Wednesday, March 10, 2010

ਤਹਿਜੀਬ ਯਾਫਤਾ--ਰਸੂਲ ਹਮਜਾਤੋਵ


ਅਬੂਤਾਲਿਬ ਇੱਕ ਵਾਰ ਮਾਸਕੋ ਵਿੱਚ ਸਨ । ਸੜਕ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਰਾਹਗੀਰ ਤੋਂ ਕੁੱਝ ਪੁੱਛਣ ਦੀ ਲੋੜ ਪਈ । ਸ਼ਾਇਦ ਇਹੀ ਕਿ ਮੰਡੀ ਕਿਥੇ ਹੈ । ਸੰਜੋਗ ਨਾਲ ਕੋਈ ਅੰਗ੍ਰੇਜ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਗਿਆ । ਇਸ ਵਿੱਚ ਹੈਰਾਨੀ ਦੀ ਤਾਂ ਕੋਈ ਗੱਲ ਨਹੀਂ - ਮਾਸਕੋ ਦੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ਤੇ ਤਾਂ ਵਿਦੇਸ਼ੀਆਂ ਦੀ ਕੋਈ ਕਮੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ।



ਅੰਗ੍ਰੇਜ ਨੂੰ ਅਬੂਤਾਲਿਬ ਦੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਸਮਝ ਆਈ ਅਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਅੰਗ੍ਰੇਜੀ , ਫਿਰ ਫਰਾਂਸੀਸੀ , ਸਪੇਨੀ ਅਤੇ ਸ਼ਾਇਦ ਦੂਜੀਆਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪੂਛ - ਤਾਛ ਕਰਨ ਲੱਗਾ ।



ਅਬੂਤਾਲਿਬ ਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਰੂਸ , ਫਿਰ ਲਾਕ , ਅਵਾਰ , ਲੇਜਗੀਨ , ਦਾਰਗਿਨ , ਅਤੇ ਕੁਮੀਨ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਗੱਲ ਸਮਝਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ।



ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਸਮਝੇ ਬਿਨਾਂ ਉਹ ਦੋਂਵੇਂ ਆਪਣੇ - ਆਪਣੇ ਰਾਹ ਚਲੇ ਗਏ । ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਤਹਿਜੀਬ ਯਾਫਤਾ ਦਾਗਿਸਤਾਨੀ ਨੇ ਜੋ ਅੰਗ੍ਰੇਜੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਢਾਈ ਸ਼ਬਦ ਜਾਣਦਾ ਸੀ , ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਅਬੂਤਾਲਿਬ ਨੂੰ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਇਹ ਕਿਹਾ -



ਵੇਖਿਆ , ਤਹਿਜੀਬ ਦਾ ਕੀ ਮਹੱਤਵ ਹੈ । ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕੁੱਝ ਜਿਆਦਾ ਤਹਿਜੀਬ ਯਾਫਤਾ ਹੁੰਦੇ , ਤਾਂ ਅੰਗ੍ਰੇਜ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰ ਲੈਂਦੇ । ਸਮਝੇ ਨਹੀਂ ?



ਸਮਝ ਰਿਹਾ ਹਾਂ , ਅਬੂਤਾਲਿਬ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ । ਮਗਰ ਅੰਗ੍ਰੇਜ ਨੂੰ ਮੇਰੇ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਤਹਿਜੀਬ ਯਾਫਤਾ ਕੈਸੇ ਮੰਨ ਲਿਆ ਜਾਵੇ ? ਉਹ ਵੀ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਵੀ ਜਬਾਨ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦਾ ਸੀ , ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਉਸ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ?


' ਮੇਰਾ ਦਾਗਿਸਤਾਨ' ਵਿਚੋਂ

No comments:

Post a Comment