਵਿਵਸਾਇਕ ਤੌਰ ਤੇ ਉਪਲੱਬਧ ਰੰਗਾਂ ਦੀ  ਵਰਤੋ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ .  ਦੂਜੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਪਤਲੀ ਸੋਨੇ ਦੀ ਪੰਨੀ ਦੀ ਬਹੁਤ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ , ਕਿ ਸੋਨੇ ਦਾ ਕੰਮ ਕੈਨਵਾਸ ਤੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਭਾਂਤ ਵਿੱਖ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ . ਹਰ ਇੱਕ ਕੈਨਵਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਬਿੰਬਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਕੇ ਕੋਈ ਕਹਾਣੀ ਸੁਣਾਉਂਦੇ ਹਨ .


ਨਾਮਗਿਆਲ ਮੱਠ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਹੁਨਰ  ਉਸਨੂੰ ਮਾਂ ਕੁਦਰਤ ਕੋਲੋਂ ਆਪਣੇ ਰੰਗ ਅਤੇ ਸ਼ੇਡ ਕੱਢਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ .  ਉਹ ਕੁਦਰਤੀ ਰੰਗ ਦਾਣਿਆਂ ਅਤੇ  ਬਨਸਪਤੀ ਰੰਗਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਟੋਪੋਗ੍ਰਾਫੀ ਬਾਰੇ  ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਆਂਤਰਿਕ ਗਿਆਨ  ਭਾਂਤ ਭਾਂਤ ਦੇ ਆਪਣੇ ਹੀ ਰੰਗ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਈ ਹੁੰਦਾ ਹੈ .  ਮੈਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਹੀ  ਹੋਰ ਜਾਣਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜਿਆਦਾ ਆਤਮਸਾਤ ਕਰਨ ਲਈ ,  ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਜੁੜਿਆ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਅਤੇ ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਲਾ ਦੀਆਂ ਚੀਨੀ ,  ਜਾਪਾਨੀ ਅਤੇ ਹੁਣ ਰੂਸੀ ਸਕੂਲਾਂ ਕੋਲੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਤਕਨੀਕਾਂ ਨੂੰ ਵਰਤਦੇ ਅਤੇ ਲਾਗੂ ਕਰਦੇ ਵੇਖਿਆ ਹੈ .


ਉਹ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਯੋਗ ਲਈ ਕਾਗਜ ਵੀ ਆਪਣੇ ਹੀ ਹੱਥ ਨਾਲ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ  ਕੁਦਰਤੀ ਰੰਗਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਦਕਾ ਤੁਹਾਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਕਦੇ ਵੇਖੀ ਇੱਕ ਅਨੋਖੀ ਚਮਕ ਮਿਲੇਗੀ  .  ਦੂਜੀ ਗੱਲ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਹੀ ਧਿਆਨ ਖਿੱਚਣ ਦੇ ਲਾਇਕ ਹੈ  ਉਹ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਪਿੱਠਭੂਮੀ ਰੰਗਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤੇ ਉੱਜਲ ਹਨ ,  ਜੋ ਕੁਦਰਤੀ ਰੰਗ ਦਾਣਿਆਂ ਅਤੇ ਰੰਗਾਂ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹੈ  ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਉਹ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ .  ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਗੱਲ ਜੋ ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਉਹ ਵਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ ਉਹ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਲੋਕਾਂ ਦੇ  ਚਿਹਰੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਨੱਕ ਦੇ ਬਿਨਾਂ ਦਿਖਾਏ ਹੁੰਦੇ ਹਨ .  ਅਜਿਹਾ ਇਸ ਲਈ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਧਾਰਥ  ਦਾ ਮੰਨਣਾ  ਹੈ  ਕਿ ਨੱਕ ਸਾਡੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਹਉਮੈ ਦੀ ਤਰਜਮਾਨੀ ਕਰਦਾ ਹੈ .  ਉਹ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਉਦੋਂ ਚਿਤਰਦੇ ਹਨ  ਜਦੋਂ ਉਹ ਹਉਮੈ ਤੋਂ ਰਹਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਸਗੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਕਾਲਪਨਿਕ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਚਿਤਰਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ  ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਕੋਈ ਹਉਮੈ ਹੈਂਕੜ  ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ !


ਹਸਦੀ ਗਊ


ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿਖੇ ਰੇਲਿਗੇਇਰ ਆਰਟ ਗੈਲਰੀ ਵਿੱਚਲੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੋਲੋ ਸ਼ੋ ਵਿੱਚ  ਮਾਂ ਕੁਦਰਤ  ਦੇ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ  ਦੇ  ਲਿੰਕ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸੀ . ਇਹ  ਕਨੇਕਟ ਗਊ ਬਾਰੇ ਚਿਤਰਾਂ ਦੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਲੜੀ ਵਿੱਚ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ ਤੇ ਵਿੱਖ ਰਿਹਾ ਹੈ  .  ਉਹਦਾ ਫੋਕਸ ਪੂਜੀ ਜਾਂਦੀ ਕਾਮਧੇਨੁ ਗਊ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ  ਅੱਜ ਦੇ  ਉਦਯੋਗਕ ਸ਼ਹਿਰੀ ਮਾਹੌਲ ਵਿੱਚ ਸਭ ਕੂੜਾ ਖਾ ਰਹੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਰੋਗਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਨ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਦੁੱਧ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਕਰਦੀ ਗਊ ਤੱਕ ਹੈ .


ਕਰਤਾਰ ਪੁਰ


ਪੋਸਟਰ ਗਊ


ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕੈਨਵਸਾਂ ਇੱਕ ਪੂਰੀ ਕਹਾਣੀ ਦੱਸਦੀਆਂ ਹਨ  ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਫੋਕਸ ਪੂਜੀ ਜਾਂਦੀ ਕਾਮਧੇਨੁ ਗਊ ਹੈ  ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਇੱਕ ਔਰਤ ਨਾਲ ਵਿਅੰਗਮਈ ਤੁਲਨਾ ਜਿਸਦਾ ਦੁੱਧ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਉਤਪਾਦਾਂ  ਦੇ ਨਾਲ ਆਪਣਾ  ਸਾਰਾ ਘਰ ਚਲਾ ਰਹੀ ਹੈ  .  ਕਾਮਧੇਨ ਵਿੱਚ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਵੱਖ ਵੱਖ  ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੀ ਤੁਲਣਾ ਵਿੱਚ ਗਊ  ਦੀ ਧਾਰਨਾ ਦਾ ਅਮਾਨਵੀਕਰਨ ਬਲੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਅੰਗ ਅੰਗ ਅੱਡ ਅੱਡ ਕਰ ਦੇਣ ਦੇ ਕਰਮਕਾਂਡ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਤਾਜਾ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ  .  ਉਹ ਇਸ ਕ੍ਰਿਤੀ ਨੂੰ ਹੱਸਦੀ ਗਊ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ,  ਅਤੇ ਇਹ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਕਾਲ ਤੋਂ ਸ਼ਹਿਰੀ ਆਧੁਨਿਕ ਦੁਨੀਆਂ ਤੱਕ ਗਊ ਦੀ ਵਿਕਾਸ ਯਾਤਰਾ ਤੇ ਉਹਦਾ ਕਰਾਰਾ ਵਿਅੰਗ ਹੈ .


ਸਿੱਧਾਰਥ ਇੱਕ ਮਹਿੰਗੇ ਕਲਾਕਾਰ ਹਨ ਅਤੇ ਹਾਲਾਂਕਿ ਇੱਕ ਵਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੋਥੇਬਾਈ ਵਿਖੇ ਆਪਣੀਆਂ ਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਵੇਚੀਆਂ ਸਨ ,  ਉਹ ਆਮ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਨੀਲਾਮੀ ਡੇਡ ਚੱਕਰਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹੀ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਮੰਦਵਾੜੇ ਦਾ ਵਾਸਤਵ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਅਸਰ ਨਹੀਂ.  ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੱਕੇ ਗਾਹਕਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਪੂਰੀ ਕਤਾਰ ਹੈ. ਐਕਟਰੈਸ ਡਿੰਪਲ ਕਪਾਡੀਆ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕਾਂ  ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ.

No comments:

Post a Comment