ਲੋਕ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਕਮਾਲ - ਮਿਸਰ ਵਿੱਚ ਇਨਕਲਾਬ ਜਾਰੀ ਹੈ
"ਆਜ਼ਾਦੀ ਇੱਕ ਐਸੇ ਦਰਵਾਜੇ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਬੰਦ ਪਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ,
ਜਿਸ ਨੂੰ ਲਹੂ ਭਿੱਜੇ ਮੁੱਕੇ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।" - ਮਿਸਰ ਦਾ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕਵੀ ਅਹਿਮਦ ਸ਼ਾਕੀ ( 1869 - 1932 )
21 ਅਪ੍ਰੈਲ 2008 , ਇੱਕ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਦੇ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਅਲ ਅਹਿਰਾਮ ਨੇ ਮਿਸਰ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਦੈਨਿਕ ਸਮਾਚਾਰ ਪੱਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਦਿੱਤਾ , ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਹੋਸਨੀ ਮੁਬਾਰਕ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਧੀ ਨੂੰ ਜੇਲ੍ਹ ਤੋਂ ਰਿਹਾ ਕਰਨ ਲਈ ਦਖਲ ਦੇਣ।
ਇਹ ਪਤਾ ਚਲਿਆ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ 27 ਸਾਲ ਦੀ ਧੀ , ਇਸਰਾ ਅਬਦ ਅਲ ਫੱਤਾ ਨੂੰ , 10 ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਅਲ ਮਹੱਲਾ ਦੇ ਉਦਯੋਗਕ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਹੜਤਾਲ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਨਾਲ 6 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਗਿਰਫਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਆਪਣੇ ਵਿਹਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ , ਉਹ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਦੋ ਸਹਿਯੋਗੀਆਂ ਨੇ ਫੇਸਬੁਕ ਤੇ ਇੱਕ ਪੇਜ਼ ਬਣਾਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਪੋਸਟਿੰਗ ਦੇ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੀ 70 , 000 ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੱਦੇ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ । ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਾਲ ਦੰਗਿਆਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਨੇ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 6 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਅਬਦ ਅਲ ਫੱਤਾ ਨੂੰ ਗਿਰਫਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ ।
ਹਜਾਰਾਂ ਲੋਕ ਪਿਛਲੇ ਤਿੰਨ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਗਿਰਫਤਾਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ , ਪਰ ਇਸ ਗਿਰਫਤਾਰੀ ਦੇ ਬਾਰੇ ਵਿੱਚ ਅਜੀਬ ਗੱਲ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੋਇਆ ਕਿ 1981 ਦੇ ਬਾਅਦ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਲਾਗੂ ਸੰਕਟਕਾਲੀ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਦੇ ਤਹਿਤ ਇੱਕ ਤੀਵੀਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਵਾਰੰਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸੀ । ਜੇਲ੍ਹ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆਉਣ ਲਈ ਉਸਨੂੰ ਮਾਫੀ ਮੰਗਣੀ ਪਈ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਕੰਮਾਂ ਲਈ ਅਫਸੋਸ ਵਿਅਕਤ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਸੀ । ਲੇਕਿਨ ਇਸ ਅਨੁਭਵ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਰਾਜਨੀਤਕ ਤੌਰ ਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਕਿਤੇ ਜਿਆਦਾ ਸਰਗਰਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।
ਉਸ ਦਿਨ , ‘6 ਅਪ੍ਰੈਲ ਯੁਵਕ’ ਅੰਦੋਲਨ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ । ਅਗਲੇ ਢਾਈ ਸਾਲ ਇਹਨੇ ਆਪਣੀ ਹਾਜਰੀ ਬਣਾਈ ਰੱਖੀ ਅਤੇ ਫੇਸਬੁਕ , ਟਵਿੱਟਰ , ਯੂ ਟਿਊਬ ਅਤੇ ਫਲਿਕਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕਈ ਸਾਮਾਜਕ ਨੈੱਟਵਰਕਿੰਗ ਸਾਇਟਾਂ ਉੱਤੇ ਹਰਮਨ ਪਿਆਰਾ ਰਾਜਨੀਤਕ ਮੰਚ ਬਣ ਗਿਆ ।
ਜਦੋਂ ਟੁਨੀਸ਼ਿਆ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ , ਬੇਨ ਅਲੀ ਨੂੰ 14 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਚਾਰ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਦੀ ਜਨਤਕ ਬਗ਼ਾਵਤ ਦੇ ਬਾਅਦ ਬਰਖਾਸਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਰਬ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਹੋਰਨਾਂ ਲੱਖਾਂ ਯੁਵਕਾਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ 6 ਅਪ੍ਰੈਲ ਅੰਦੋਲਨ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਲਈ , ਇਹ ਸਰਗਰਮੀ ਫੜ ਗਿਆ , ਅਤੇ ਇਸ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੰਗਰਸ਼ ਲਈ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ ।
ਗਾਰਡ ਬਦਲਣਾ : ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੇ ਅਗਵਾਈ ਸਾਂਭ ਲਈ
ਕੈਲੇਂਡਰ ਨੂੰ ਵੇਖਦੇ ਹੋਏ , ਇਸਰਾ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਸਹਿਯੋਗੀਆਂ ਨੇ ਮਿਸਰ ਵਿੱਚ ਛੁੱਟੀ ਵਾਲਾ ਅਗਲਾ ਦਿਨ ਚੁਣ ਲਿਆ , ਜੋ ਮੰਗਲਵਾਰ , 25 ਜਨਵਰੀ ਪੁਲਿਸ ਦਿਵਸ ਸੀ । ਕੁੱਝ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਰੀਆਂ ਸਾਮਾਜਕ ਮੀਡੀਆ ਸਾਈਟਾਂ ਨੂੰ ਵੱਡੇ ਪੈਮਾਨੇ ਉੱਤੇ ਵਿਰੋਧ ਮੁਜਾਹਰਿਆਂ ਲਈ ਅਤੇ ਮੁਬਾਰਕ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਇੱਕ ਬਗ਼ਾਵਤ ਲਈ ਸੱਦਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਾਹਿਰਾ ਅਤੇ ਸਕੰਦਰੀਆ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਚੁਰਾਹਿਆਂ , ਮਸਜਦਾਂ , ਅਤੇ ਚਰਚਾਂ ਤੋਂ ਅੰਦੋਲਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ ਜਦੋਂ ਕਿ ਦੂਸਰਿਆਂ ਨੂੰ ਹੋਰਨਾਂ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਿਰੋਧ ਮੁਜਾਹਰਾ ਸ਼ਾਂਤੀਪੂਰਨ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਕੋਈ ਵੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਹਥਿਆਰ ਨਾ ਲਿਆਵੇ ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਚਾਰ ਮੰਗਾਂ ਸਨ : ੧. ਗਰੀਬੀ ਅਤੇ ਬੇਰੋਜਗਾਰੀ ਨੂੰ ਮੁਖਾਤਿਬ ਹੋਣ ਲਈ ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਉਲੀਕੇ ਜਾਣ ੨. ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਖਤਮ ਹਟਾਈ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਨਿਆਂ ਪਾਲਿਕਾ ਦੀ ਅਜ਼ਾਦੀ ਬਹਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ੩. ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਜਿਸਦਾ ਮੰਤਰਾਲਾ ਯਾਤਨਾ ਦੇਣ ਲਈ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਦੁਰਪਯੋਗ ਲਈ ਬਦਨਾਮ ਸੀ ਇਸਤੀਫਾ ਦੇਵੇ ੪. ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਪਦ ਲਈ ਦੋ ਟਰਮਾਂ ਦੀ ਸੀਮਾ ਸਹਿਤ ਰਾਜਨੀਤਕ ਸੁਧਾਰ ਕੀਤੇ ਜਾਣ , ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਨਵੰਬਰ ਵਿੱਚ ਚੋਣਾਂ ਦੌਰਾਨ ਵਿਸ਼ਾਲ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੇ ਬਾਅਦ ਕਾਇਮ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੰਸਦ ਨੂੰ ਭੰਗ ਕਰਕੇ ਨਵੇਂ ਸਿਰਿਉਂ ਚੋਣਾਂ ਕਰਵਾਈਆਂ ਜਾਣ ।
ਕੁੱਝ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ , ਨੱਥੇ ਹਜਾਰ ਤੋਂ ਵਧ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੇ ਇਸ ਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਅਤੇ ਮਿਸਰ ਭਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰੋਗ੍ਰਾਮ ਉਲੀਕ ਲਿਆ । ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ , ਨਾ ਤਾਂ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਵਿਰੋਧੀ ਪੱਖ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਲਿਆ । ਇੱਥੇ ਤੱਕ ਕਿ ਪੂਰਵ ਆਈ ਏ ਈ ਏ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਡਾ. ਮੁਹੰਮਦ ਅਲ ਬਰਦੇਈ , ਜੋ ਇੱਕ ਸਾਲ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਸ਼ਾਸਨ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕਰਦੇ ਆ ਰਹੇ ਸੀ ਉਹ ਵੀ ਆਪਣੇ ਭਾਸ਼ਣਾਂ ਦੇ ਲਗਾਤਾਰ ਰੁਝੇਵਿਆਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸੀ ।
ਤਾਕਤ ਦੇ ਵਿਖਾਵੇ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਦੇ ਦੋ ਲੱਖ ਤੋਂ ਵਧ ਕਰਮਚਾਰੀ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਘੇਰਨ ਲਈ ਤੈਨਾਤ ਕੀਤੇ । ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ , ਲੱਖਾਂ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਸਮਾਜ ਦੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਭਾਗਾਂ ਦੀ ਤਰਜਮਾਨੀ ਕਰਦੇ , ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ , ਜਵਾਨ ਅਤੇ ਬੁਢਿਆਂ , ਸਿੱਖਿਅਤ ਅਤੇ ਅਣਸਿੱਖਿਅਤਾਂ ਦੇ ਮਾਰਚ ਕੀਤੇ ਅਤੇ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੁਜਾਹਰੇ ਸ਼ਾਂਤੀਪੂਰਨ ਸਨ , ਲੇਕਿਨ ਉਹ ਆਪਣੀਆਂ ਮੰਗਾਂ ਤੇ ਅੜੇ ਰਹਿਣਗੇ ।
ਜਦੋਂ ਉਹ ਭੀੜ ਉੱਤੇ ਕਾਬੂ ਨਾ ਰੱਖ ਸਕੀ ਤਾਂ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਪਾਣੀ ਤੋਪਾਂ , ਹੰਝੂ ਗੈਸ ਅਤੇ ਰਬੜ ਦੀਆਂ ਗੋਲੀਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਭਜਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਦਿਨ ਦੇ ਮੁਕਣ ਤੱਕ ਇੱਕ ਦਰਜਨ ਤੋਂ ਵਧ ਹਤਾਹਤ ਅਤੇ ਸੈਂਕੜੇ ਜਖਮੀ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਸਨ । ਇਸ ਨਾਲ ਨਾ ਕੇਵਲ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਗੁੱਸਾ ਬਹੁਤ ਵਧ ਗਿਆ , ਸਗੋਂ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਬਗਾਵਤ ਦੀ ਅਗਨੀ ਭੜਕ ਉਠੀ ।
ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਘਰ ਪਰਤ ਜਾਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰ ਕਾਹਿਰਾ ਵਿੱਚ ਲਿਬਰੇਸ਼ਨ ਚੌਕ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਮੁਜਾਹਰਿਆਂ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਨੇ ਟਕਰਾਓ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ । ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕਾਹਿਰਾ , ਸਕੰਦਰੀਆ ਅਤੇ ਸਵੇਜ ਵਿੱਚ ਛੇ ਬਜੇ ਸਾਮ ਤੋਂ ਛੇ ਵਜੇ ਸਵੇਰ ਤੱਕ ਕਰਫਿਊ ਲਾ ਕੇ ਆਪਣੀ ਕਾਰਵਾਈ ਜਾਰੀ ਰੱਖੀ।
ਅਗਲੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕਰਫਿਊ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੁੰਦਾ ਗਿਆ ਤੇ ਆਖਰ 3 ਵਜੇ ਸਾਮ ਤੋਂ 8 ਵਜੇ ਸਵੇਰ ਤੱਕ ਆਮ ਕਰਫਿਊ ਲਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ । ਲੇਕਿਨ ਹਰ ਵਾਰ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਨਜਰਅੰਦਾਜ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਮੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਕਰ ਲਿਆ ।ਆਖਰ ਸ਼ਾਸਨ ਵਿੱਚ ਮੁਕੰਮਲ ਤਬਦੀਲੀ ਅਤੇ ਮੁਬਾਰਕ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਦੀ ਮੰਗ ਮੁੱਖ ਮੰਗ ਬਣ ਨਿੱਬੜੀ ।
ਬਗ਼ਾਵਤ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ
ਵੀਰਵਾਰ ਦੇ ਦਿਨ ਆਯੋਜਕਾਂ ਨੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਸਾਮੂਹਕ ਅਰਦਾਸ ਦੇ ਬਾਅਦ ਰੋਸ ਦਿਵਸ ਲਈ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ । ਵਿਰੋਧ ਦੇ ਅਗਲੇ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਵਿਰੋਧੀ ਸਮੂਹਾਂ , ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਮੁਸਲਮਾਨ ਬਰਦਰਹੁਡ ( ਐਮ ਬੀ ) ਸੀ, ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਵੀ ਹੋ ਗਈ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਦੀ ਤੱਤਕਾਲ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਫੜੋ ਫੜਾਈ ਸੁਰੂ ਹੋ ਗਈ । ਮਿਸਰ ਭਰ ਵਿੱਚ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕ ਸੜਕਾਂ ਤੇ ਨਿਕਲ ਆਏ , ਇਸ ਲਈ ਸਭ ਦੇ ਸਭ 350 , 000 ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕਰਨ ਲਈ ਲਾਮਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਮਿਸਰ ਦੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ਅਤੇ ਮੁਹੱਲੇ ਜੰਗ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਬਣ ਗਈਆਂ । ਦਿਨ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਦਰਜਨਾਂ ਹੋਰ ਮਾਰੇ ਗਏ ਅਤੇ ਹਜਾਰਾਂ ਜਖ਼ਮੀ ਹੋ ਗਏ ।
ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਤੋਂ , ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਨੂੰ ਹਟਾ ਲਿਆ ਗਿਆ । ਗੜਬੜਚੌਥ ਅਤੇ ਕੰਫਿਊਜਨ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਬਣ ਗਿਆ । ਪੁਲਿਸ ਥਾਣਿਆਂ ਅਤੇ ਹਾਕਮ ਪਾਰਟੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਭਵਨਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ । ਗੁਪਤ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਸਾਰੇ ਪੁਲਿਸ ਸਟੇਸ਼ਨਾਂ ਅਤੇ ਜੇਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਾਰੇ ਮੁਲਜਮਾਂ ਨੂੰ ਰਿਹਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਡਰ ਅਤੇ ਅਰਾਜਕਤਾ ਫੈਲਾਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ । ਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਸਰੋਤ ਦੇ ਵਜੋਂ ਆਪਣੀ ਲੋੜ ਸਾਬਤ ਕਰਨ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣਾ ਹੱਥ ਉੱਪਰ ਕਰਨ ਦੀ ਆਸ ਸੀ ।
ਚਾਰ ਦਿਨ ਦੀ ਅਨੁਪਸਥਿਤੀ ਦੇ ਬਾਅਦ , ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਅੱਧੀ ਰਾਤ ਵਿੱਚ , 82 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੇ ਮਿਸਰ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਰਕਾਰ ਉੱਤੇ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ( ਕਿ ਇਹ ਨਾਲਾਇਕ ਅਤੇ ਨਿਕੰਮੀ ਹੈ ) ਨਵਾਂ ਮੰਤਰੀਮੰਡਲ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰਨ ਦਾ ਬਚਨ ਕਰਦਿਆਂ 85000000 ਦੇ ਆਪਣੇ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕੀਤਾ । ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਉਹਨੇ ਆਪਣੇ ਦੋ ਜਨਰਲਾਂ , ਖੁਫਿਆ ਏਜੰਸੀ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਜਨਰਲ ਉਮਰ ਸੁਲੇਮਾਨ ਨੂੰ ਉਪ- ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਅਤੇ ਜਨਰਲ ਅਹਮਦ ਸ਼ਫੀਕ ਨੂੰ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ।
ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਤੁਰੰਤ ਸਤਹੀ ਚਾਲਾਂ ਨੂੰ ਖਾਰਿਜ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਮੁਬਾਰਕ ਦੇ 30 ਸਾਲ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ । ਸੋਮਵਾਰ ਤੱਕ ਨਵੇਂ ਮੰਤਰੀਮੰਡਲ ਨੇ ਸਹੁੰ ਚੁੱਕ ਲਈ ਸੀ , ਪਿਛਲੇ ਮੰਤਰੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਰੱਖਿਆ , ਵਿਦੇਸ਼ , ਸੰਚਾਰ , ਨਿਆਂ ਅਤੇ ਤੇਲ ਦੇ ਸਹਿਤ 18 ਨੂੰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਅਹੁਦਿਆਂ ਤੇ ਕਾਇਮ ਰਖਿਆ ।
ਕੇਵਲ ਇੱਕੋ ਵੱਡੀ ਤਬਦੀਲੀ ਆਂਤਰਿਕ ਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਬਰਖਾਸਤ ਕਰਨਾ ਸੀ , ਉਸਦੇ ਸਥਾਨ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਜਨਰਲ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ । ਇੱਕ ਵੀ ਵਿਰੋਧੀ ਦਲ ਦੀ ਸਲਾਹ ਨਹੀਂ ਲਈ ਗਈ ਸੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰਨ ਦੀ ਗੱਲ ਤਾਂ ਦੂਰ ਰਹੀ । ਨਵੀਂ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਕੰਮ-ਕਾਜ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਆਦੇਸ਼ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਦਾ ਪੁਨਰ ਗਠਨ ਅਤੇ ਵਿਵਸਥਾ ਬਹਾਲ ਕਰਨਾ ਸੀ ।
ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੋਬਾਇਲ ਫੋਨ ਅਤੇ ਇੰਟਰਨੇਟ ਸੇਵਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਕਟੌਤੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਪਰ ਜਿੰਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਬੋਤਲ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਆ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ । ਜਦੋਂ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਸਮਾਚਾਰ ਸੇਵਾ ਏ ਐਫ਼ ਪੀ ਨੇ ਅਬਦ ਅਲ ਫੱਤਾ, ਜੋ ਲਿਬਰੇਸ਼ਨ ਚੌਕ ਵਿੱਚ ਮੰਗਲਵਾਰ ਤੋਂ ਹੀ ਆਪਣੇ ਸਹਿਯੋਗੀਆਂ ਸਮੇਤ ਡੇਰਾ ਲਾਈ ਬੈਠੀ ਸੀ, ਨੂੰ ਇਸ ਸੰਬੰਧੀ ਪੁੱਛਿਆ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ, “ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਇੰਟਰਨੇਟ ਰੋਕਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ , ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਬੈਠਕ ਸਥਾਨਾਂ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਹੁਣ ਸਾਨੂੰ ਸੰਚਾਰ ਸਾਧਨਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਰਹੀ ।”
ਉਹਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ, “ ਅਸੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਹ ਹਕੂਮਤ ਚੱਲਦੀ ਹੋਵੇ । ਅਸੀਂ 30 ਸਾਲ ਤੋਂ ਸੁਧਾਰਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦੇ ਆ ਰਹੇ ਹਾਂ ਪਰ ਸ਼ਾਸਨ ਦਾ ਹੁੰਗਾਰਾ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ ਜਾਂ ਸਾਡੀਆਂ ਮੰਗਾਂ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ । ਇਹ ਬਸ ਕੱਲ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ , ਉਸ ਤੋਂ ਅਗਲੇ ਦਿਨ, ਫਿਰ ਉਸ ਦੇ ਬਾਅਦ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਬਾਅਦ ਅਸੀਂ ਰੁਕਾਂਗੇ ਨਹੀਂ । ਅਸੀਂ ਘਰ ਨਹੀਂ ਜਾਵਾਂਗੇ।”
ਜੈਕਾਰਿਆਂ ਦੀ ਗੂੰਜ ਵਿੱਚ ਅਬਦ ਅਲ ਫੱਤਾ ਅਲ ਜਜੀਰਾ ਟੀਵੀ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ “ਲੋਕ ਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਖਾਤਮੇ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦੇ ਹਨ।” ਅਤੇ ਉਹਨੇ ਸਾਰੇ ਵਿਰੋਧੀ ਦਲਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਅੰਤਰਿਮ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ।ਅਲ ਜਜੀਰਾ ਟੀਵੀ ਚਾਰ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਜਦੋਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਸੁਰੂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਲਗਾਤਾਰ ਵੇਰਵੇ ਦੇ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਲੇਕਿਨ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਤੋਂ ਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਅਲ ਜਜੀਰਾ ਸਹਿਤ ਸਾਰੇ ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਚੈਨਲਾਂ ਤੇ ਰੋਕ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਸੀ । ਮਿਸਰ ਨੂੰ ਹੁਣ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਜਨ ਸੂਚਨਾ ਅਤੇ ਸੰਚਾਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਸਾਧਨਾਂ ਤੋਂ ਕੱਟ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ।
ਐਤਵਾਰ ਦੀ ਬਾਅਦ ਦੁਪਹਿਰ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਵਿਰੋਧੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਤੇ ਅਧਾਰਿਤ ਇੱਕ ਆਰਜੀ ਸੰਸਦ , ਐਮ ਬੀ , ਲਿਬਰਲ ਵਫਦ , ਅਤੇ 6 ਅਪ੍ਰੈਲ ਅਤੇ ਕਾਫੇਆ ਅੰਦੋਲਨ , ਲਿਬਰੇਸ਼ਨ ਚੌਕ ਵਿੱਚ ਜੁੜੇ ਅਤੇ ਡਾ. ਅਲ ਬਰਦੇਈ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ 10 ਮੈਂਬਰੀ ਕਮੇਟੀ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤੀ ਗਈ । ਜਨਾਦੇਸ਼ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਸ਼ਾਸਨ ਨਾਲ ਬਦਨਾਮ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੇ ਪ੍ਰਸਥਾਨ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ ਚਲਾਉਣ । 6 ਅਪ੍ਰੈਲ ਦੇ ਯੁਵਕ ਇੱਕ ਅੰਤਰਿਮ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਗਠਨ ਦੇ ਇੱਛਕ ਸਨ ਨਾ ਕਿ ਮਹਿਜ਼ ਇੱਕ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਜੋ ਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਨਾਲ ਗੱਲ ਬਾਤ ਚਲਾਏ । ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਨਿਰਾਸ਼ ਸੀ ।
ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਪੁਲਿਸ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਦੀ ਅਣਹੋਂਦ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੇ ਵਿਵਸਥਾ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਧਮਕਾਉਣ ਲਈ ਫੌਜ ਭੇਜੀ । ਟੈਂਕ ਅਤੇ ਸ਼ਸਤਰਬੰਦ ਵਾਹਨ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਚੁਰਾਹਿਆਂ, ਰਸਤਿਆਂ ਅਤੇ ਪਬਲਿਕ ਭਵਨਾਂ ਉੱਤੇ ਤੈਨਾਤ ਕੀਤੇ ਗਏ । ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਐਫ਼ - 16 ਅਤੇ ਫੌਜੀ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਬਲ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਲਈ ਅਸਮਾਨ ਵਿੱਚ ਘੁੰਮ ਰਹੇ ਸਨ । ਲੇਕਿਨ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਤੁਰੰਤ ਫੌਜ ਨੂੰ ਗਲੇ ਲਗਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲਈ ਜੈਕਾਰੇ ਛੱਡੇ , ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪੱਖ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ।
ਫੌਜ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਨੇ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ ਕਿ ਫੌਜ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਭੈਭੀਤ ਕਰਨ ਲਈ ਨਹੀਂ ਲੇਕਿਨ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨ ਅਤੇ ਵਿਵਸਥਾ ਬਣਾਏ ਰੱਖਣ ਲਈ ਹੈ । ਕੁੱਝ ਫੌਜੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਸ਼ਾਸਨ ਦੀ ਨਿਖੇਧੀ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਏ । ਕੁਲ ਮਿਲਾਕੇ ਫੌਜ ਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਵਫਾਦਾਰ ਲੱਗਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੂੰ ਹਟਾਣ ਦੇ ਸੱਦੇ ਤੇ ਕੰਨ ਨਹੀਂ ਧਰ ਰਹੀ ।
ਹੁਣ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਮਾਲ ਦੀ ਰਾਖੀ ਲਈ ਲੋਕ ਕਮੇਟੀਆਂ ਦਾ ਗਠਨ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ । ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਫੜੇ ਗਏ ਲੁਟੇਰਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤੇ ਜਾਂ ਤਾਂ ਭਗੌੜੇ ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਜਾਂ ਆਮ ਪੁਲਿਸ ਦੁਆਰਾ ਛੱਡੇ ਗਏ ਮੁਲਜਮ ਪਾਏ ਗਏ । ਸਾਰੇ ਫੌਜ ਦੀ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਦੇ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ।
ਭਾਰੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ , ਦੇਸ਼ ਦੇ ਮੁਕੰਮਲ ਜਾਮ , ਅਤੇ ਮਿਸਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਵਧ ਰਹੇ ਕਠੋਰ ਵਤੀਰੇ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਆਪਣੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਗ਼ੁੱਸੇ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਮੁਬਾਰਕ ਅਭਿਮਾਨੀ , ਅੜੀਅਲ ਅਤੇ ‘ਮੈਂ ਨਾ ਮਾਨੂੰ’ ਦੀ ਰਟ ਲਾਉਣ ਵਾਲਾ ਬਣਿਆ ਰਿਹਾ । ਸਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਅਤੇ ਲੀਬੀਆ ਅਤੇ ਫਿਲੀਸਤੀਨੀ ਹਾਕਮਾਂ ਵਲੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਮਿਲੇ ਸਮਰਥਨ ਨੇ ਉਸ ਦਾ ਹੌਸਲਾ ਹੋਰ ਵੀ ਵਧਾਇਆ ਹੈ।
ਇਸਦੇ ਇਲਾਵਾ , ਇਜਰਾਈਲ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਰਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਬਿਨਿਆਮਿਨ ਬੈਨ ਏਲੀਏਜੇਰ , ਜੋ ਮੁਬਾਰਕ ਦੇ ਕਰੀਬੀ ਦੋਸਤ ਇਜਰਾਇਲੀ ਨੇਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ , ਮੁਬਾਰਕ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਅਦ ਜੇਰੂਸਲਮ ਪੋਸਟ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ , “ਮੈਨੂੰ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਮਿਸਰ ਵਿੱਚ ਹਾਲਤ ਕਾਬੂ ਵਿੱਚ ਹਨ ” । ਉਹਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ , “ ਮਿਸਰ ਦੇ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਸੰਬੰਧ ਯੁਧਨੀਤਕ ਅਤੇ ਨਜਦੀਕੀ ਰਹੇ ਹਨ ।”
ਪਰ ਜਦੋਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਾਪਰੀਆਂ ਤਾਂ ਸ਼ਾਸਨ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਗਿਆ ਅਤੇ ਹਿੱਲ ਗਿਆ । ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ , ਮਿਸਰ ਵਿੱਚ ਅਧਿਕਾਰਿਕ ਸਮਾਚਾਰ ਏਜੰਸੀਆਂ ਨੇ ਹਾਕਮ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਕੁੱਝ ਮੈਬਰਾਂ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਰੈਂਕ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ । ਉਦਾਹਰਣ ਲਈ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਕਿ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਅਤੇ ਅਘੋਸ਼ਿਤ ਵਾਰਿਸ ਜਮਾਲ ਮੁਬਾਰਕ ਦੇ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਅਹਿਮਦ ਐਜ਼ ਦਾ ਅਸਤੀਫਾ ਲਿਆ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਲੈ ਲਿਆ।
ਐਜ਼ ਇੱਕ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟ ਅਰਬਪਤੀ ਵਪਾਰੀ ਹੈ ਜੋ ਪਾਰਟੀ ਸਫਾਂ ਵਿੱਚ ਤੇਜੀ ਨਾਲ ਉੱਪਰ ਚੜ੍ਹ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਤਾਜਾ ਧੋਖਾਧੜੀ ਭਰੀਆਂ ਸੰਸਦੀ ਚੋਣਾਂ ਸਮੇਂ ਪਾਰਟੀ ਵਲੋਂ ਨਿਗਰਾਨ ਸੀ ਜਦੋਂ ਪਾਰਟੀ ਨੇ 97 ਫ਼ੀਸਦੀ ਸੀਟਾਂ ਜਿਤੀਆਂ ਸੀ । ਅਜੇ ਕੁੱਝ ਹਫਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਉਸਨੂੰ ਸ਼ਾਬਾਸ਼ੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ 1500 ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਕਾਨੂੰਨੀ ਆਦੇਸ਼ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਰਾਹੀਂ ਚੋਣ ਨਤੀਜਾ ਪਲਟ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ , ਲੇਕਿਨ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਆਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਨਜਰਅੰਦਾਜ ਕਰ ਦਿੱਤਾ । ਹੁਣ ਐਜ਼ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਪਰਵਾਰ ਨੇ ਤੁਰੰਤ ਆਪਣੇ ਨਿਜੀ ਜੇਟ ਜਹਾਜ਼ ਰਾਹੀਂ ਦੇਸ਼ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ।
ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ , ਮੁਬਾਰਕ ਦੇ ਦੋਨੋਂ ਬੇਟੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਵਾਰ ਆਪਣੇ ਨਿਜੀ ਜੇਟ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਰਾਹੀਂ ਲੰਦਨ ਲਈ ਰਵਾਨਾ ਹੋ ਗਏ ਹਨ । ਕਾਹਿਰਾ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਦੇ ਮੁੱਖੀ ਨੇ ਵੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ 19 ਪਰਵਾਰਾਂ ਦੀ ਨਿਜੀ ਮਾਲਕੀ ਵਾਲੇ ਜੇਟ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੇ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਡੁਬਈ ਲਈ ਉਡਾਨ ਭਰੀ ਹੈ । ਇਹਨਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟ ਅਰਬਪਤੀ, ਪੂਰਵ ਖੁਫੀਆ ਅਧਿਕਾਰੀ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੇ ਇੱਕ ਕਰੀਬੀ ਵਿਸ਼ਵਾਸਪਾਤਰ ਹੁਸੈਨ ਸਲੀਮ ਵੀ ਸਨ । ਡੁਬਈ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਸ ਕੋਲੋਂ 300 ਮਿਲਿਅਨ ਡਾਲਰ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਨਕਦੀ ਬਰਾਮਦ ਕੀਤੀ ।
ਸਲੀਮ ਇੱਕ ਨਿਜੀ ਊਰਜਾ ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਮੁਖੀ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਇਜਰਾਈਲ ਦੇ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲਕੇ ਇੱਕ ਲੰਮੀ ਮਿਆਦ ਲਈ ਇਜਰਾਈਲ ਨੂੰ ਕੁਦਰਤੀ ਗੈਸ ਵੇਚਣ ਦਾ ਠੇਕਾ ਹਾਸਲ ਕਰ ਲਿਆ । ਜੂਨ 2008 ਵਿੱਚ ‘ਲਾ ਅਫ੍ਰੀਕਨਜ’ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਮਿਸਰ ਇਜਰਾਈਲ ਨੂੰ ਊਰਜਾ ਖਰੀਦ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ ਅਰਬਾਂ ਡਾਲਰ ਸਬਸਿਡੀ ਦਿੰਦਾ ਸੀ । ਜਨਵਰੀ 2010 ਵਿੱਚ , ਇਜਰਾਈਲੀ ਅਖਬਾਰ ਹਾਰੇਤਜ਼ ਨੇ ਰਹੱਸ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਸੀ ਕਿ ਇਜਰਾਈਲ ਮਿਸਰ ਤੋਂ 70 ਫ਼ੀਸਦੀ ਦੀ ਛੋਟ ਉੱਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਗੈਸ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ । ਘੋਟਾਲੇ ਨੂੰ ਮਿਸਰ ਦੇ ਪੂਰਵ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨੇ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਿਸ ਨੇ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਸੰਧੀ ਦੀਆਂ ਸ਼ਰਤਾਂ ਜ਼ਾਹਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ । ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਘਸੀਟਿਆ ਗਿਆ ਤਾਂ ਇੱਕ ਜੱਜ ਨੇ ਠੇਕੇ ਨੂੰ ਗੈਰ ਵਾਜਬ ਕਰਾਰ ਦੇ ਦਿੱਤਾ , ਪਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਹ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਜਰਅੰਦਾਜ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ।
ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਪਰ ਸਭਨਾਂ ਲਈ ਨਹੀਂ
ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਹੋਸਨੀ ਮੁਬਾਰਕ ਹਕੂਮਤ ਦਾ ਰੀਕਾਰਡ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਗੰਦਾ ਹੈ । ਜੂਨ 2010 ਵਿੱਚ ਹਿਊਮਨ ਰਾਈਟਸ ਵਾਚ ਨੇ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਮਿਸਰ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਰਾਜਨੀਤਕ ਵਿਰੋਧ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਨੂੰ ਕੁਚਲਣਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ।
ਮੁਜਾਹਰਿਆਂ ਨੂੰ ਖਿੰਡਾ ਦੇਣਾ ,ਹੱਕਾਂ ਲਈ ਲੜਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਹਰਾਸ ਕਰਨਾ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ, ਬਲਾਗਰਾਂ ਅਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਬਰਦਰਹੁਡ ਦੇ ਮੈਬਰਾਂ ਨੂੰ ਕੈਦ ਕਰਨਾ ।
ਇੱਥੇ ਤੱਕ ਕਿ ਅਮਰੀਕੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿਭਾਗ ਵਲੋਂ 2008 ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ “( ਮਿਸਰ ) ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਲਈ ਸਨਮਾਨ ਦਾ ਪੱਖ ਮਾੜਾ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਕਈ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਗੰਭੀਰ ਖਿਲਵਾੜ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ । ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਬਦਲਣ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਸੀਮਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਅਤੇ 1967 ਦੇ ਬਾਅਦ ਐਲਾਨੀ ਆਪਾਤਕਾਲੀਨ ਸਥਿੱਤੀ ਅੱਜ ਤੱਕ ਲਗਾਤਾਰ ਜਾਰੀ ਹੈ । ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਨੇ ਕੈਦੀਆਂ ਅਤੇ ਬੰਦੀਆਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਜਿਆਦਾਤਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਣ-ਉਚਿਤ ਘਾਤਕ ਧੱਕੜਸ਼ਾਹੀ ਅਤੇ ਜ਼ੁਲਮ ਅਤੇ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਖੁਲੇਆਮ ਕੀਤੀ ਸੀ ।”
ਇਹਨੇ ਸਿੱਟਾ ਕੱਢਿਆ , “ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਵਲੋਂ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਮਨਮਾਨੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਗਿਰਫਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਬਹੁਤ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਰਾਜਨੀਤਕ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ , ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਬਿਨਾਂ ਮੁਕਦਮਾ ਚਲਾਏ ਅੰਦਰ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਸ਼ਾਖਾ ਅਦਾਲਤ ਉੱਤੇ ਦਬਾਅ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਲਾਉਂਦੀ ਹੈ । ਪ੍ਰੈੱਸ ਦੀ , ਸੰਗਠਨ ਦੀ ਅਤੇ ਧਰਮ ਦੀ ਅਜ਼ਾਦੀ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਕੋਈ ਸਨਮਾਨ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਪਿੱਛਲੇ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਹੋਰ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ , ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਵਲੋਂ ਹੋਰ ਨਾਗਰਿਕ ਅਜ਼ਾਦੀਆਂ , ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ਤੇ ਇੰਟਰਨੇਟ ਦੀ ਅਜ਼ਾਦੀ ਅਤੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋਣ ਦੀ ਅਜ਼ਾਦੀ ਸਹਿਤ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਦੀ ਅਜ਼ਾਦੀ ਤੇ ਰੋਕਾਂ ਲਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ । ਗੈਰ ਸਰਕਾਰੀ ਸੰਗਠਨਾਂ ( ਐਨ ਜੀ ਓ ) ਉੱਤੇ ਵੀ ਰੋਕਾਂ ਲਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ । ਸਰਕਾਰੀ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਕਾਇਮ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਪਾਰਦਰਸਤਾ ਦੀ ਕਮੀ ਬਣੀ ਰਹੀ ।
ਲੇਕਿਨ ਅਮਰੀਕੀ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਮਿਸਰ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਤੇ ਭਾਰੀ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਮੁਬਾਰਕ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ , ਇਹ ਲੱਗਭੱਗ 2 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਸਾਲਾਨਾ ਮਦਦ ਮਿਸਰ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ।ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਿਸਰ ਇਜਰਾਈਲ ਦੇ ਬਾਅਦ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਤਾ ਹੈ। ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਰਿਸਰਚ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਜੋ ਸਿਤੰਬਰ 2009 ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ , ਅਮਰੀਕਾ 64 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਸਬਸਿਡੀ ਮਿਸਰ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਦਿੰਦਾ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸਨੇ 1979 ਵਿੱਚ ਇਜਰਾਈਲ ਦੇ ਨਾਲ ਸ਼ਾਂਤੀ ਸੁਲਾਹ ਉੱਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਕੀਤੇ ਜਿਸ ਵਿੱਚ 40 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਦੇ ਫੌਜੀ ਹਾਰਡਵੇਯਰ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਗਿਅਰ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ ।
ਇਹਨੇ ਅਪ੍ਰੈਲ 1991 ਵਿੱਚ ਖਾੜੀ ਲੜਾਈ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਸਮਰਥਨ ਬਦਲੇ ਉਸ ਸਾਲ 7 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਕਰਜਾ ਰਾਹਤ ਦੇ ਨਾਲ ਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਨਿਵਾਜਿਆ ਸੀ । ਇਸਦੇ ਇਲਾਵਾ , ਇਹਨੇ ਪੈਰਿਸ ਕਲੱਬ ਨੂੰ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪੱਛਮੀ ਸਰਕਾਰਾਂ ਮਿਸਰ ਦੇ 20 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਕਰਜ ਦਾ ਅੱਧਾ ਮਾਫ ਕਰ ਦੇਣ । ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ , ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪੱਛਮੀ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੇ ਇਜਰਾਈਲ ਦੇ ਨਾਲ ਸ਼ਾਂਤੀ ਸੁਲਾਹ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਕਰਕੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਅਤੇ ਦਮਨ ਦੀ ਅਨਦੇਖੀ ਕਰਦਿਆਂ ਮੁਬਾਰਕ ਦੇ ਨਾਲ ਰਣਨੀਤਕ ਸਬੰਧਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਦੇ ਪੱਖ ਵਿੱਚ ਸਟੈਂਡ ਲਿਆ ।
9 / 11 ਦੇ ਬਾਅਦ , ਮੁਬਾਰਕ ਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਆਤੰਕਵਾਦ ਵਿਰੋਧੀ ਨੀਤੀ ਨੂੰ ਬੜਾਵਾ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ । 2005 ਵਿੱਚ , ਬੀਬੀਸੀ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਹੈ ਕਿ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਯੁਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ ਦੋਨਾਂ ਨੇ ਮਿਸਰ ਨੂੰ ਸ਼ਕੀ ਆਤੰਕਵਾਦੀ ਬੰਦੀ ਬਣਾ ਕੇ ਰੱਖਣ ਲਈ ਭੇਜੇ ਸਨ । ਉਸ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ , ਮਿਸਰ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨੇ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ 2001 ਦੇ ਬਾਅਦ ਅਮਰੀਕੀ ਨੇ 60 - 70 ਬੰਦੀਆਂ ਨੂੰ “ਦਹਿਸ਼ਤ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਜੰਗ” ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਮਿਸਰ ਵਿੱਚ ਮੁੰਤਕਿਲ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਪਤਰਕਾਰ ਜੇਨ ਮੇਅਰ ਦੀ ਖੋਜਮੁਖੀ ਕਿਤਾਬ ‘ਦ ਡਾਰਕ ਸਾਇਡ’ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, “ ਨਵੇਂ ਉਪ-ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸੁਲੇਮਾਨ ਬੁਸ਼ ਯੁੱਗ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਸੀ ਆਈ ਏ ਦੇ ਗ਼ੈਰ-ਮਾਮੂਲੀ ਰੇਂਦੀਸ਼ਨ ਪਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਕੋਆਰਡੀਨੇਟਰ ਸਨ । [ਵੇਖੋ CounterPunch , 31 ਜਨਵਰੀ ‘ਸੁਲੇਮਾਨ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਦਾ ਵੇਰਵਾ’ ਸਟੀਫਨ ਸੋਲਜ਼ । ]
ਜਾਰਜ ਬੁਸ਼ ਦੀ ਲੋਕਤੰਤਰ ਅਤੇ ਅਜ਼ਾਦੀ ਬਾਰੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਲੱਫਾਜੀ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਜਦੋਂ ਮਿਸਰ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਅਪ੍ਰੈਲ 2004 ਵਿੱਚ ਬੁਸ਼ ਦੇ ਕਰਾਫਰਡ ਰਾਂਚ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਗਏ ਤਾਂ ਬੁਸ਼ ਨੇ ਮੁਬਾਰਕ ਦਾ ਉਸਨੂੰ ਇੱਕ ਅੱਛਾ ਦੋਸਤ ਕਹਿ ਕੇ ਸਵਾਗਤ ਕੀਤਾ , ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਉਸਤੋਂ ਸੂਝਵਾਨ ਸਲਾਹ ਦੀ ਤਵੱਕੋ ਰੱਖਦਾ ਹੈ । ਮੁਬਾਰਕ ਬੁਸ਼ ਦੇ ਬਗਲ ਵਿੱਚ ਖੜੇ ਸਨ ਜਦੋਂ ਬੁਸ਼ ਨੇ ਕਿਹਾ , “ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਮਜਬੂਤ ਅਤੇ ਨਿਘਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਹੈ । ਮਿਸਰ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਇੱਕ ਰਣਨੀਤਿਕ ਭਾਗੀਦਾਰ ਹੈ । ਉਹਨੇ ਰੈਨਡੀਸ਼ਨ ਅਤੇ ਯਾਤਨਾ ਸੰਬੰਧੀ ਮੁਬਾਰਕ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਸ਼ਾਂ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕੀਤਾ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ , “ ਮੈਂ ਆਤੰਕਵਾਦ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਸੰਸਾਰ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਮੁਬਾਰਕ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅਹਿਸਾਨਮੰਦ ਹਾਂ ।”
ਵਾਸਤਵ ਵਿੱਚ , ਬੁਸ਼ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਉੱਚ ਸਤਰਾਂ ਉੱਤੇ ਜਮਾਲ ਮੁਬਾਰਕ ਦਾ ਸੁਆਗਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਵਾਰਸ ਤੇ ਤੌਰ ਤੇ ਸਿੰਗਾਰਨ ਦਾ ਯਤਨ ਕੀਤਾ । ਮਈ 2006 ਵਿੱਚ , ਵਾਸਿੰਗਟਨ ਪੋਸਟ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ , “ਇਹ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਪੋਰਟਫੋਲੀਓ ਦੇ ਇੱਕ ਨਿਜੀ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਾਗਰਿਕ ਲਈ ਇੰਨਾ ਉੱਚ ਪੱਧਰੀ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਗ਼ੈਰ-ਮਾਮੂਲੀ ਸੀ।” ਛੋਟੇ ਮੁਬਾਰਕ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਆਪਣੀ ਨਿਜੀ ਯਾਤਰਾ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡਿਕ ਚੇਨੀ , ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਕੋਂਡੋਲੀਜਾ ਰਾਇਸ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਲਾਹਕਾਰ ਸਟੀਫਨ ਹੈਡਲੀ ਦੇ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਵ੍ਹਾਈਟ ਹਾਉਸ ਵਿੱਚ ਗਿਆ ਸੀ ਪੂਰਵ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਉਸਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕਰਨ ਲਈ ਰੁਕਿਆ ਸੀ ।
ਪਵਿਤਰ ਸਮੀਕਰਣ : ਮਿਸਰ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹੀ ਬਰਾਬਰ ਹੈ ਸਲਾਮਤ ਇਜਰਾਈਲ
ਮਿਸਰ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਰਣਨੀਤਿਕ ਸੰਬੰਧ ਦਵੱਲੇ ਸੀ । ਜਦੋਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਰਾਕ ਓਬਾਮਾ ਨੂੰ ਬੀਬੀਸੀ ਨੇ ਉਹਦੀ ਜੂਨ 2009 ਵਿੱਚ ਮਿਸਰ ਯਾਤਰਾ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਪੁੱਛਿਆ ਸੀ , ਕਿ ਕੀ ਉਹ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਮੁਬਾਰਕ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸੱਤਾਵਾਦੀ ਸ਼ਾਸਕ ਮੰਨਦੇ ਹਨ , ਤਾਂ ਓਬਾਮਾ ਨੇ ਜੋਰਦਾਰ ਨਾਂਹ ਵਿੱਚ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਤੇ ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੁਬਾਰਕ ਦੇ ਰਣਨੀਤਿਕ ਮੁੱਲ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕੀਤੀ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ , “ ਕਈ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਉਹ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਇੱਕ ਦਿੱਗਜ ਸਹਿਯੋਗੀ ਹਨ । ਉਹਨੇ ਇਜਰਾਈਲ ਦੇ ਨਾਲ ਸ਼ਾਂਤੀ ਕਾਇਮ ਰੱਖੀ ਜੋ ਉਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਕੰਮ ਹੈ ।”
ਪੱਛਮ ਵਲੋਂ ਇਜਰਾਈਲ ਲਈ ਸਮਝੀ ਜਾਂਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਲੋਂ ਮਿਸਰ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਲਗਾਤਾਰ ਸਮਰਥਨ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਸਥਾਨ ਰੱਖਦੀ ਸੀ । ਜਦੋਂ ਉਪਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜੋ ਬਿਡੇਨ ਨੂੰ ਪੀ ਬੀ ਐੱਸ ਦੇ ਜਿਮ ਲੇਹਰਰ ਨੇ ਮਿਸਰ ਵਿੱਚ ਅਸ਼ਾਂਤੀ ਦੇ ਬਾਰੇ ਟਿੱਪਣੀ ਕਰਨ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਸੀ , ਤਾਂ ਉਹਨੇ ਬੜੀ ਬੇਸ਼ਰਮੀ ਨਾਲ 27 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ , ਕਿ ਮੁਬਾਰਕ ਇੱਕ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹ ਨਹੀਂ ਸੀ । ਇਜਰਾਈਲ ਦਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਬਿਡੇਨ ਨੇ ਕਿਹਾ , “ਵੇਖੋ , ਮੁਬਾਰਕ ਅਨੇਕ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਾਡਾ ਸਹਿਯੋਗੀ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਜੀਓਪੋਲੀਟੀਕਲ ਹਿੱਤਾਂ ਸੰਬੰਧੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿੰਮੇਦਾਰ ਹੈ : ਮਧ ਪੂਰਬ ਸ਼ਾਂਤੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ , ਇਜਰਾਈਲ ਦੇ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ ਆਮ ਵਰਗੇ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਜੋ ਕਦਮ ਮਿਸਰ ਨੇ ਚੁੱਕੇ। ਮੈਂ ਉਹਦਾ ਹਵਾਲਾ ਇੱਕ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਦੇਵਾਂਗਾ ।”
ਉਸ ਦਿਨ , ਜਦੋਂ ਕਿ ਮਿਸਰ ਦੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲ ਮਿਸਰ ਦੇ ਹਜਾਰਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਕਤਲੋਗਾਰਤ ਅਤੇ ਮਾਰ ਕੁਟਾਈ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਹਿਲੇਰੀ ਕਲਿੰਟਨ ਨੇ ਇਹ ਚਲੰਤ ਜਿਹੀ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ : ਸਾਡਾ ਅੰਦਾਜਾ ਹੈ ਕਿ ਮਿਸਰ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਸਥਿਰ ਹੈ ਅਤੇ ਮਿਸਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਵਾਜਬ ਹਿਤਾਂ ਅਤੇ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਦਾ ਹੁੰਗਾਰਾ ਭਰਨ ਲਈ ਤਰੀਕੇ ਤਲਾਸ਼ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ।
ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ , ਜਦੋਂ ਵ੍ਹਾਈਟ ਹਾਉਸ ਦੇ ਪ੍ਰੈੱਸ ਸਕੱਤਰ ਰਾਬਰਟ ਗਿਬਸ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਕੀ ਵ੍ਹਾਈਟ ਹਾਊਸ ਅਨੁਸਾਰ ਮਿਸਰ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਸਥਿਰ ਸੀ, ਉਹਨੇ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਹਿਚਕਿਚਾਹਟ ਦੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ : “ਹਾਂ।” ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਸ ਤੋਂ ਅਗਲਾ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਕੀ ਅਮਰੀਕਾ ਅਜੇ ਵੀ ਮਿਸਰ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਹੋਸਨੀ ਮੁਬਾਰਕ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦਾ ਹੈ , ਉਹਨੇ ਦ੍ਰਿੜਾਇਆ ਕਿ ਮਿਸਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ‘ਮਜਬੂਤ” ਸਹਿਯੋਗੀ ਹੈ।
ਅਮਰੀਕੀ ਸਰਕਾਰ ਜਾਂ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਇੱਕ ਵੀ ਆਧਿਕਾਰਿਕ ਮੈਂਬਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਹੀ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਲਈ ਮਿਸਰ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਨਿਖੇਧੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ । ਜਦੋਂ ਜੂਨ 2009 ਵਿੱਚ ਨੇਡਾ ਆਗਾ - ਸੁਲਤਾਨ ਤੇਹਰਾਨ ਵਿੱਚ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ ਸੀ , ਤਾਂ ਅਨੇਕ ਪੱਛਮੀ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੇ ਈਰਾਨੀ ਸਰਕਾਰ ਉੱਤੇ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਗਾਉਂਦਿਆਂ ਉਹਦੀ ਵਿਆਪਕ ਨਿਖੇਧੀ ਦੇ ਬਿਆਨ ਤੁਰੰਤ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਵਿੱਚੋਂ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਸਨ । ਲੇਕਿਨ ਆਪਣੀ ਹੀ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਦਿਨ ਦੇ ਉਜਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗੋਲੀ ਮਾਰਕੇ ਹਜਾਰਾਂ ਮਿਸਰੀਆਂ ਦੇ ਕਤਲਾਮ ਸੰਬੰਧੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਜੇ ਤੱਕ ਚੁੱਪ ਸਾਧ ਰੱਖੀ ਹੈ । ਮੁਲਜਮਾਂ ਦੀ ਨਿਖੇਧੀ ਦੇ ਬਿਨਾਂ ਜਾਨ ਮਾਲ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਸੰਬੰਧੀ ਦੁੱਖ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਨਾ ਗੁਨਾਹਾਂ ਨੂੰ ਛੁਪਾਉਣ ਅਤੇ ਮੁਲਜਮਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਹੈ ।
ਮਿਸਰ ਦੇ ਨਿੱਖੜੇ ਹਤਾਸ ਹਾਕਮਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਬੇਰਹਿਮ ਵਹਿਸ਼ਤ ਤੇਜ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਪਰ ਮਿਸਰ ਦੇ ਲੋਕ ਦ੍ਰਿੜ ਸੰਕਲਪ ਰਹੇ ਤਾਂ ਅਮਰੀਕੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਪਿੱਛੇ ਹੱਟਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ । ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਓਬਾਮਾ ਨੇ ਮੁਬਾਰਕ ਨੂੰ ਕਰਾਰੀ ਚਿਤਾਵਨੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਜਦੋਂ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ , “ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਦਮਨ ਦੇ ਜਰੀਏ ਖਤਮ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਕਦੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕਾਮਯਾਬੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ ।” ਹਕੂਮਤੀ ਹਿੰਸਾ ਦੀ ਨਿਖੇਧੀ ਕੀਤੇ ਬਗੈਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮਿਸਰ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਆਗਰਹ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਹੀ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਹਿੰਸਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਤੋਂ ਗੁਰੇਜ਼ ਕਰਨ। ਓਬਾਮਾ ਨੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਦਮਨ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਸਹਿਮਤੀ ਦੇ ਜਰੀਏ ਸੱਤਾ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ ਯਤਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ , ਅਤੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਓੜਕ ਮਿਸਰ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਨੂੰ ਮਿਸਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ । ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਸਮਰਥਕਾਂ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਿਆਨਾਂ ਨਾਲ ਹਿੰਮਤ ਅਤੇ ਰਾਹਤ ਮਿਲੀ ।
ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਹੋਵੋ : ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਜਾਂ ਹਕੂਮਤ ਨਾਲ
ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਓਬਾਮਾ ਨੇ ਆਪਣੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕੌਂਸਲ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਬੁਲਾਈ ਅਤੇ ਕਈ ਸੰਸਾਰ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੁਬਾਰਕ ਨੂੰ ਰਾਜਨੀਤਕ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਖੋਲ੍ਹਣ ਲਈ ਅਤੇ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਚਲਾਉਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਵਾਲਾ ਬਿਆਨ ਦਿੱਤਾ । ਬ੍ਰਿਟੇਨ , ਫ਼ਰਾਂਸ , ਜਰਮਨੀ ਅਤੇ ਯੂਰਪੀ ਸੰਘ ਨੇ ਵੀ ਰਾਜਨੀਤਕ ਉਦਾਰਤਾ ਦੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਸੰਜਮ ਦੀ ਲੋੜ ਉੱਤੇ ਜੋਰ ਦਿੱਤਾ।
ਐਤਵਾਰ 30 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਸੀ ਐਨ ਐਨ ਨਾਲ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ , ਸਕੱਤਰ ਕਲਿੰਟਨ ਨੇ , ਮਿਸਰ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦੀ ਕਮਜੋਰੀ ਨੂੰ ਭਾਂਪਦਿਆਂ ਜਨਤਕ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਨਾਲ ਨਜਿਠਣ ਵਿੱਚ ਸਾਵਧਾਨੀ ਵਾਲੀ ਪਹੁੰਚ ਨੂੰ ਅਪ੍ਰਤੱਖ ਸਮਰਥਨ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ਕਿ ਮਾਹੌਲ ਠੀਕ ਹੋ ਸਕੇ ਤਾਂ ਕਿ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਮੁਬਾਰਕ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਕੇ , ਆਪਣੇ ਨਵੇਂ ਉਪ-ਪ੍ਰਧਾਨ, ਨਵੇਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸਮੇਤ ਜੋ ਲੋਕ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਹੋਏ ਹਨ ਉਹ ਸ਼ਾਂਤੀਪੂਰਨ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਨਾਗਰਿਕ ਸਮਾਜ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧਾਂ ਨਾਲ ਸੰਵਾਦ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਮਿਸਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਵਾਜਬ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਤਿਆਰ ਕਰ ਸਕਣ ।
ਅਜੇ ਤੱਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਮਿਸ਼ਰਤ ਬਿਆਨਾਂ ਦਾ ਲੱਖਾਂ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀ ਲੋਕਾਂ ਤੇ ਕੋਈ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ । , ਸਗੋਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਦੇ ਨਾਰੇ ਗੂੰਜ ਰਹੇ ਹਨ , “ ਮੁਬਾਰਕ ਮੁਰਦਾਬਾਦ , ਸੁਲੇਮਾਨ ਮੁਰਦਾਬਾਦ , ਅਮਰੀਕੀ ਏਜੰਟ ਮੁਰਦਾਬਾਦ ....!!!” ਡਾ. ਅਲ ਬਰਦੇਈ ਨੇ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਸੱਚਾਈ ਦਾ ਪਲ ਆ ਗਿਆ ਹੈ “ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਹੋਣਾ ਪਏਗਾ ਲੋਕਾਂ ਵੱਲ ਜਾਂ ਸ਼ਾਸਨ ਵੱਲ ।ਉਹ ਦੋਨੀਂ ਪਾਸੀਂ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੇ।” ਲੇਕਿਨ ਸੋਮਵਾਰ 31 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰੈੱਸ ਸਕਤਰ ਗਿਬਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਮਰੀਕੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਸ਼ਾਸਨ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਟਕਰਾਓ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਧਿਰ ਨਹੀਂ ਲਏਗਾ।
ਇਹ ਪਖੰਡੀ ਸਟੈਂਡ ਓਬਾਮਾ ਵਲੋਂ ਦੋ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਜਾਂ ਪਿਛਲੇ 20 ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਯੂਕਰੇਨ ਅਤੇ ਜਾਰਜੀਆ ਪੂਰਬੀ ਯੂਰਪ ਅਤੇ ਮਧ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਰੰਗ ਕ੍ਰਾਂਤੀਆਂ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਵੱਖ ਵੱਖ ਅਮਰੀਕੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨਾਂ ਵਲੋਂ ਲਈਆਂ ਗਈਆਂ ਅਤੇ ਈਰਾਨ ਵਿੱਚ ਜੂਨ 2009 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਬਾਅਦ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਲਈਆਂ ਗਈਆਂ ਪੁਜੀਸ਼ਨਾਂ ਨਾਲੋਂ ਉੱਕਾ ਉਲਟਾ ਹੈ ।
ਤਾਂ ਫਿਰ ਸਪਤਾਹਾਂਤ ਦੌਰਾਨ ਐਸਾ ਕੀ ਹੋਇਆ ਕਿ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਉਲਟਬਾਜੀ ਮਾਰ ਦਿਖਾਈ ?
ਇਸ ਦੋਹਰੇ ਮਾਣਕ ਦਾ ਜਵਾਬ ਕਾਂਗਰਸ ਅੰਦਰ ਇਜਰਾਈਲ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਸਮਰਥਕਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਿੱਚ ਜਾਪਦਾ ਹੈ , ਜਿੱਥੇ ਨਵੇਂ ਰਿਪਬਲਿਕਨ ਸਪੀਕਰ ਜਾਨ ਬੋਏਨਰ ਅਤੇ ਹੋਰਨਾਂ ਰਿਪਬਲਿਕਨ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੀ ਮਿਸਰ ਦੇ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹ ਨੂੰ ਨਾ ਛੱਡਣ ਦੀ ਨੀਤੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ।
ਇਜਰਾਈਲ ਵਿੱਚ , ਇੱਕ ਅਸਲੀ ਹਿਸਟੀਰੀਏ ਨੇ ਰਾਜਨੀਤਕ ਹਾਕਮਾਂ ਨੂੰ ਘੇਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ । 31 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ , ਇਜਰਾਈਲ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਬਿੰਨਿਆਮੀਨ ਨੇਤਨਯਾਹੂ ਨੇ ਯਰੂਸ਼ਲੇਮ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੱਤਰ ਪ੍ਰੇਰਕ ਸਮੇਲਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਇਜਰਾਈਲ ਦੇ ਮਿਸਰ ਨਾਲ ਸ਼ਾਂਤੀ ਸੁਲਾਹ ਦੀ ਹੋਣੀ ਦੇ ਬਾਰੇ ਵਿੱਚ ਚਿੰਤਤ ਸਨ ਅਗਰ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਮੁਬਾਰਕ ਨੂੰ ਸੱਤਾ ਤੋਂ ਹੱਟ ਜਾਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਇਜਰਾਈਲ ਵਿਰੋਧੀ ਆਗੂ ਨੇ ਉਹਦੀ ਜਗਾਹ ਲੈ ਲਈ । ਉਹਨੇ ਮਿਸਰ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਲਈ ਜੋਰ ਪਾਇਆ ਤਾਂ ਜੋ ਕਿਤੇ ਅਜਿਹਾ ਨਾ ਹੋਵੇ ਕਿ ਇੱਕ ਵਿਰੋਧੀ ਸ਼ਾਸਨ ਇਸਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਲੈ ਲਵੇ ।
ਉਸੀ ਦਿਨ ਹਰੇਤਜ਼ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਹੈ ਕਿ ਇਸਰਾਇਲ ਨੇ ਸਪਤਾਹਾਂਤ ਦੌਰਾਨ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਕਈ ਯੂਰਪੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਹੋਸਨੀ ਮੁਬਾਰਕ ਦੀ ਆਪਣੀ ਆਲੋਚਨਾ ਤੇ ਅੰਕੁਸ਼ ਲਗਾਉਣ ਤਾਂ ਜੋ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਰਤਾ ਬਣੀ ਰਹੇ ।
ਇਹ ਗੱਲ ਕਾਹਿਰਾ ਦੇ ਕੂਚੇ ਬਜਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਚਰਚਾ ਬਣੀ ਕਿ ਜਦੋਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਮੁਬਾਰਕ ਦੇ ਇੱਕ ਭਾਸ਼ਣ ਲੇਖਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ ਪੁੱਜੇ ਅਤੇ ਕਿਹਾ, “ਸ਼੍ਰੀਮਾਨ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਇਹ ਤੁਹਾਡਾ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਨਾਮ ਵਿਦਾਈ ਭਾਸ਼ਣ ਹੈ ” ਤਾਂ ਮੁਬਾਰਕ ਨੇ ਟਿੱਪਣੀ ਕੀਤੀ , “ ਕਿਉਂ ? ਕੀ ਲੋਕ ਦੇਸ਼ ਛੱਡ ਕੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ ?”
ਇਸ ਮਜਾਕ ਵਿੱਚ ਮਿਸਰ ਦੀਆਂ ਗਲੀਆਂ ਵਿੱਚਲੇ ਗਤੀਰੋਧ ਦਾ ਸਾਰ ਬੰਦ ਹੈ । ਮੁਬਾਰਕ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਰਹਿਣ ਲਈ ਬਜਿਦ ਹਨ ਚਾਹੇ ਕੋਈ ਵੀ ਨਤੀਜਾ ਕਿਉਂ ਨਾ ਨਿਕਲੇ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਦਾਰੋਮਦਾਰ ਆਪਣੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਤੰਤਰ , ਫੌਜ ਅਤੇ ਪੱਛਮ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਉੱਤੇ ਹੈ । ਉਧਰ , ਡਾ। ਅਲ ਬਰਦੇਈ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਵਾਲੀ ਜਨਤਕ ਕਮੇਟੀ ਨੂੰ ਸ਼ਾਸਨ ਦੁਆਰਾ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਹੈ , ਉਸ ਨਾਲ ਸਾਰਥਕ ਗੱਲ ਬਾਤ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦੀ ਗੱਲ ਤਾਂ ਦੂਰ ਰਹੀ ।
ਪਰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਨਿਰਣਾਇਕ ਪਲ ਆ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਮੰਗਲਵਾਰ 1 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਕਾਹਿਰਾ ਦੇ ਲਿਬਰੇਸ਼ਨ ਚੌਕ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦਸ ਲੱਖ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਾਰਚ ਲਈ ਅਤੇ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਸਕੰਦਰੀਆ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕਰਨ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ । ਇਸ ਕਦਮ ਦੇ ਬਾਰੇ ਸੁਣ ਕੇ ਫੌਜ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਸੰਕੇਤ ਭੇਜਿਆ ਹੈ । ਫੌਜੀ ਪ੍ਰਵਕਤਾ ਜਨਰਲ ਇਸਮਾਇਲ ਓਥਮੈਨ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਟੀਵੀ ਉੱਤੇ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ ਕਿ ਫੌਜ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਜਾਇਜ ਮੰਗਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਉੱਤੇ ਗੋਲੀ ਨਹੀਂ ਚਲਾਏਗੀ । ਇਸ ਘੋਸ਼ਣਾ ਦੇ ਨਾਲ ਫੌਜ ਨੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਨੂੰ ਹਾਰ ਮੰਨ ਲੈਣ ਲਈ ਅਚੁੱਕ ਸੰਕੇਤ ਦੇ ਦਿੱਤੇ ਹਨ । ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਲਿਬਰੇਸ਼ਨ ਚੌਕ ਲਈ ਸਾਰੇ ਪਰਵੇਸ਼ ਦਵਾਰ ਤੁਰੰਤ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਅਤੇ ਕਾਹਿਰਾ ਅਤੇ ਸਕੰਦਰੀਆ ਲਈ ਸਾਰੇ ਪਬਲਿਕ ਆਵਾਜਾਈ ਸਾਧਨ ਡੇਲਟਾ ਅਤੇ ਉਪਰੀ ਮਿਸਰ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਗੱਡੀਆਂ ਸਹਿਤ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ।
ਇਸ ਸਮੇਂ , ਲੱਖਾਂ ਲੋਕ ਲਿਬਰੇਸ਼ਨ ਚੌਕ ਲਈ ਆਉਂਦੇ ਰਹੇ ਹਨ । ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੇ ਨੇਤਾ , ਇਮਾਮ ਅਤੇ ਪਾਦਰੀ , ਨਿਆਏਧੀਸ਼ ਅਤੇ ਵਕੀਲ, ਸਾਬਕਾ ਫੌਜੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਅਤੇ ਦਿੱਗਜ , ਮਿਹਨਤੀ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨ , ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਅਤੇ ਬੇਰੋਜਗਾਰ , ਟੈਕਸੀ ਡਰਾਇਵਰ ਅਤੇ ਕੂੜਾ ਲਿਜਾਣ ਵਾਲੇ , ਜਵਾਨ ਅਤੇ ਬੁਢੇ , ਔਰਤ ਅਤੇ ਪੁਰਸ਼ , ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਸਮੇਤ ਪਰਵਾਰ , ਨਾਲ ਹੀ ਨਾਲ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਅਭਿਨੇਤਾ , ਕਲਾਕਾਰ , ਕਵੀ , ਫਿਲਮ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ , ਸੰਪਾਦਕ ਅਤੇ ਲੇਖਕ ਸਭਨਾਂ ਨੇ ਇਸ ਵਿਸ਼ਾਲ ਮਾਰਚ ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲੈਣ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ । ਮਿਸਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਧੁਨਿਕ ਇਤਹਾਸ ਵਿੱਚ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਰਬ ਸੰਮਤੀ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਵੇਖੀ ਸੀ ।
ਛਲ ਅਤੇ ਬੇਈਮਾਨੀ ਮੂਰਖਾਂ ਦਾ ਚਲਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ
ਸੋਮਵਾਰ 31 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ , ਨਵਾਂ ਉਪ-ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸੁਲੇਮਾਨ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਦਿਆਂ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸਨੂੰ ਮੁਬਾਰਕ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸਾਰੇ ਵਿਰੋਧੀ ਸਮੂਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਗੱਲਬਾਤ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਯਤਨ ਕਰੇ ਅਤੇ ਅਦਾਲਤ ਨੂੰ ਕਹੇ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਨਵੰਬਰ ਦੇ ਵਿਵਾਦਿਤ ਚੋਣ ਨਤੀਜੇ ਰੱਦ ਕਰੇ । ਇਹ ਸ਼ਾਸਨ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਰਣਨੀਤਕ ਤੌਰ ਤੇ ਪਿੱਛੇ ਹੱਟਣ ਦੀ ਚਾਲ ਸੀ ਤਾਂ ਜੋ ਸਮਾਂ ਬਰਬਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਹੰਭਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ ।
ਲੇਕਿਨ , ਵਿਰੋਧ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੇ ਤੁਰੰਤ ਇਹ ਕਪਟੀ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਨੂੰ ਅਪ੍ਰਵਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੁਬਾਰਕ ਹਟਾਣ ਦੀ ਮੁੱਖ ਮੰਗ ਉੱਤੇ ਅਤੇ ਸ਼ਾਸਨ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਲਈ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ।
ਅਜਿਹਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਹਤਾਸ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਿਕਲਪ ਛੇਤੀ ਹੀ ਚੁਣਨਾ ਪਵੇਗਾ । ਉਹ ਜਾਂ ਤਾਂ ਜਨ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦੀ ਮੰਗ ਅੱਗੇ ਝੁਕ ਜਾਣਗੇ ਅਤੇ ਸੱਤਾ ਛੱਡਣ ਲਈ ਰਾਜੀ ਹੋ ਜਾਣਗੇ ਜਾਂ ਆਪਣੇ ਹਾਰੇ ਹੰਭੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਲੜਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਜੁਟਾ ਦੇਣਗੇ ਅਤੇ ਲਿਬਰੇਸ਼ਨ ਚੌਕ ਨੂੰ ਤਿਆਨਆਨਮੇਨ ਚੌਕ ਬਣਾ ਦੇਣਗੇ ।
ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ , ਮਿਸਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਚੁਨੌਤੀ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਉਹ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਨੂੰ ਰੋਕ ਦੇਣਗੇ ਅਗਰ ਪੱਛਮ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਮਕਾਮੀ ਹਥਠੋਕੇ ਹਕੂਮਤ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਮੁਬਾਰਕ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿੰਦੇ ਹਨ । ਇਸ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਅਤੇ ਨਾਗਰਿਕ ਸਮਾਜ ਦੇ ਸਮੂਹਾਂ ਦੇ ਨੇਤਾ , ਅਜੇ ਤੱਕ ਤਾਂ ਸੱਤਾ ਤਬਦੀਲੀ ਉੱਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿਰਦਾਰ ਦੀ ਤਬਦੀਲੀ ਤੇ ਨਹੀਂ ।
9 / 11 ਤੋਂ ਕੁੱਝ ਹਫਤੇ ਬਾਅਦ ਨਵ ਕੰਜਰਵੇਟਿਵਾਂ ਨੇ ਬੁਸ਼ ਨੂੰ ਰਾਜੀ ਕਰ ਲਿਆ ਕਿ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਬਾਅਦ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਇਰਾਕ , ਈਰਾਨ , ਲੀਬਿਆ , ਸੀਰਿਆ ਅਤੇ ਲੇਬਨਾਨ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਦਲਾਂ ਦੀ ਸੱਤਾ ਤਬਦੀਲੀ ਲਈ ਯਤਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ , ਅਤੇ ਇਜਰਾਈਲ ਨੂੰ ਹਰੀ ਝੰਡੀ ਦੇ ਦੇਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਮਕਬੂਜਾ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਫਿਲਿਸਤੀਨੀ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧ ਦਾ ਮੁਕੰਮਲ ਖਾਤਮਾ ਕਰ ਦੇਵੇ ।
ਲੱਗਭੱਗ ਇੱਕ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਬਾਅਦ , ਅਮਰੀਕਾ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਫਸਿਆ ਬੈਠਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਰਾਕ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਸਹਿਯੋਗੀਆਂ ਨੂੰ ਸੱਤਾ ਸੌਂਪਣ ਕਰਕੇ ਈਰਾਨ ਦੇ ਰਣਨੀਤਿਕ ਖੇਤਰੀ ਵਜਨ ਵਿੱਚ ਚੋਖਾ ਵਾਧਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਇਲਾਵਾ , ਲੇਬਨਾਨ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਸਹਿਯੋਗੀਆਂ ਨੂੰ ਉਲਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਜਦੋਂ ਕਿ ਹਿਜਬੁੱਲਾ ਉਮੀਦਵਾਰ ਨੇ ਨਵੀਂ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਗਠਨ ਕਰ ਲਿਆ । ਫਿਲਿਸਤੀਨੀ ਅਥਾਰਿਟੀ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਮਹਿਮੂਦ ਅੱਬਾਸ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਟੀਮ ਫਿਲਿਸਤੀਨ ਪੱਤਰਾਂ ਦੇ ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਦੇ ਬਾਅਦ ਫਿਲਿਸਤੀਨੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਭਰੋਸੇਯੋਗਤਾ ਖੋਹ ਬੈਠੀ ਹੈ । ਪੱਛਮੀ ਟਿਊਨੀਸ਼ਿਆ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਸਹਿਯੋਗੀ ਖੋਹ ਦਿੱਤਾ ਹੈ , ਅਤੇ ਮਿਸਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹੋਰ ਹਾਰ ਵੱਟ ਤੇ ਹੈ । ਇਸ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਅਲਜੀਰੀਆ , ਯਮਨ ਅਤੇ ਜਾਰਡਨ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਦਲਾਂ ਆਪਣੇ ਨਹੁੰਆਂ ਨਾਲ ਲਟਕ ਰਹੇ ਹਨ ।
ਕੈਸਾ ਕਿਸਮਤ ਦਾ ਉਲਟ ਫੇਰ !
ਪਿਛਲੇ ਸੱਠ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਵਧ ਸਮੇਂ ਤੋਂ , ਅਮਰੀਕਾ ਮਧ ਪੂਰਬ ਨੂੰ ਅਤੇ ਵੱਡੇ ਪੈਮਾਨੇ ਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਇਜਰਾਈਲ ਅਤੇ ਤੇਲ ਦੇ ਦੋਹਰੇ ਪ੍ਰਿਜਮਾਂ ਰਾਹੀਂ ਦੇਖਦਾ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਇਸਨੇ ਇਜਰਾਈਲ ਨੂੰ ਵੱਡੇ ਪੈਮਾਨੇ ਉੱਤੇ ਫੌਜੀ ਸਹਾਇਤਾ , ਆਰਥਕ ਸਹਾਇਤਾ , ਰਾਜਨੀਤਕ ਕਵਰ ਤੇ ਸਹਾਰਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਜਿਸਨੇ ਨਾ ਕੇਵਲ ਫਿਲੀਸਤੀਨੀਆਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਤੋਂ ਵੰਚਿਤ ਰੱਖਿਆ ਹੈ , ਸਗੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਯਾਤਨਾ ਅਤੇ ਦੁੱਖ ਨੂੰ ਲੰਬਿਆਇਆ ਵੀ ਹੈ ।
ਇਸਦੇ ਇਲਾਵਾ , ਤੇਲ ਅਤੇ ਫੌਜੀ ਠਿਕਾਣਿਆਂ ਦੇ ਆਪਣੇ ਅਲਪਕਾਲਿਕ ਹਿਤਾਂ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ , ਸਭਨਾਂ ਅਮਰੀਕੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨਾਂ ਨੇ ਇਸ ਖੇਤਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਤਮਨਿਰਣੇ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਤੋਂ ਵਾਂਝਾ ਰੱਖ ਕੇ ਸਥਿਰਤਾ ਦੇ ਨਾਮ ਉੱਤੇ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹੀਆਂ ਅਤੇ ਜਾਲਮ ਹਕੂਮਤਾਂ ਦਾ ਸਾਥ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ।
ਬੱਤੀ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਈਰਾਨ ਖੋਹ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਸ਼ਾਹ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਭੂਮਿਕਾ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਮੁਨਕਰ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਉਸ ਨਾਲ ਝਗੜੇ ਵਾਲੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਵਿਚਰ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਇਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ੱਕ ਹੈ ਕਿ ਅਮਰੀਕੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕੋਈ ਸਬਕ ਸਿੱਖਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਹੁਣ ਇਹ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੜੇਗੀ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਜ਼ਾਦੀ ਲਈ ਤਾਂਘ ਦਾ ਸਪੱਸ਼ਟ ਭਾਂਤ ਅਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਨਮਾਨ ਕਰੇਗੀ ।
ਜਾਰਜ ਵਾਸਿੰਗਟਨ ਨੇ 1796 ਦੇ ਆਪਣੇ ਵਿਦਾਇਗੀ ਭਾਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ਵਾਸੀ ਮਰਦਾਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਦੇਸ਼ ਲਈ ‘ਭਾਵੁਕ ਲਗਾਉ’ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਚਿਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਕਿ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਕਿ ,"ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੀਆਂ ਕਪਟੀ ਚਾਲਾਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ... ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਈਰਖਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਚੌਕੰਨੀ ਰਹਿਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ , ਕਿਉਂਕਿ ਇਤਹਾਸ ਅਤੇ ਅਨੁਭਵ ਸਾਬਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਰਿਪਬਲਿਕਨ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਘਿਣਾਉਣੇ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।"
No comments:
Post a Comment